Türkiye’nin ekonomik geleceğinde fırsatlar
Rusya-Ukrayna savaşının insan maliyetini bilmiyoruz ama alt ve üst yapıya verdiği zarara dair rakamlar var.
Birleşmiş Milletler’in 2022’de 450 milyar dolarlık zarar hesabını, Ukrayna Başbakanı 2023’te 700 milyar dolara yükseltmişti.
Bu rakamların abartılı olduğunu varsaysak bile barışın gelmesinin ardından Ukrayna’da yüz milyarlarca dolarlık bir iş hacmi doğacak.
Türkiye bu konuda en avantajlı ülke durumunda.
İnşaat şirketlerimiz Avrupalı rakiplerinden daha hızlı ve daha ucuza iş yapabiliyorlar.
Zaten savaştan önce de Türk inşaat şirketlerinin Ukrayna’dan aldıkları işlerin büyüklüğü 8 milyar dolara ulaşmıştı.
Savaşın başlangıç döneminde Türk şirketlerine ait şantiyelerin yerel halka barınma ve yemek yardımı yapmaları da duygu olarak büyük bir avantaj sağladı.
Türkiye’nin kuzeyindeki potansiyel işlerle ilgili durum bu.
***
Gelelim Güney’e, Suriye’ye...
Birleşmiş Milletler, Suriye’deki zarar için de 400 milyar dolar seviyesinde bir yeniden imar bütçesinden söz ediyor.
Vision of Humanity’nin verilerine göre, 2011 yılından bu yana, ülkedeki konutların yüzde 17,5’i yıkıldı.
Şam’daki yeni yönetimin Türkiye ile kurduğu çok yönlü ilişkilerin ve en uzun sınıra sahip komşu olmanın Türk şirketlerine sağlayacağı avantaj, az buz bir avantaj değil.
***
Sınır dışını yazdım bir de ülke içine bakalım:
Terörsüz Türkiye’nin yaratacağı fırsatlara tarımdan başlamak en doğrusu.
Diyarbakır, Türkiye’nin en büyük 8. tarım alanına sahip şehri.
Silvan ve Dicle Kralkızı baraj projeleri bittiğinde 3 milyon 350 bin dönüm tarım alanı sulamaya açılacak.
Şu an bölgedeki ihracatın yüzde 55’i Irak’ın kuzeyine yapılıyor.
Suriye toplandıkça, ülkenin toprak bütünlüğü garanti altına alındıktan sonra Nusaybin gibi kapalı olan gümrük kapıları ve belki yenileri açılacak.
Terörsüz Türkiye sadece tarım değil sanayide de büyük fark yaratacak.
Diyarbakır ile Gaziantep arası mesafe yaklaşık 300 kilometre.
Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nin 250 bin çalışanı var, Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi’nde 25 bin çalışan var.
Terör tamamen sona erdiğinde, hali hazırda var olan teşviklerle birlikte tablo değişecek, bu devasa fark kapanacaktır.
Bu fikri çok iyimser bulanlar olabilir, isteyen Derecik örneğine bakabilir.
Bir zamanlar adı sadece terörle anılan Derecik’te bugün manda sütü üretiliyor.
Çok aklımıza gelmiyor ama Doğu Anadolu’nun değerlendirilemeyen turizm potansiyelini de hesaba katmamız lazım.
Bölgenin ekonomik kalkınmasının sağlayacağı sonuçlara sadece rakamlar üzerinden bakmak da doğru değil.
Ekonomik kalkınmayı sağladığımızda bir daha terör macerasına atılanların taban olması da imkânsız hale geliyor.
***
Türkiye’nin ekonomik geleceğinde katma değeri yüksek savunma sanayii bir yanda, turizm diğer yanda, çok gelişen alt ve üst yapı üretme becerisi diğer yanda, Terörsüz Türkiye’nin getireceği üretim ve buna bağlı ihracat artışı diğer yanda olacak.
Armut piş ağzıma düş diye bekleyerek ulaşabileceğimiz işler değil bunlar, bugünden hazırlıklarını yapmak, ilişkileri kurmak gerek.
