Başkan Bush, Ecevit ile görüşmeye başlamadan medya kuruluşları önündeki sohbetinde, Amerikalıların Türkiye’ye turist olarak gitmelerine ilişkin yasağı kaldırdığını açıkladı. Bu açıklamada kullandığı İngilizce deyim (ban) yasak anlamına gelen bir deyimdi.
Türk kamuoyu böyle bir yasaktan haberdar değildi. Turizm konularındaki gelişmeleri izleyen Fehmi Köfteoğlu’nu aradım. Uyarısı ile internette (www.travel.state.gov) sitesine girdim. Bu sitede ABD yönetimi, Amerikan vatandaşlarına yurtdışı geziler ile ilgili açıklamalarını yayımlıyor, seyahat yasağı ve sınırlaması olan ülkelerin isimleri veriliyor. Bu ülkeler arasında Türkiye yok. Ayrıca Türkiye ile ilgili özel bölüm var. Burada Türkiye’de ne sorunlar olduğu anlatılıyor. Güneydoğu Anadolu’da gece seyahat edilmemesi tavsiye ediliyor. Trafik canavarının önemi belirtiliyor. İşte o kadar...
Fehmi Köfteoğlu’ndan öğrendiğime göre ABD yönetimi her ülkenin sayfasına zaman zaman değişik uyarılar ekliyor. Türkiye için de bugüne kadar bu tip uyarılar söz konusu olmuştur. Ama Türkiye yasak (ban) listesine girmemiştir. (Sayın okuyucularım neden Fehmi Köfteoğlu’ndan bilgi alıyorsun da Turizm Bakanlığı’ndan almıyorsun diye sual eyleyecek... Bir sade vatandaşın, bir öğretim üyesinin, bir gazetecinin Turizm Bakanlığı’ndan bilgi alabilmesinin güçlüğü anlatılamaz!)
Bu girişten sonra gelelim ABD’li turistlerin faziletine. 2001 yılında Türkiye’ye gelen yabancılar arasında ABD’liler 423 bin turist ile 7’nci sırada yer alıyor.
ABD’li turistler kültür turizmi için geliyor ve de büyük para bırakıyor. İlginç bir rakam vereyim. Geçen yıl Türkiye’ye Almanya’dan gelen 2.8 milyon turistin 2 milyonu Antalya’ya uçak ile inip, güneşe, denize koşmuş. ABD’den Türkiye’ye gelen 423 bin turistin Antalya’ya uğrayanlarının sayısı 5.796. Geri kalanı ne yaptı? Amerikalıların 390 bini Kuşadası’na gemi ile gelen, "günü birlik turist". Kalan 35 bin Amerikalının 25 bini İstanbul - Ürgüp - Nemrut gezisi yapıp ülkesine dönmüş.
Türkiye için çok önemli bir turist kesimi daha var. Bunlar kongre turizmi için İstanbul’a gelenler. Büyük otelleri yaşatanlar, Kapalıçarşı’yı Nuruosmaniye’deki dükkanları "abad" edenler. Bunlar kongrelere gelen varlıklı Amerikalılar.
11 Eylül’den sonra Amerikalıların morali bozuldu. Kongreler iptal edildi. Bush’un "olmayan yasağı" (ban) kaldırdım demesi iyi mi olacak, kötü mü olacak, bize gelen ABD’li turist sayısı artacak mı önümüzdeki günlerde göreceğiz...
* 2001 rakamları geçicidir.