Rusya Başbakanı Mihail Kasyanov'un Türkiye ziyareti bizim için çok çok önemlidir. Türkiye, Rusya ile siyasi ve ekonomik ilişkilerini iyileştirmek zorundadır. Biz Rusya'dan gaz ve petrol almaya mecburuz. Biz Rusya'ya mal satmaya mecburuz. Rusya Başbakanı "he" demez ise, biz ne Rusya'dan ne de bağımsız denilen Türk devletlerinden gaz ve petrol alabiliriz. Ne Rusya'da ve bağımsız sanılan Türk devletlerinde müteahhitlerimiz iş yapar, o ülkelere mal satabiliriz.
Gelelim gündemdeki konulara:
(1) Ey Türk halkı... Kanma, aldanma... Bakü - Tiflis - Ceyhan projesinde "son imza" falan atılmadı. Hükümet üyeleri ve bürokratlar devamlı "uyutma" politikası içinde. 19 Ekim 2000 tarihinde Ankara'da yapılan tören ve atılan imza "sponsorluk" (destek) anlaşmasıyla ilgilidir.
Bakü - Ceyhan boru hattı oyunu zaten bizim dışımızda oynanıyor. Oyunu oynayan çok üyeli konsorsiyumda bizi yüzde 5 pay ile TPAO temsil ediyor. Oyuncuların bir kısmı kenara çekildi. Kalanları bir araya gelip bir çanağa "50 milyon dolar attı". Bu para ile 8 ay içinde "yol boyu durum tespiti yapılacak" ana mühendislik çalışması yapılacak. Boru yapılırsa nereden geçer, içinde ne kadar petrol akar onlar belirlenecek. Bu rapor bitip ilgi sürer ise daha sonra "fizibilite" (yapılabilirlik) raporu hazırlanacak. Sonra 2.4 veya 4.5 milyar dolar para bulunacak. Açık anlatımıyla Bakü - Ceyhan projesi hala bir ölçüde "maşallah - inşallah" safhasındadır.
(2) Türkiye'nin derdi, topraklarından başkalarının borusunu geçirtip, akan petrolü seyretmek değil, Türkiye'ye boru döşetip gaz getirtmektir.
- Rusya'dan şimdilerde yılda 8 milyar m3 doğalgaz geliyor. Bu bize yetmiyor. Gemi ile Cezayir ve başka ülkelerden sıvı gaz taşıyıp, onu Türkiye'de doğalgaza dönüştürüyoruz. Oradan da 4 milyar m3 gaz elde ediyoruz. Bu 12 milyar m3 gaz bize yetmiyor. Acil gaz gereksinimimiz var. Gazı bulsak elektrik sıkıntısı da ortadan kalkacak.
- Türk, Rus ve Ukrayna ortaklığı ile kurulan şirket Rusya'dan gelen gazın kapasitesini 6 milyar m3 artırarak 14 milyar m3'e çıkarmak için anlaşma yaptı. Çalışmalar bitiyor.
a) İlk aşamada Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan'da Türkiye'ye gaz taşıyan hatta eklemeler yapıldı. Böylece 2001'den itibaren 4 milyar m3 ilave gaz daha gelecek. Rusya'dan gelen gaz 8 milyar m3'ten 12 milyar m3'e çıkacak. Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan'a tahsis edildiği halde talep yetersizliğinden bu ülkelerin kullanmadığı gazlardan da 2 milyar m3 gazı Türkiye'ye getirme şansı doğacak.
b) Rus Başbakanı Mihail Kasyanov "he" der ise, şirket mevcut boru hattına eklemeler yapacak. Böylece de yılda 4 milyar m3 ilave gaz almamız mümkün olacak.
- Gelelim "Mavi Akım" denilen projeye. Rusya ve Türkiye topraklarına borular döşeniyor ama, bu boruları Karadeniz'in altından bağlayacak 360 kilometrelik boru hattı yapımı henüz başlayamadı. Deniz dibi borunun döşenmesi, bakımı ve onarımı ile ilgili teknik sorunların tamamı henüz çözülemedi. Boruyu döşeyecek geminin donanımı henüz tamamlanamadı. Gemi henüz Karadeniz'e çıkamadı. Sorunlar çözülür ise gemi 360 km. boruyu bir yılda Karadeniz'in dibine salıverecek deniliyor. Borudan gaz akmaya başlar ise 2004 yıllarında Türkiye yılda 16 milyar m3 ek gaz imkanına kavuşacak.
Neyin ne olduğunu bilelim de Rusya Başbakanı Mihail Kasyanov'la ona göre konuşalım, misafiri ona göre ağırlayalım.
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr