Bugüne kadar YTL kredisi yerine döviz kredisi kullanan bankalar da, şirketler de kazançlı çıktı.Çünkü döviz kredisinin faizi yüzde 5 dolayında. Çünkü, döviz fiyatı üç yıldır sabitleşti. Enflasyon artsa da, içeride, dışarıda siyasi ve ekonomik konjonktür de dalgalansa, bizim döviz kuru dalgalanmıyor. Yukarı çıkmıyor, aşağıya iniyor. Özel sektör (hem bankalar hem de şirketler) döviz riskinden korkmaz oldu. Kredi kullanırken YTL kredisi yerine döviz kredisi kullanıyorlar. Döviz borcunun artmasından hiç mi hiç korkmuyorlar. Hiçbir şey yapamıyorsanız, alınız döviz kredisini yüzde 5 faizle. Satınız dövizi Merkez Bankası'na. Alınız YTL'yi. Yatırınız Hazine bonosuna. Alınız Hazine'den yıllık yüzde 10 net (reel) faizi. IMF destekli istikrar politikasına dua ediniz. Olsun, bitsin. Nasıl olsa o faiz farkını saf ve bakir Türk halkı, KDV, ÖTV diye size tıkır tıkır ödüyor.Tek tehlike döviz riski. Döviz riski denilen şey, döviz fiyatının artmasıdır. Doların fiyatı bir gün şu veya bu nedenle 1.32'den 1.58'e çıkarsa, döviz borcunun YTL karşılığı yüzde 20 artar. Dolar fiyatı 2.00 YTL olursa, döviz borcunun YTL karşılığı birden yüzde 50 artar. Bu olursa 100 YTL'lik borç, durduğu yerde 150 YTL olur. İşte buna döviz riski denilir. Eskiden bankalarımız ve de özel sektördeki işadamlarımız, şirketlerimiz döviz riskinden çok korkardı. Çünkü döviz fiyatının yüzde 20 dolayında artması bundan önce çok şirketin, çok bankanın güç duruma düşmesine yol açmıştı. Dövizle borçlanan kazandı Şimdilerde bankalarımız ve özel şirketler döviz kredisi kullanmaktan hiç mi hiç korkmadıklarından, Hazine'nin ve Merkez Bankası'nın izleyebildiği kadarıyla (çünkü özel sektörün her döviz kredisini izlemek mümkün değil) özel sektörün döviz borcu 86.9 milyar dolara ulaştı. Kamunun ve Merkez Bankası'nın toplam borcunun üzerine çıktı.- Merkez Bankası, büyük küçük 6.667 şirketin bilançosunu toplayıp inceledi. 2004 yılı sonu bilanço rakamlarına göre şirketlerin kullandıkları nakit kredilerin yüzde 76.1'i döviz kredisi haline gelmiş. Şirketlerin kullandıkları kredinin sadece yüzde 23.9'u YTL kredi.- Yılbaşı itibariyle bankaların döviz kredisi borcu 29.8 milyar dolar. Bankalar dışı finans kesiminin 3.0 milyar dolar. Özel şirketlerin 53.9 milyar dolar. Böyle giderse iyidir Kısa vadeli Uzun vadeli Toplam Yüzde dağılımTOPLAM 38.211 131.851 170.062 100.01) KAMU (0) 67.735 67.735 39.902) TCMB 2.763 12.654 15.417 9.03) ÖZEL 35.448 51.462 86.910 51.1 a- Bankalar 17.782 12.099 29.881 17.5 b- Bankacılık dışı - 3.074 3.074 1.8 c- Özel sektör 17.666 36.289 53.955 31.8 Kaynak: Hazine guras@milliyet.com.tr Ülkenin dış borç stokunun dağılımı 2006 yılı başı (Milyar YTL)
