Buğday yığınlarına elini daldırdı. Bir avuç buğdayı bana uzattı. Sarı sarı tanelerin bir ucu beyaz... Beyaz bölüm, sünenin yediği bölüm.Kitaplarda süne, "boz, toprak renginde, esmer benekli tombul bir böcek" olarak anlatılıyor. Bir dişi süne 150 - 200 yumurta bırakıyor. Yumurtadan çıkan böcekler buğday başak bağladığında sütlü tanelere dadanıyor. Buğdayı rezil ettikten sonra uçarak yüksek yerlere çekiliyor. Kışı geçiriyor. Yaz başı gene tarlaya iniyor.Başkan ile borsa salonuna geçtik. Borsa üyeleriyle çay içtik. Sohbet ettik.Bana anlatıldığına göre bu yıl Karamanda buğday verimi iyi imiş. Bire on sekiz / bire yirmi, (açık anlatımıyla 1 kilo tohuma 20 kilo) ürün alınmış. Ama süne tahribatı nedeniyle ürün piyasa fiyatının yüzde 25 eksiğine satılıyormuş. Adana buğdayının kilosu 400 bin liradan giderken Karaman buğdayı 300 bin lira ediyormuş. Üstelik makarnacılar Karaman buğdayını almıyormuş. "Bu nedenle bu yıl Karamana 100 trilyon lira eksik para girer" diyorlar.Karamanın önemli bir ürünü de "ak fasulye". Ak fasulyenin fiyatı 2001 yılında 1 milyon 400 bin lira (1 ABD doları) imiş. 2003 yılında üretici 400 - 450 bin liraya mal satamıyormuş. Nedeni Çin malı fasulyenin rekabeti. Çin malı beyaz fasulye hem de ayıklanmış ve temizlenmiş olarak 520 bin liraya satılıyormuş.Karamanlı üreticiler "Ak fasulye birer hafta ara ile 9 defa sulanır. Maliyeti 750 bin lirayı bulur" diyor.Bu yıl Karamanda 50 bin ton ak fasulye üretimi var. Nohut üretimi ise 25 bin ton. Üç yıl önce 700 bin lira olan nohutu üretici bu yıl 400 - 450 bin liradan satabilmiş.Karaman tarımı için yeraltı sulamasının önemi büyük. Yeraltı suyunu tarlaya çıkarmak için kullanılan pompa ya elektrik ile ya mazot ile çalışıyor. İkisinin fiyatı da çok pahalı. Ürün maliyeti bu nedenle yükseliyor. Ticaret Borsası üyeleri diyor ki: "Tarım girdileri dünya fiyatı ile olmaz ise, dünyanın başka yerlerinden gelecek tarım ürünleriyle nasıl rekabet ederiz? Ya girdiler ucuzlamalı ya ithalat kısılmalı. Aksi halde tarım üretimi yapılamaz."Hüseyin Yıldızbaş, Karamanda yıllık elma üretiminin 350 bin tona ulaştığını, buna karşılık soğuk hava deposu kapasitesinin 40 bin tonda kaldığını söylüyor.Ticaret Borsası üyeleri tarım ürünlerinin tamamının borsaya tescilini teşvik için "doğrudan gelir desteği" uygulamasından yararlanılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bilindiği gibi şimdiki uygulamada arazi büyüklüğüne göre çiftçiye ödeme yapılıyor. "Eğer borsada tescilde stopaj sıfırlanır ve borsanın tescil edeceği müstahsil fişine göre devlet ödeme yapar ise, teşvik toprağa değil ürüne verilir" deniliyor. guras@milliyet.com.tr Karaman Ticaret Borsası Başkanı Burhanettin Cevher, beni borsa binasının arkasına götürdü... Dağ gibi yığılı buğday ürünü. Alıcı bekliyor. Burhanettin Cevher, "Hocam" dedi, "Süne, bu yıl ürünü rezil etti. Konya, Eskişehir, Polatlı, Kırıkkale ve Aksarayda süne ile mücadele edildi. Ama süne Karamanı vurdu."
