Üretimdeki gerilemenin “gerçek boyutu”nu bilmekte yarar var
Sanayi sektöründeki üretimde gerileme olduğu bir gerçek. Ama bu gerilemenin boyutunu gösterecek en son bilgiler 2008 yılı kasım ayına ait.
TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) yayımladığı kasım ayı “Sanayi Üretim Endeksi” bilgilerinin bir bölümü kamuoyuna yansıtılınca endişeye yol açtı.
2008 yılı kasım ayında:
- Toplam sanayide üretim bir yıl öncenin aynı ayına göre yüzde 13.9 oranında,
- İmalat sanayiinde ise bir yıl öncenin aynı ayına göre yüzde 15.5 oranında gerilemiş.
Ancak 2008 kasım ayı üretim rakamları ile bir yıl önceki kasım ayı üretim rakamlarının karşılaştırılması, sanayi üretiminin gerçek durumunu ortaya koymuyor, sadece birbirini izleyen iki yılın iki aynı ayındaki üretim arasındaki değişimi gösteriyor.
2007 yılı kasım ayında sanayinin tümünde ve imalat sanayiinde gerçekleşen üretim daha önceki 3 yıllık dönemin en yüksek üretimi olduğu için, 2008 yılındaki üretim rakamı büyük bir gerileme görünümü veriyor.
Endeks sayıları gösterir
Önemli olan, aylık ve yıllık ortalama üretimi gösteren endeks rakamlarıdır.
- 2005 yılı üretimi 100 kabul edildiğinde, yıllık ortalama sanayi üretimi 2006 yılında 107.8 ve 2007 yılında 115.2 olmuştur.
- 2008 yılı kasım ayı üretim endeksi ise 109.5’tir. Açık anlatımıyla, kasım ayı sanayi üretimi 2006 yılı üretimi ortalamasının gene de üzerinde, ama 2007 yılı ortalama üretiminin bir miktar (yüzde 5 dolayında) gerisindedir.
Tekrarda yarar vardır. 2008 yılı kasım ayında sanayi üretiminde gerileme başlamıştır.
Ama tek başına kasım ayı sanayi üretim endeksine bakılarak üretimin bugünkü durumu hakkında değerleme yapılamaz.
Çünkü 2008 yılı kasım ayı üretim rakamı bir yıl önceki kasım ayına göre kötü görünse de, genelde o kadar da büyük bir üretim gerilemesini işaret etmemektedir.
2008 yılı kasım ayı rakamları henüz sanayinin tümünün krizden etkilenmeye başlamadığını, etkilenen sektörlerin de büyük ölçüde üretim gerilemesi içine girmediğini ortaya koymaktadır.
Tahmin etmek güç
Örneğin, dayanıklı tüketim mallarında üretim endeksi 2007 yılı ortalama üretim endeksi çizgisinde ve hatta biraz üzerindedir. Dayanıksız tüketim malları ve gıda sanayii üretimi ise 2008 yılı kasım ayında, 2007 yılı ortalama üretim rakamlarının oldukça üzerine çıkmıştır.
Özetle, 2008 yılı kasım üretim endeksi sanayide üretim gerilemesinin belli sektörlerde başladığının işaretini vermektedir ama (belli sektörlerde üretim gerilemesi o aydan sonra başladığından ), gerilemenin bugünkü boyutunu bu endekse bakarak tahmin etmek çok güçtür.
