Makine var, işçi var talep yok üretemiyoruz

2008 Aralık’ta imalat sanayiinde (üretime göre) kapasite kullanım oranı yüzde 64.7 oldu. Halbuki 2007 Aralık’ta yüzde 81.1’di. Demek ki geçen aralık ayına göre, bu aralıkta imalat sanayiinde kapasite kullanımında yüzde 25 dolayında bir gerileme var.
Kapasite kullanımındaki gerileme demek, mevcut makinelerin daha az üretim yapması demektir.
Bir makine 100 birim üretim yapacak güçte imal edilmişse, ve de bu makineyi işletenler 100 birim üretim gerçekleştiriyorsa, bu durumda “Kapasite yüzde 100 kullanılıyor” demektir.
Genelde makineler “Yüzde 100 kapasite“ ile çalıştırılamaz. Bazen talep olmaz. Bazen enerji bulunamaz. Bazen kredi sorunu yaşanır. Bazen hammadde yetersizliği gündeme gelir.

Üretim iştir, aştır
Bizde imalat sanayiindeki makineler ortalama yüzde 80 dolayında kapasiteyle çalışır.
İmalat sanayiinde yıllık ortalama kapasite kullanım oranı 2003 yılında yüzde 78.3, 2004 yılında yüzde 81.2, 2005 yılında yüzde 80.3, 2006 yılında yüzde 81, 2007 yılında yüzde 81.8’di.
- Gıda sektöründe geçen yıl aralık ayında kapasite kullanım oranı yüzde 81.1 iken bu yıl yüzde 64.7 oldu.
- Tekstilde yüzde 71.3’ten yüzde 68.1’e geriledi.
- Giyimde yüzde 83.2 den76.4’de düştü.
- Ana metal sanayiinde yüzde 85 iken yüzde 65.2 olarak belirlendi.
- Taşıt sanayiinde yüzde 90.6’dan yüzde 44.7’ye indi.
İmalat sanayii ekonominin dinamiğini teşkil eder. Gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 16.5’ini imalat sanayii sektörü yaratır ama, dolaylı olarak iç ve dış ticaret, ulaştırma, haberleşme, mali hizmetler sektörleri imalat sanayiinden beslenir. İmalat sanayii sektörü kayıtlı işçinin en çok çalıştığı sektördür.

Talebi canlandırmalıyız
İşin ve aşın artması, büyümenin hızlanması üretim artışına bağlıdır.
Üretim artışı (1) Ya mevcut makinelerin kapasite kullanımı artırılarak, (2) Ya da yeni makineler alarak (yeni yatırımlar yaparak) toplam kapasitenin büyütülmesiyle gerçekleştirilebilir.
İmalat sanayiinin kapasite kullanım oranının düşmesi (1) İşsizlik (2) Fakirlik demektir.
Mevcut makinelerde üretilen mal satılamayınca, makine kullanımı düşüyor. (1) Müteşebbis yeni yatırım yapmıyor. (2) İşçisini çıkarıyor. (3) Geliri azalıyor.
Bunun yan etkileri var. (1) Kredi borcunu ödeyemiyor. (2) Vergi ödemeleri geriliyor. Devletin vergi geliri azalıyor. (3) Ekonominin büyüme hızı duruyor.