Reel sektörde durum kötü, büyüme başlayamadı diyerek "karalar bağlarken" dün "Devlet İstatistik Enstitüsü" (DİE) sürpriz rakamlar açıkladı.
İmalat sanayiinde üretim mart ayında geçen mart ayına göre yüzde 20.5 oranında artmış. Ocak - mart üç aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre, üretim artışı yüzde 3.9 oranında.
DİE kamuoyuna kısa sürede bilgi vermek amacıyla, toplam sanayi üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturan ve 918 işyerinden derlenen 403 maddenin üretimini izler. 1997 yılı üretimini 100 kabul ederek önce bu 100 esasına göre toplam üretim endeksini belirler. Sonra da bu endeks sayılarını birbiriyle karşılaştırarak üretimdeki değişim oranını verir.
Bakınız 1997 yılı 100 esası ile bu yılın ve geçen yılın ilk üç ayında imalat sanayiinde toplam üretim endeksi nasıl değişmiş:
Endeks rakamlarından anlaşıldığına göre, bu yılın ocak ve şubat aylarında imalat sanayiinde üretim geçen yılın aynı aylarına göre geri durumda. Üretimde patlama mart ayında (hem de büyük oranda) gerçekleşmiş.
Mart ayında üretim endeksinin artması oransal olarak (yüzde olarak) hem mart ayı için "büyüme" işareti veriyor, hem de ilk üç ayın (ocak - şubat - mart) büyüme rakamını eksiden yüzde 3.9 oranında artıya döndürüyor. Halbuki geçen yıl mart ayında imalat sanayii yüzde - 7.4 küçülmüştü, üç aylık ortalama küçülme de - 1.9 oranında olmuştu.
Şimdi de gelelim büyümenin hangi sektörlerde başladığına. Bizim toplam imalat sanayii üretimimizde her sektörün farklı ağırlığı vardır. Toplam üretim rakamında ağırlığı büyük sektörler, bunların toplam içindeki ağırlığı, mart ve üç aylık dönemdeki ortalama büyüme oranları ilgi çekicidir.
Toplam üretimde ağırlığı büyük olan gıda, tekstil, giyim, kimya maddeleri, metal olmayan ürünler ve motorlu kara taşıt araçları üretimlerinde mart ayında geçen yılın aynı ayına göre büyük artış ortaya çıkmıştır.
Bu olumlu rakamları değerlendirirken "Her şey düzeldi. U dönüşü başladı. Büyümeye geçtik. Durgunluğu atlattık" şeklinde düğün bayram etmek yanlış olur.
(1) Mart ayındaki bu üretim artışının devam edip etmeyeceğini bilmiyoruz. (2) Bu üretim artışının eriyen stokların yenilenmesinden ve boşalan rafların doldurulmasından mı, yoksa talep artışından mı kaynaklandığını bilmiyoruz.
