Eylül sonu itibariyle konsolide bütçeden ödenecek iç borçlarımızın toplamı 217.6 katrilyon liradır. Demek ki, iç borç stokunun yaklaşık dörtte biri bu iki bankanın kasasındaki kamu borç senetlerinden kaynaklanıyor.Bankacılık krizinde sadece özel bankalar güç duruma düşmedi. Bu iki banka da sarsıldı. Hükümet bu iki bankayı kurtarmak için, kasalarına 3 katrilyon lira nakit, 25 katrilyon lira bono doldurdu. Bu bonolara üç yıldır faiz ödeniyor. Faizin bir kısmıyla bonolar doğuruyor. Doğura doğura çoğaldı.Bu yılın sadece ilk 9 aylık döneminde (eylül ayı sonuna kadar) bankaların kasalarındaki bonolara Hazine 7.4 katrilyon lira faiz ödedi. (Toplam faiz ödemesinin neredeyse dörtte biri bu iki bankaya gidiyor.)İki kamu bankasının kasasında duran Hazine bonoları ve bu bonolar için Hazinenin ödediği faiz o kadar büyük ki, bu sayede iki kamu bankası kâr ediyor. İki kamu bankamızda (Ziraat ve Halk bankaları) eylül ayı sonu itibariyle 48.9 katrilyon liralık Hazine bonosu ve tahvili var. Hazinenin kasalarına doldurduğu bonolara 7.4 katrilyon lira faiz sayesinde, bu iki banka 9 ayda toplam 1.7 katrilyon lira net dönem kârı gösterdi.Geçmişi unutamayız. Bu iki kamu bankası durup dururken sarsılmadı. Politikacıların müdahalesi, kötü yönetim, düşük faiz, geri alınamayan krediler yüzünden sarsıldı. Bütün bunlara "görev zararı" kılıfı geçirildi. Bugün özel bankaları batıranlarla şu veya bu şekilde uğraşılıyor da iki kamu bankasını güç duruma sokanların tamamı unutuldu.Bu iki kamu bankasının kapısına kilit vurulamayacağı için kasalarına 25 katrilyon liralık bono ve 3 katrilyon liralık nakit doldurulmasından başka yapacak şey yoktu. Bütün bunlar normaldir de, normal olmayan, bütün bu olan bitenin yok sayılması ve bu iki bankanın karlılıklarının bankacılık işlemlerine bağlanmasıdır. Açıklanan kar rakamları yetersizdir. Bu iki bankanın Hazinenin kasalarına doldurduğu imkanlarla ve de ödediği faizle daha da büyük kar göstermesi beklenir.Bu iki bankada 59 katrilyon mevduat var. Toplam krediler ise 11 katrilyon lira. Sadece 9 aylık bono faiz gelirleri 7.4 katrilyon lira ile, iki bankanın toplam kredilerine tahsis ettikleri kaynak olan 11.2 katrilyon lirayı karşılaştırınız. Sonra kendi kendinize karar veriniz. Türkiyede tarımın kredilendirilmesinden sorumlu Ziraat Bankası ile esnafın kredilendirilmesinden sorumlu Halk Bankası "ne yapıyor?"Bu iki kamu bankası ekonomi için önemi büyük bankalardır. Özel banka sistemi ne kadar güçlenirse güçlensin, bu iki bankanın işi ve işlevi başkadır. Halkımız bu iki kamu bankasına güven duyuyor. Tasarruflarını bu bankalara yatırıyor. Türk ekonomisini harekete geçirmek isteyen politikacının, hükümetin öncelikle bu iki bankanın kredileme gücünü artırması şarttır. Bu iki bankanın üretimi, üreticiyi kredilemesi ekonomide kısa sürede canlanmaya imkân verir. Görev zararı kılıfı Ziraat Halk ToplamMevduat 43.500 15.689 59.189Krediler 7.387 3.892 11.279Menkul değerler topl. 35.880 13.067 48.947- Alım satım amaçlı 4.205 585 4.790- Satılmaya hazır 6.603 4 6.607- Elde tutulacak 25.072 12.478 37.550Menkul değ. faiz geliri 5.398 2.039 7.437Net dönem kârı 1.250 455 1.705 Kaynak: Bankalar Birliği guras@milliyet.com.tr İki kamu bankasında 48.9 katrilyon liralık bono var (2004 Eylül ayı durumu) (Trilyon TL)
