Alman turiste "paket tur"u Almanya'daki seyahat acentesi satar. O acente Alman turisti istediği ülkeye y"nlendirebilir. Aklını çelebilir. Acente "paket tur" satışı karşılığı 1000 markın 110 markını komisyon olarak alır. Turistin Türkiye programını uygulayacak olan seyahat şirketi (tur operat"rü) de 100 mar alır. Uçak şirketine 330 mark "denir. Türkiye'de yabancı turistle meşgul olan seyahat şirketine 50 mark, diğer harcamalara 30 mark gider. Kalan 380 mark da Türkiye'deki otelin payıdır.1990 K"rfez krizi ve savaşı d"neminde yabancı tur operat"rleri Türkiye'ye tur düzenlemedi. Seyahat acenteleri "paket tur" satmadı. Yabancı uçak şirketleri turist taşımadı. Bizim oteller boş kaldı.Bunun üzerine bizim müteşebbislerimiz "Ulusal Model" adı verilen bir sistem geliştirdi. Yurtdışındaki "nemli pazarlarda Türkler seyahat acentesi kurdu. Bu acenteler müşteri buldu. Türk şirketleri "paket turlar" düzenledi. Türk seyahat acenteleri bu paket turları sattı.Türkler ulusal bayraklı charter uçakları ile yabancı turistleri taşımak için "zel hava yolu şirketleri oluşturdu. Uçak kiraladı. Satın aldı. Türkiye'deki turistik tesislerin tamamını da Türkler işletiyordu.Bu "Ulusal Model"de Alman turistin "paket tur" ücreti olarak "dediği 1000 markın tamamı Türk turizmcilerin elinde kalır oldu.Bütün bunlara ek olarak yurtdışındaki Türk seyahat acenteleri ve tur operat"rleri, yabancılara Türkiye'yi "alternatif turizm ülkesi" olarak değil "gidilebilecek tek ülke" olarak satmaya başladı.Ancaaak... Bu pembe tablo uzun süre devam edemedi. (1) Türklerin "kurtlar sofrasına" oturarak "mama"dan büyük pay almaları yabancıları harekete geçirdi. Türkleri piyasadan silmek için işbirliğine girdiler. (2) Avrupa ve Türkiye ekonomilerindeki dalgalanma piyasaya yeni giren acente ve tur operat"rlerini sarstı. (3) Benzin fiyatlarındaki artış, dolar değerindeki değişim maliyetleri yükseltti.Yurtdışındaki acenteler, tur operat"rleri, Türkiye'ye turist taşıyan Türk uçak şirketleri kredi arayışına girdi. Dışarıda bulamadılar. İçeride Turizm Bakanlığı, acente ve tur operat"rleri için 100 milyon dolar, uçak şirketleri için 100 milyon dolar toplam 200 milyon dolar kredi kaynağı bulmak için bir gayret g"stermedi. 1998 yılında "Ulusal Model" ç"ktü.Şimdilerde seyahat acentesi, tur operat"rü, uçak şirketi yabancı. Türkiye'de turisti karşılayan turistle ilgilenen turizm bürosu yabancı. Otellerin çoğu yabancılar tarafından kiralanmış durumda. Sonuç: Alman turistin "dediği 1000 markın sadece 380 markı (kalabilir ise) Türkiye'de kalabiliyor. İşte bunun içindir ki, turist sayısı arttığı halde turizm geliri artamıyor. guras@milliyet.com.tr Türkiye'ye gelen her 100 yabancının 80'i "paket tur" ile gelir. Paket turda bir Alman turist 1000 mark "dediğinde, bunun içinde (1) Uçak ile geliş gidiş. (2) Havaalanından otele - otelden alana getirme g"türme hizmeti. (3) Türkiye'de otelde bir hafta, on gün konaklama, kahvaltı ve bir "ğün yemek parası vardır.
