Pahalılıktan halk benzin alamıyor

     Mart ayında, tüketici fiyatları yüzde 3.1, toptan eşya fiyatları yüzde 3.2 oranında arttı. Mart ayında, geliri yüzde 3.1 veya yüzde 3.2 oranında artmayanlar için hayat bu oranlarda pahalılanmış demektir.
Ocak ayından mart ayı sonuna kadar tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 8.2 oranına ulaştı. Üç ayda geliri bu oranda artmayanlar, harcamalarında bu oranda kısıntı yapmak zorunda kalıyor demektir.
Sayın okuyucularım, politikacılar ve iktisatçılar için fiyat artış oranları sadece rakamdan ibaret. Halbuki halk için fiyat artış oranı, pahalılık demek. Fiyat artış oranında, tüketim harcamalarında azalma demek. Fiyat artış oranında, fakirlik demek. Kriz nedeniyle (genelde memurlar dışında) kimsenin geliri enflasyon oranında artmıyor. Onun için insanlar, pahalılıktan yakınıyor. Onun için insanlar, daha az tüketerek yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor.

Trafik niye rahatladı?
Bu konuda ilginç bir gösterge, fiyat artışları nedeniyle benzin kullanımındaki gerilemedir. Çok kimse "Yavuuu... Bu sokaklarda eskisi kadar otomobil yok. Trafik rahatladı. İnsanlar neden acaba otomobile binmez oldu?" diye merak ediyor. Ben de merak ediyordum. Benzin tüketim rakamlarındaki azalmayı görünce, nedenini anladım. Benzin fiyatlarının artışı, buna karşılık insanların gelirlerinin artamaması nedeniyle, insanlar otomobillerini daha az kullanır olmuş.
2002 yılında otomobil sayısı artarken, benzin kullanımı yüzde 4 oranında azalmış. Bu yılın ilk iki ayında benzin kullanımındaki azalma yüzde 7 oranını bulmuş.
Bakınız, bu dönemlerde benzin fiyatları nasıl artmış? 2002 yılı başında benzinin litresi 1 milyon 250 bin lira iken, yıl sonunda 1 milyon 658 bin lira olmuş. Yıllık artış yüzde 33 oranında. Geliri bu oranda artmayan insan için benzin fiyatı pahalanmış demektir. 2003 yılı Şubat ayında benzin fiyatı 1 milyon 868 bin lira idi. Bu yazıyı yazarken 1 milyon 880 bin liraya ulaşmıştı. Ama, sizler bu yazıyı okurken, benzin fiyatlarında yeni bir ayarlama olacak.

Yılda 50 - 60 depo gerekli
Şimdilerde binek otomobillerinde bir depo benzin için 85 milyon lira ödeniyor. Otomobilini her gün kullanmayan, yılda 25 - 30 depo, her gün kullanan 50 - 60 depo dolduruyor. Ortalama binek otomobili başına yılda 40 depo benzin tüketiliyor. Üç ayda benzin fiyatlarındaki artış yüzde 13.5 oranına ulaştı. Ama, benzin kullananların çoğunun geliri üç ayda yüzde 13.5 oranında artmadı. Bu nedenle insanlar daha az benzin satın alabiliyor, daha az otomobil kullanabiliyor.
Benzin kullanımıyla ilgili bilgileri derlerken, ilginç bir şey daha öğrendim. Türkiye’de toplam benzin tüketiminde İstanbul’un payı yüzde 30, Ankara’nın yüzde 9, İzmir’in yüzde 8 imiş. Benzinin yüzde 47’si bu üç ilde, kalan yüzde 53’ü ise 78 ilde, tüketilirmiş.