Her şey Başbakan'ın 18 Ocak 2005 tarihinde Ankara'da yapılan bir toplantıda "çiftçinin kullandığı gübre ve mazot fiyatlarında indirim yapılacağı"nı söylemesiyle başladı. Bu açıklamanın ardından hükümetten ses çıkmayınca Ziraat Odaları Birliği, 'Ne yapacaksanız yapın' diyerek hükümeti sıkıştırdı. 6 Temmuz 2005'te Resmi Gazete'de "Mazot için çiftçiye destekleme yapılması kararı" yayımlandı. Buna göre, 2004'te "Çiftçi Kayıt Sistemi"ne tapusunu kaydettirenlere, ürününü beyan ettirenlere, (1) Kaydettirdikleri tapuda gösterilen arazinin dönümüne, (2) Kaydettikleri ürün cinsine göre, mazot desteği adıyla ödeme yapılması öngörülüyordu. Hükümet eylül ve ekim aylarında, çiftçiye mazot ve gübre desteği olarak 683 milyon YTL ödedi. Hükümet için bu kaynağı bulmak önemli bir iş. Ama geliniz görünüz ki, çiftçi, (1) Desteğin şeklinden, (2) Desteğin miktarından memnun değil. Kararda, değişik ürün cinslerinde bir dönüm için ne kadar mazot kullanıldığı için ortalama bir rakam veriliyor, sonra da kullanılan mazotun her bir litresi için çiftçiye 30 Ykr ödeme yapılacağı belirtiliyordu. Örneğin sebze üretiminde dönüm başına 5 litre mazot tüketildiği varsayımıyla, sebze üreticisine dönüm başına (5 dönüm x 30 Ykr = 1.5 YTL) destek primi ödenecekti. O tarihte mazotun litresi 1.78 YTL idi (şimdilerde 2.12 YTL oldu). Litre başı 30 Ykr destek, mazotun litresinde yüzde 16.8 oranında (şimdilerde yüzde 14.1 oranında) destek anlamına geliyor.7 Eylül 2005 tarihinde de Resmi Gazete'de, "Kimyevi gübre için çiftçiye destekleme yapılması kararı" yayımlandı. Mazot desteği Gübre desteğinin de "Çiftçi Kayıt Sistemi"ne tapularını ve ürünlerini kaydettirenlere yapılması kararlaştırılmıştı.Ürün gruplarına göre her bir dönüm arazide ne kadar gübre kullanılacağı tahminine dayalı olarak, dönüm başına belli bir ödeme yapılması öngörülüyordu. Örneğin, yağlı tohum üretenlere dönüm başı 3 YTL ödeme yapılmasına karar verilmişti. Ödemeler (yukarıda da belirtildiği gibi) eylül ve ekim aylarında yapıldı. Ama çiftçi mutlu değil. Neden? (1) Destekten yararlananlar desteği yeterli görmüyor. Dönüm başı daha çok mazot ve gübre kullanıldığı ileri sürülüyor. (2) Tapu ve kira sorunu olan 1 milyon çiftçinin destekten yararlanamadığı söyleniyor. (3) Mazotun litresine yüzde 16.8 oranında destek kararı alındıktan sonra, destek parasının ödenmesine kadar geçen sürede mazot fiyatına yüzde 19.1 zam geldiği hatırlatılıyor. (4) Gübredeki destek priminin Maliye'nin gübreden aldığı KDV'yi bile karşılamadığı belirtiliyor. Gübre desteği Mazot desteği Gübre desteğiSebze, meyve 1.5 1.0Hububat 2.4 1.6Yağlı tohumlar 4.5 3.0 guras@milliyet.com.tr Çiftçiye dönüm başına ve ürün türüne göre mazot ve gübre desteği
