TIR'larımız AB ülkelerine yılda 300 bin, diğer ülkelere 600 bin olmak üzere toplam 900 bin sefer yapıyor.Türk ihracat ürünlerinin (değer olarak) yüzde 54'ünü Türk TIR'ları yurtdışına taşıyor.Avrupa ülkelerine yapılan yıllık 300 bin TIR seferinin 230 bini doğrudan karayoluyla yapılıyor. 70 bininde ise TIR'lar Türkiye'den Ro-Ro denilen kamyon taşıyan gemilere yükleniyor. Genelde Trieste veya Pire gibi limanlarda gemiden indiriliyor. Karadan yoluna devam ediyor.Bizim TIR filomuzun olması, bu filonun güçlü olması, sadece taşımacılık geliri bakımından değil, ihracatta fiyat rekabeti bakımından da önemli. Çünkü biz, TIR filomuzun gücü ile taşıma ücretinde fiyat oluşturabiliyoruz.Türk karayolu nakliye firmalarının gücünün zayıflaması halinde kendi ihraç ürünlerimizin taşınma işi ile Ortadoğu ülkelerine yapılan uluslararası taşınma işleri Avrupalı taşıma şirketlerinin eline geçecek. Yurtdışına gidip gelen 45 bin TIR'ımız var. TIR filomuz Avrupa'nın en büyük karayolu taşıma filosu. Şimdilerde bir TIR aracı Avrupa ülkelerine yaklaşık 3.000-3.500 euro'ya ihraç ürünü taşıyor. Gidip gelme sefer başına yaklaşık 5.000 euro taşıma ücreti alıyor.Bir TIR'ın yurtdışına çıkarılması için uluslararası bir sigorta belgesi olan TIR belgesi alması lazım. Bu belge, tüm AB ülkeleri de dahil 55 ülkede TIR'a sigorta güvencesi veriyor.Uluslararası anlaşma kapsamında bu belgeyi Türkiye'de TOBB veriyor. Her TIR aracı bu belgeyi satın almak için sefer başı 45 dolar, gidiş-geliş 90 dolar ödeme yapıyor. 45 bin TIR'ımız var AB ülkeleri TIR belgesine alternatif olarak (yerine geçecek değil, yanında aynı işte kullanılabilecek) T1 adında yeni bir belge çıkardı.T1 belgesi 27 ay süreyle yapılacak seferler için veriliyor. Bu belgeyi almak için TIR başına 100 bin dolarlık banka teminat mektubu gerekiyor. Banka teminat mektubunu (özellikle Türkiye'de) hem almak zor hem de yıllık faiz-komisyon yükü ağır. Henüz Türkiye'de T1 belgesi verecek sistem kurulmadı. Bu belge şimdilik AB üyesi ülkelerin sınır kapılarında temin edilebiliyor.Bizim TIR taşımacılarının üye oldukları (birbirine rakip-birbiriyle kavgalı) iki kuruluş var. Bunlardan UND, "Biz TIR belgesinden memnunuz. TIR Belgesi yanında isteyen T1 belgesini kullanır?" diyor. RODER-UNRORO ise "AB'ye uyum için, bir an önce, AB ülkelerine yapılacak seferlerde TIR belgesi yerine T1 belgesinin kullanılmasını" istiyor.Bizim tüm uluslararası nakliye firmaları (TIR'cılar) tek bir dernekte (Uluslararası Nakliyeciler Derneği-UND) toplanmıştı. 1974'te kurulan UND'yi yönetenler 2001'de seçimi kaybedince küstü. Dernekten koptu. RODER çatısı altında toplandı. UNRORO ise RODER üyelerinin sahip olduğu, 9 Ro-Ro gemisi (TIR taşıyan gemisi) olan bir anonim şirket.Sadece TIR belgesi ve T1 belgesi konusunda değil, uluslararası karayolu taşımacılığıyla ilgili her konuda UND'den ayrılarak RODER'i kuranlar, UND ile çatışma halinde. Bu çatışmadan ülke yararı yerine kişisel bekleyişler öne çıkınca, ortak bir karayolu nakliye politikası uygulanmasına imkân kalmıyor. guras@milliyet.com.tr Yılda 900 bin sefer yapıyorlar
