Kelkit'in 'Zilli Kilimi'

Kelkit'in zamanla unutulan ünlü "Zilli Kilim"lerinin yeniden üretimine başlandı. (Trabzon Salnamesi'ne göre kilimin kalın ve tüylü olanına "zilu" denirmiş". Bu deyim zamanla "zilli" olmuş.)
Zilli kilimleri, çözgü ipleri dahil, tamamen koyun yününden dokunuyor. İpleri el ile eğriliyor, doğal bitki boyalarıyla renklendiriliyor.
Kelkit Kaymakamlığı "Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı" şemsiyesi altında Kelkit'teki genç kızlar için kilimcilik kursları düzenliyor. Kursu bitiren, kilim dokumayı öğrenen kızlara dokuma tezgahı veriliyor.
Geçen yıl 8 kurstan 115 kızımız mezun oldu. Şimdi onlar ve daha başkaları Kelkit ve Sarışeyh'teki atölyelerde ve kendi evlerinde Zilli Kilimi dokuyor... Bir genç kızımız haftada yaklaşık 2 metrekare kilim dokuyor. Vakıf, Zilli Kilimleri'nin metrekaresini 75 milyon liradan satıyor. 75 milyon liranın 30 milyon lirası kızlarımıza veriliyor. 45 milyon lirası iplik ve diğer giderleri karşılıyor. Şimdilerde 200 dolayında kızımız Zilli Kilim'i dokuyarak para kazanıyor.
Bir halı tezgahı 300 milyon lira. Vakfa 300 milyon lira bağışlayacak olan hayırseverler, bir genç kızımızın daha tezgaha kavuşmasının, üretici olmasının, yüzünün gülmesinin sevabını kazanır. (Zilli Kilimleri'nin motiflerini, renklerini görmek, sipariş vermek için internette www.kelkit.gov.tr / kilim htm adresine giriniz. Veya vakıf müdürünü arayınız (456) 317 29 54).
Kelkit isminin, Peçenek Türklerinin reislerinden "Kilki Bey"in isminden geldiği söylenir. İlçe teşkilatı 1840 yılında kurulmuştur. Kelkit, denizden 1412 m. yükseklikte, nehir kenarında. Kuzeyinde yüksekliği 1900 metreye yükselen Bezendi Dağları var. Kelkit Çayı'nın Çimen Dağları'ndan çıkan kolu ile Köse'den çıkan kolu, şehrin yakınında birleşiyor. 313 km. uzunluğundaki Kelkit Çayı Yeşilırmak Nehri'ni besleyen en büyük su kaynağı. Kelkit'in iklimi Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu iklimi arasında bir iklim. Merkezde 19 bin, beldelerde 22 bin, köylerde 23 bin kişi yaşıyor.
İlçedeki tek sanayi tesisi Tekel'in kibrit fabrikası. Fabrikada 118 kişi çalışıyor. İlçe ekonomisi hayvancılık ve tarıma dayanıyor. İlçede 35 bin büyükbaş, 50 bin küçükbaş hayvan var. Şekerpancarı üretimine getirilen sınırlamalardan Kelkit çiftçisi büyük ölçüde etkilenmiş. Çünkü ekilen arazinin büyük bölümü pancar ekimine tahsis edilmiş durumda. Pancardan sonra buğday, arpa, şeker ve fasulye Kelkit'te en fazla üretilen ürünler.
İlçenin 17 km. güneydoğusundaki Satala antik kenti, Roma İmparatorluğu'ndan kalma önemli bir yerleşim bölgesi. Buluntuları yurtdışında ve içinde değişik müzelerde sergilenen kentin varlığından çok az kişi haberdar.
İlçe merkezinde ikisi yatılı 11 okulda 4 bine yakın öğrenci eğitim görüyor. Kaymakamlıkça açılan 15 okuma yazma kursunda geçen yıl 160 kişiye okuma yazma, 7 bilgisayar kursunda 147 kişiye bilgisayar kullanımı öğretilmiş.
Kelkit'in anacaddesinin ismi "Aydın Doğan Caddesi". Aydın Doğan'ın babası İrfani Doğan, Kelkit Belediye Başkanlığı görevinde bulunmuş. Kelkit'in yaşlılarından Süleyman Hirik, "Bu bölgenin en beyefendi insanıydı. Çok sevilirdi. Herkese yardım ederdi. Oğlu onun yolunda gidiyor" diyor. Süleyman Hirik'in oğlu Cafer Hirik ise, "Kendisinin ve çok sayıda Kelkitlinin okumasında İrfani Doğan'ın yardımı olduğunu" söylüyor.
Hafta sonunda Kelkit'te açılışı yapılacak olan "Aydın Doğan Meslek Lisesi" nedeniyle bunları yazdım. Meslek lisesinde Erzurum Atatürk Üniversitesi'ne bağlı olarak 500 öğrenciye eğitim verecek olan meslek lisesi ve 432 kız ve erkek öğrenciyi barındıracak yurt, Kelkit'e canlılık getirecek.