İşçide azalma verimlilikte artış var

     İmalat sanayii işyerlerinde (devlet işletmelerinde ve özel sektörde) 1997 yılında 100 kişi çalışırken bu sayı 2002 yılında 82’ye düştü.

	Verimlilik artıyor	Üretim düşüyor
1997	100	100
1998	100	101
1999	105	92
2000	114	94
2001	113	93
2002	124	95

Ekonomi politikalarının amacı çalışmak isteyen herkese iş sağlamaktır. Ama bizde uygulanan ekonomi politikaları iş imkanını artırmıyor. İşsiz sayısını artırıyor. 1998 yılından bu yana imalat sanayiindeki işçi sayısı giderek azalıyor.
Bu olumsuz gelişmeye karşılık bir de sevinilecek gelişme var. Çalışan sayısı azalıyor ama, çalışan işçi daha çok çalışıyor. Kişi başına üretim, (saat başı kısmi verimlilik) artıyor. 1997 yılında 100 olan saat başı kısmi verimlilik endeksi 2002 yılında 124’e yükseldi.
Verimlilik artışı, imalat sanayiinde "maliyetlerin düşmesini" ve de rekabet gücünün artmasını sağlar. Bu nedenle alkışlanacak bir gelişmedir. Geliniz görünüz ki, Türkiye’de imalat sanayiindeki işyerlerinde verimlilik artıyor ama, bu verimlilik artışı Türkiye’de imalat sanayiinde toplam üretimin artmasını sağlamıyor.
Verimlilik endeksi 1997 yılında 100 iken 2002 yılında 124 oldu ama, milli gelir hesaplarına göre (sabit fiyatlarla) imalat sanayiinin üretimi (yarattığı katma değer) 1997 yılında 100 iken 2002 yılında 95’e düştü. Kısmi verimlilik artıyor ama, imalat sanayiinde genel üretim büyümüyor, küçülüyor.
İmalat sanayiinde kısmi verimlilik denilen şey yaratılan ürünün, bu ürünü meydana getirmek için kullanılan emek girdisine oranı demektir. Kaba anlatımıyla ürünlerin yaratılması için harcanan saat veya çalışan işçi sayısını gösterir. Daha az saat ile veya daha az işçi ile üretim yapmak verimlilik artışı demektir.
Devlet İstatistik Enstitüsü devlete ait imalat sanayii kuruluşlarının tamamından ve de özel sektörün imalat sanayiinde katma değerin yüzde 89’unu yaratan işletmelerden derlediği bilgilerde, devlet, özel sektörde ve de genel olarak ülkede imalat sanayii işyerlerinde çalışan saatleri ve çalışanların sayısını belirler.
Bu yazının altındaki tablolarda yıllar itibariyle değişimi izleyebilirsiniz. Özeti şudur:
•  İmalat sanayiinde çalışan sayısı son beş yılda çok önemli ölçüde azaldı. Devlet işletmelerinde işçi azalması özel sektörden fazla.
•  Çalışan sayısı azalırken, çalışılan saat artıyor. Verimlilik artışı var. Ama bu verimlilik artışı, imalat sanayiinde toplam katma değer artışına yol açmıyor. Tersine kısmi verimlilik artışına rağmen, imalat sanayiinde milli gelire reel katkısı (sabit fiyatlarla) küçülüyor.

	Çalışanların sayısındaki değişim			Verimlilikteki değişim
	Devlet	Özel	Toplam	Devlet	Özel	Toplam
1997	100	100	100	100	100	100
1998	93	101	100	107	98	100
1999	89	91	91	107	104	105
2000	83	90	89	107	116	114
2001	78	82	81	114	113	113
2002	70	84	82	132	123	124

	Çalışanların sayısında yıllık değişim			Çalışan kişi başına verimlilikte yıllık değişim
	Devlet	Özel	Toplam	Devlet	Özel	Toplam
1997	-6.9	8.3	5.3	10.4	6.4	6.6
1998	6.3	1.6	0.2	7.5	-1.6	0.0
1999	-5.0	-9.7	-9.2	0.3	6.3	5.0
2000	-6.2	-1.6	-2.4	-0.3	11.3	8.8
2001	-6.5	-8.6	-8.3	6.5	-3.0	-1.2
2002	-9.3	2.3	0.5	15.5	9.6	10.2