Olayların içinden Bu kredilerin 45 milyar dolarını Türkiye'de yerleşik (yerli + yabancı) bankalar vermiş.Bunlara ek olarak şirketlerimiz yurtdışından, değişik bankalardan 63 milyar dolar kredi bulmuş. Türkiye'de yerleşik (yerli + yabancı) bankaların, şirketlere kullandırdıkları toplam 45 milyar döviz kredisinin 19.5 milyar doları Türkiye'deki şubelerinden, 25.5 milyar doları ise bu bankaların yurtdışındaki şubelerinden verilmiş.Türkiye'de Türk halkının mevduat bankalarında (yıl ortası rakamlara göre) toplam 93 milyar dolar döviz mevduatı varken, Türkiye'de yerleşik bankalar (yerli + yabancı) bunun sadece 19.5 milyar dolarlık bölümünü Türk şirketlerine kredi olarak kullandırabilmiş.Türkiye Bankalar Birliği Başkanı, İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince dün sabah NTV'nin ekonomi programındaki söyleşisinde, "Bu tablo olumsuz bir tablo. Türkiye'de yerleşik bankalar Türk müşterilerine döviz kredisi veremiyor. Yıl ortası rakamlara göre, reel sektörün (şirketlerimizin) kullandıkları döviz kredileri 108 milyar dolar. Bu nedenle Türk şirketleri yurtdışından borçlanıyor. Türk bankaları yabancı bankalarla rekabet edemiyor" diyerek olan bitenin yanlışlığına işaret etti.Bu yanlışlığın kaynağı "Mevzuat Hazretleri". Türk bankalarının dertlerini Ankara'ya bir türlü anlatamamaları.(1) Türk bankaları şirketlere sadece (a) İhracatın finansmanı için, (b) Teşvik belgesine bağlanmış yatırımların döviz ihtiyacı için döviz kredisi verebilir. Başka işler için (örneğin bir şirketi satın almak için, bir ihaleye girmek için) Türk bankaları döviz kredisi veremez.(2) Türk bankalarından döviz kredisi alan şirketler ödedikleri faiz ve elde edecekleri kur farkı üzerinden yüzde 5 oranında Banka ve Sigorta Muamele Vergisi ödemek zorundadır.İşte bu nedenlerle Türk şirketleri yurtdışından borçlanmak zorunda kalıyor. İşte bu nedenle Türkiye'deki bankalar yurtiçinde 93 milyar dolarlık döviz mevduatının sadece 19.5 milyar dolarını şirketlere kredi olarak kullandırabiliyor. Ortada bir yanlış var Açık anlatımıyla suç, ne Türk bankalarında ne de mecburiyetten yurtdışındaki yabancı bankalardan döviz kredisi kullanan şirketlerde. Suç, şirketleri bu yola iten "Mevzuat Hazretleri"nde.Şirketler döviz kredisi kullanırken tabii ki kredinin faizi de çok önemli. Ancak günümüzde döviz kredisinin yurtiçindeki ve dışındaki ana faizi büyük farklılık göstermiyor. Önemli olan, nihai maliyeti oluşturan ve de ana faizin üzerine eklenen risk ve hizmet primi. Türk bankaları ana faiz oranındaki ufak farklılıkları, risk ve hizmet primini düşük tutarak, nihai maliyette yabancı bankalarla rekabet edebiliyorlar.Uygulamada, döviz kredisi arayışındaki Türk şirketlerine yardım edenler sadece Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı sermayeli bankalar değil. Çok sayıda yabancı bankanın Türkiye'de temsilcisi var. Bunlar döviz kredisi arayan şirketlerimizin yurtdışından dövizle borçlanmalarına aracılık ediyor. İşlemlerini yürütüyor. Neticelendiriyor.İşte Bankalar Birliği Başkanı olarak Ersin Özince'nin dikkat çekmek istediği uygulama bu çarpık uygulama. guras@milliyet.com.tr Yanlışı düzeltmek gerekir
