Halkımız durumun farkında değil. Zaman geçiyor. Markların değişim süresi işliyor.
Yılbaşından sonra artık Alman markı diye bir şey olmayacak. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin milli paraları ile birlikte Alman markı da tedavülden (piyasadan) kalkacak. Euro adı verilen yeni para birimi bu paraların yerini alacak.
Bu nedenle elinde, evinde, cebinde, kasasında, yastık altında, küp içinde Alman markı olan halkımızın yılbaşına kadar bu paraları euro ile değiştirmeleri gerekiyor.
Dışbank'ın bugünlerde gazetelerde ilanları yayımlanıyor. "Getiriniz Alman markınızı ve diğer paralarınızı, euro ile değiştirelim" deniliyor. Amma velakin, bizim halkımızın tamamı bu ilanı okumaz. Okuyanların büyük kısmı da bankaya gidip elindeki nakit Alman marklarını tezgahın üzerine dizmekten çekinir. O zaman ne olur? Bu marklar yanar. Kül olur. Hiçbir işe yaramaz. Hem halkımız zarar eder, hem Türkiye ekonomisi.
Türk halkı Alman markı ile, 1960'lardan sonra tanıştı. Almanya'ya işçi olarak giden Türkler, ailelerine oradan mark gönderdi. Gelirken Türkiye'ye mark getirdi. Bu marklar Anadolu'nun en küçük yerleşim birimlerindeki evlere girdi. Zaman geçti... Halkımız marka o kadar alıştı ki, mark, köy kadını için altın bileziğin, Reşat takısının yerini aldı. Kadınlarımız da güvence için mark biriktirdi.
Derken efendim, daha para ile tanışmaya yeni başlamış köylümüz, çiftçimiz, esnafımız, Türk parası yerine mark ile alışveriş yapmaya başladı. Enflasyon hızlanınca marka ilgi ve sevgi arttı.
Bankaya yabancı olan, parasının ve de birikiminin miktarını kimsenin bilmesini istemeyen Anadolu halkı, markları nakit olarak evinde, işyerinde saklıyor.
Şimdi bu kadar yaygın dağılımı ve kullanımı olan markların kısa sürede bankalarda değişimi zor. Ama zamanında değişim yapılmaz ise marklar yanacak.
İşte bu amaçla Hazine çok akılcı bir hazırlık içinde. Büyük reklam kampanyası ile halka marklarının neden euro ile değiştirilmesi gerektiğini anlatacak. Sonra sadece halka satılmak üzere 500, 1.000 ve 10.000 marklık tahviller çıkarılacak. Bu tahviller bankalarda halka satılacak. Halk, mark ödeyerek satın aldığı tahvilin vadesi geldiğinde parasını euro olarak geri alacak.
Mark - euro tahvilleri sadece değişime yardımcı olmakla kalmayacak. Yastık altındaki marklara faiz de sağlayacak. Ancak faiz konusunda çekimser olan Anadolu halkını düşünerek Hazine faiz yerine iskontolu (tenzilatlı) satışı planlıyor. Örneğin 6 ay vadeli tahvillerde 950 mark ödeyerek tahvil alanlara, 6 ay sonra Hazine 1000 euro, bir yıl vadeli tahvillerde 900 mark ödeyene bir yıl sonra 1000 euro ödenecek.
Hazine'nin marktan euroya dönüşüm tahvillerinin yurtdışında özellikle Almanya'da yaşayan Türk vatandaşları için de cazip olacağı düşünülüyor.
Çünkü Avrupa'daki vergi mevzuatı ve çalışma sınırlamaları nedeniyle çok sayıda Türk'ün, çok miktarda Alman markını bankalara yatıramayıp evlerinde sakladığı ve nakit haldeki bu markları euro ile dönüştürmede çaresizlik içinde oldukları biliniyor. Marktan euroya dönüşü sağlayacak özel tahviller yurtdışında da bu nedenle büyük ilgi görecek.
