Oda başkanları krize çare arıyor
İstanbul, Kayseri, Ordu, Şanlıurfa ve Uşak sanayi odalarının başkanlarına dedim ki, “Varsayalım Başbakan R. T. Erdoğan sizi telefonla aradı. “Krizden çıkmak için tedbir paketi hazırlayacağım... Pakete koymak için bana 3 tedbir söyleyiniz” dedi. Neler söylersiniz?
Başkanlar da bu soru üzerine, alınabilecek tedbirleri sıraladılar.
İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, (1) Kısa sürede ekonomiyi canlandıracak kamu yatırımlarına başlanmasını, (2) İşletmelerin kredi kullanmalarındaki tıkanıklığı açmak için risk garanti fonu oluşturulmasını, (3) Sektörel teşvik uygulamasının başlatılmasını önerdi.
Elektrik faturalarını yükselten (TRT payı gibi) eklemelerin, vadeli ithalatı pahalandıran (yüzde 3 KKDF uygulaması gibi) yüklerin kaldırılmasının psikolojik etkisinin olacağını söyledi.
Herkesin tedbiri kendine göre
Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak, (1) Her türlü verginin 30 gün ötelenmesini, (2) KDV ve ÖTV oranlarında indirim yapılmasını, (3) İşsizlik Fonu’nun kısa sürede etkin biçimde kullanılabilmesi için kısa dönemli çalışma düzenlemesinin yapılmasını, (4) Hükümetin kamuoyuna güven verecek eylemlerde bulunmasını, (4) Birleşmelerin teşvikini, (5) IMF işinin kamuoyunda ve medyada yürütülen tartışmalarla değil, masa başında bir sonuca bağlanmasını istedi. Elektrik ve doğalgazda fiyat indiriminin yararlı olacağını söyledi.
Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Aydın, (1) Kemiksiz (ithal girdisiz) ihracat olarak nitelendirdiği tarım ürünleri ihracatına önem verilmesini, (2) Ölçek ekonomisine yönelen işletmelerin teşvikini, (3) Yıl sonunda süresi biten 5084 sayılı teşvik yasasının (yeni yasa yürürlüğe girinceye kadar) süresinin uzatılmasını, (4) Ayda 30 günden az çalıştırılacak işçilerin sigorta hizmetlerinden yararlanamaması yönündeki uygulamadan şu kriz döneminde vazgeçilmesini, (5) Enerji fiyatlarında indirim sağlanmasını önerdi.
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Demirkol, (1) Sınır komşusu ülkelerle ticaretin önemine değinerek sınır kapılarının işler hale getirilmesinin, (2) GAP’ın sulama yatırımlarının hızlandırılarak sulanabilir tarım alanının genişletilmesinin önemine değindi.
Her tedbirin bir faturası var
Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Karaman, (1) İşadamları arasındaki güven bunalımının ticareti engellediğini belirtti. (2) Hükümetin alabileceği tedbirleri bir an önce açıklamasının piyasadaki beklentilere son vereceğine işaret etti. (3) Kamu kuruluşlarının müteahhitlere ve diğer alacaklılara borç ödemesini hızlandırmasının yararına değindi. (4) İç talebin kamu harcamalarındaki artışla canlanabileceğini söyledi.
Bu beş oda başkanımız, geçen çarşamba günü, aramızdan 8 yıl önce ayrılan, Dünya gazetesinin kurucusu ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nezih Demirkent’i anma toplantısında bir araya gelmişlerdi. Önce kendi bölgelerinde krizin olumsuz etkilerini anlattılar. Sonra da, soru üzerine, alınmasında yarar olacağını düşündükleri tedbirleri sıraladılar.
Gerçekçi olalım. Bu öyle bir kriz ki, herkes krizin boyutunu görüyor, ama kimse çaresini bilemiyor. Herkesin kendine göre bir tedbir bekleyişi var. Önerilen tedbirlerin tamamı parasal desteği hedefliyor. Her tedbir teklifinin pahalı bir faturası var. Kriz nedeniyle gelir kaynağı kuruyan bütçeden bu pahalı faturaların nasıl ödeneceğini ise kimse bilemiyor.
