İş Bank "Holding"

İş Bankası - Telecom (Italia) konsorsiyumunun üçüncü cep telefonu lisans hakkı için ödemeyi kabul ettiği 2 milyar 525 milyon dolar büyük bir paradır.
Türkiye'nin güçlü holdinglerinin çıkabildiği rakam 1 milyar 350 milyon doların yüzde 87 oranında üzerindedir.
Türkiye'nin güçlü holdingleri, arkalarında kendilerini destekleyen güçlü bankalar olmasına rağmen 1 milyar 350 milyon dolara çıkabilmişken, acaba İş Bankası bu rakamın yüzde 87 üzerinde bir teklifi nasıl verdi?
- Ya, İş Bankası bu işin çok karlı bir iş olduğunu fark etti. Diğerleri farkında değil.
- Ya, İş Bankası bu işi daha iyi yapacak kadrolara sahip, bu işi başkalarından daha iyi yapabilecek durumda.
- Ya, başkalarının parası, mali gücü sınırlı olduğundan bir noktada durdular. İş Bankası mali gücü nedeniyle işin gerçek fiyatını verdi.
- Ya da, İş Bankası, ölçüyü kaçırdı. Kafinin ötesinde bir rakama çıktı.
Bugün için neyin ne olduğunu bilmek imkansız. Bilinen şeyler şunlar:
- İş Bankası'nın genç yönetim kadrosu iştirak portföyünü geliştirmek istiyor. Bir süre önce iştiraklerini elden çıkarmaya başlayan İş Bankası tam tersi bir politika benimsedi. Bankacılık dışında büyümeye çalışıyor.
- İş Bankası özelleştirmede iddiasını sürdürmeye, "Türk Telekom" ihalesi ile diğer satışa çıkacak büyük kamu kuruluşlarının ihalesine katılmaya arzulu görünüyor. Burada tereddüt yaratan iki nokta var:
(1) İş Bankası "kim?" İş Bankası kamu bankası mı, yarı kamu bankası mı, özel sektör bankası mı? Bugünkü yapı içinde İş Bankası ile iştiraklerinin yönetimi kamunun etkisinden tamamen bağımsız mı?
(2) İş Bankası'nın giderek büyüyen bir holding haline gelmesi ülke ekonomisi bakımından yararlı mı? İştirak portföyünün büyümesi ve holding haline gelmesi ile İş Bankası ana konusu olan bankacılık sektöründen çıkacak mı?
Bütün bunların üzerinde bir şey daha var... O da "iştirak portföyünün gelişmesinin" holding haline gelmenin İş Bankası kaynaklarını nasıl zorlayacağıdır.
İş Bankası'nın 1999 yılı sonundaki aktif büyüklüğü 11.4 milyar dolardır. Toplam kredileri 3.9 milyar dolardır. 1999 yılı net karı 600 milyon dolardır. Bu büyüklükler içinde İş Bankası'nın İtalyan ortağı ile cep telefonu lisansına ödeyeceği rakamın büyüklüğü dikkati çekmektedir. İş Bankası, İtalyan ortağı ile cep telefonu için bir şirket kurup, bu şirkete sermaye iştirakinde bulunduktan sonra dış piyasalardan kredi arayışına girecektir. Bankalar Kanunu, bankaların iştiraklerine vereceği kredileri özkaynaklarının yüzde 25'i ile sınırladığından, cep telefonu ile ilgili lisans ödemesi ve yatırım ve işletme harcamalarının tamamının İş Bankası'nın kendi kaynaklarından kredilendirilmesine imkan olmayacaktır.


Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr