Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

İş Bankasının CHP üzerine kayıtlı yüzde 28 hissesi, Atatürkün hissesi. Atatürk kendine ait yüzde 28 hissenin yönetim hakkını CHPye, hisselerin gelirini Türk Dil ve Tarih Kurumuna bırakmıştı. CHPnin bu hisselerden yararı 4 partilinin yönetim kurulu üyesi olarak ücret alması. İşte o kadar. Dil Tarih kurumlarının yararı, yıllık temettü (kar payı) geliri. İş Bankasının sermayesinin yüzde 45i banka çalışanlarının yardım sandığına ait. Yüzde 27si halka satıldı. Borsada işlem görüyor. Yüzde 28i CHPnin üzerine kayıtlı. İş Bankasını genel kurulun seçtiği 10 üye ile genel müdürden oluşan 11 kişilik yönetim kurulu yönetiyor. Genel kurulda oy çokluğu, banka çalışanlarının yardım sandığı temsilcilerinde. Onlar 6 üye seçiyor. CHP 4 üye seçiyor. Açık anlatımıyla İş Bankasında yönetim yetki ve sorumluğu banka çalışanlarının sandığında. Sandık yönetimi kimlerde ise, bankayı da onlar yönetiyor. Sermayesi büyüdü Atatürkün ölümünde İş Bankası sermayesi küçüktü. Ve de Atatürk bu küçük sermayenin yüzde 28ine sahipti. Ama 1938 yılından bu yana 63 yıl geçti. İş Bankasının sermayesi büyüdü. Sermaye artışlarına ne CHP, ne Dil Tarih Kurumu katıldı. Atatürkün payını sabit tutmak için sermaye artış payını Atatürk adına Hazine ödedi. Şimdi, aslı Atatürke ait olan, bedelini Hazinenin ödediği yüzde 28 payın yönetim kurulunda temsil hakkı CHPnin, temettü payını her yıl tahsil etme hakkı Dil ve Tarih Kurumunun. Yeni formül İş Bankası, Türkiyenin en büyük özel bankası. Bu sermaye yapısı bankanın gelişmesini, büyümesini köstekliyor. Banka sistemi yeni bir yapılanma içinde. Büyük bir devlet deneyimi olan, iktisatçı Çetin Hacaloğlu, İş Bankasını rahatlatacak, Atatürk hisselerini yararlı bir amaca yöneltecek ve de Hazineye imkan getirecek bir formül ortaya attı. Atatürk Eğitim Fonu (1) İş Bankasının bugünkü borsa değeri 7.5 milyar dolar. Kriz öncesi normal dönemde 15 milyar dolardı. İş Bankasının sermayesinin yüzde 28lik payı normal dönemde 5 milyon dolar, bugün 3 milyon dolar eder.(2) Atatürkün vasiyetnamesinde taraf olan CHP ile Dil ve Tarih Kurumu hakları kurulacak "Atatürk Eğitim Fonu"na devredilir. Çetin Hacaloğlunun, uzun araştırmalara dayalı formülü şöyle: Büyük kaynak (4) İş Bankasındaki Atatürkün yüzde 28lik hissesi yerli ve yabancı yatırımcılara blok olarak veya dağınık biçimde satılarak en az 3 milyar dolar imkan elde edilir. Bu 3 milyar dolar Atatürk Eğitim Fonuna devredilir. Atatürk Eğitim Fonu bu 3 milyar dolar ile Hazinenin çıkaracağı 20 - 30 yıl vadeli dövizli tahvil satın alır.(5) Hazinenin dövizli tahvilinden Atatürk Eğitim Fonuna her yıl 250 - 300 milyon dolar faiz geliri gelir. Bunun bir bölümü Atatürkün vasiyeti gereği CHP ile Dil Tarih Kurumuna verilir. Kalanı ile en az 300 bin gence her yıl (ayda 100 milyon lira gibi) eğitim bursu dağıtılır. Okullara bilgisayar alınır.Bu çok önemli düzenleme bugünlerde hemen yapılabilecek bir iştir. guras@milliyet.com.tr (3) Vakıf statüsünde kurulacak Atatürk Eğitim Fonunun amacı, Türk gençlerine, yurt içinde ve dışında eğitim bursu sağlamak, okullara bilgisayar hediye etmek, gençlerin eğitim imkanlarını geliştirmek olarak belirlenir.