Oscar Wilde'ın Salome'si

New York'un Broadway caddesinin sağında solunda çok sayıda tiyatro var. Bu tiyatrolarda genelde müzikaller sahneleniyor. Bir müzikalin sahneye konulması çok büyük yatırım istiyor. Başarıda ödül, başarısızlıkta ise zarar çok çok büyük oluyor... Weber isimli İngiliz müzik adamının ürün vermeyi kesmesinden bu yana Broadway'de doğru dürüst müzikal sahnelenmedi. On altı yıldır Weber'in "The Phantom of the Opera" (Operadaki Hayalet) müzikali rakipsiz olarak sahnelenip duruyor. Türkiye'ye filmleri gelen "Chicago" ve de "Cabaret" de hâlâ sahnede kalan müzikaller.
Broadway'de şimdilerde ilgi gören bir oyun şekli, ünlü operaların farklı şekilde sahnelenmesi. Verdi'nin ünlü operası "Aida"yı ünlü İngiliz müzisyen Elton John, "evirip, çevirip bir Broadway müzikaline dönüştürmüş", yepyeni bir müzikal ortaya çıkarmıştı. Puccini'nin ünlü "La Boheme" operası ise, Broadway'de hafif müzikallere alışmış, tiyatroya neşeli, canlı, hareketli oyun seyretmek için giden seyircilere farklı bir şekilde sunuluyor.
Broadway'in olay oyunu ise Salome... Bu Salome'nin ünlü besteci Richard Strauss'un Salome'si ile ilgisi sadece konularının benzeşmesi. Bu Salome, müzikal tiyatro sahnesi "Ethel Barrymore Theatre"da, "müziksiz, oyunsuz" sadece okumalı bir tiyatro olayı.
Salome'yi ünlü İngiliz yazarı Oscar Wilde, 1891'de Fransız dilinde yazmış. Yazarken Gustav Moreau isimli ressamın Salome konulu iki tablosundan, Flaubert'in "Herodias" ve Mallerme'nin "Herodiade" isimli şiirlerinden etkilenmiş. Salome'nin konusundan çok dili önemli imiş. Salome "okunmak için yazılmış" bir esermiş...
Broadway sanatçılarının geleneği olan bir uygulamaları varmış. Oyun bağlantılarının olmadığı serbest dönemlerinde bir araya gelir, klasik eserleri kendi aralarında okurlarmış. İşte bu okuma gruplarından biri, kendi aralarında okumaktan zevk aldıkları Salome'yi seyirci önüne çıkarmaya karar vermiş. Aralarında ünlü sinema oyuncusu Al Pacino'nun ve Oscar ödüllü genç sanatçı Marisa Tomei'nin de bulunduğu bu grup iki aylık bir program çerçevesinde sahnede Salome'yi okuyor. Veya önlerindeki defterlerden okur gibi yaparak, oturdukları yerde Oscar Wilde'ın eserini canlandırıyor. Tüm sanatçılar siyah giysiler içinde sahnede iskemlelerde oturuyor. Hareket eden iki karakter Peygamber Jokanaan ile Salome. Salome rolünde Marisa Tomei, oyunu, fiziği ve sesi ile nefis. Üvey babası Mısır Kralı Herodias rolünde Al Pacino altmış dakika durmadan konuşuyor. Salome'de ana konu dans etmesi karşılığı Salome'ye üvey babasının verdiği söz. Konu bu dansa dayandığı için dans çok önemli. Bizde İstanbul Devlet Operası'nda Salome opera olarak sahnelendiğinde 41 yaşında kaybettiğimiz dramatik sopranomuz Zehra Yıldız bu dansı yapmıştı...

Salome'de göbek dansı
Broadway'de sahnelenen Salome'de Marisa Tomei, ney ve dümbek eşliğinde bir "Yedi Tül Dansı" yapıyor ki, görmeyene anlatılamaz!.. İmkanım olsa, göbek dansı yaptıklarını sananlara bu hanımı seyrettirir, "İşte göbek dansı buna denir. Bu iş kibar kibar yapılır ise çok iyi olur" derim... Göbek dansı 90 dakikalık oyunun 3 dakikalık bölümü... Esas olan Oscar Wilde'ın eseri ve bunu sanatçıların duyarak, yaşayarak ve yaşatarak okuyuşu. İnsanın tüylerini diken diken eden, uzun süre etkisi altında bırakan, bir sanat olayı.