Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Yılın ilk 10 ayında 53.6 katrilyon lira vergi tahakkuk etti. Bunun yüzde 88’i tahsil edilerek Maliye’nin kasasına girdi. Bu yılın ilk 10 ayında Maliye’nin kasasına giren vergi geçen yılın tahsilatının yüzde 51 üzerinde, 47 katrilyon lira.
Kim ödedi bu vergileri? Bizde genelde işadamları, serbest meslek erbabı, şirketler vergi yükünün ağırlığından yakınırlar. İşadamları, serbest meslek erbabı, şirketler vergiyi beyanname ile öderler. Gelirlerini beyannameye yazarlar ve gelirlerinin belli bir oranını da vergi olarak Maliye’ye verirler. Buna "doğrudan vergi" denir.
Bir de "dolaylı vergi" vardır. Dolaylı vergiyi halkımız harcama yaparken, mal ve hizmet bedelinin içinde öder. Maydanoz alırken öder, patates alırken öder, defter alırken öder. Vergide esas olan doğrudan vergidir. Çünkü doğrudan vergi en adil vergidir. Kişiler ve kurumlar bu vergiyi kazançlarıyla orantılı olarak öderler. Dolaylı vergi ise adil olmayan bir vergidir. Çünkü ülkenin en zengini de en fakiri de aynı vergiyi öder. 100 liraya bir demek maydanoz alırken, bir simit alırken Rahmi Koç da, Sakıp Sabancı da, çoban Ali de, Ayşe Hanım Teyze de aynı vergiyi öder. Ama doğrudan vergiyi toplamak güç, dolaylı vergiyi toplamak çok kolaydır. Doğrudan vergi oranlarını artırdınız mı, oranlardaki artış vergi gelirlerini çok geç olarak artırır. Ama dolaylı vergilerde örneğin KDV’de bir artış yapıldı mı neticeyi hemen alırsınız, vergi geliri de hemen artar.

Yük halkın sırtına biniyor
Dolaylı vergilerin (halkın ödediği KDV, ATV gibi) vergilerin toplam vergi geliri içindeki payı 2002 yılının ilk 10 ayında yüzde 67’ye ulaştı. Bu oran geçen yıl aynı dönemde yüzde 60 dolayında idi. Demek ki, vergi yükü daha büyük ölçüde fakir zengin ayrımı olmadan halkın sırtına biniyor.
Sadece bu kadar mı? Vergi geliri artışını da zengin fakir farkı olmadan halkımız ödediği vergilerle sağlıyor.
Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, servetten alınan vergiler gibi doğrudan vergilerin tahsilatında artış yüzde 24 iken, zengin fakir farkı olmadan halkımızın ödediği KDV gibi dolaylı vergilerde yılın ilk 4 ayında yüzde 70 oranında artış gerçekleşti.
Yılın ilk 10 ayında tahsil edilen 47 katrilyon liranın 11 katrilyon lirası Gelir Vergisi’nden, 4 katrilyon lirası Kurumlar Vergisi’nden geldi. Buna karşılık halkımız mal ve hizmet satın alırken 16 katrilyon KDV, 6 katrilyon ATV (Akaryakıt Tüketim Vergisi), 3 katrilyon lira Özel Tüketim Vergisi ödedi.
AKP vergi affı ve vergi indirimi konusunda vaatlerde bulunurken herhalde bu tabloya güveniyor. Çünkü vergi affından ve vergi indiriminden yararlanacak olanlar açık anlatımıyla doğrudan vergi ödeyen Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisi mükellefleri. AKP kurmayları herhalde bunların toplam vergi gelirindeki payı nasıl olsa düşük, bunlar vergi ödemese de olur, KDV ve ATV gibi dolaylı vergilere zam yapılırsa halkımız beyanname verme durumunda olan vergi affından ve vergi indiriminden yararlanacak zenginlerin ve şirketlerin ödemediği vergiyi de öder diye düşünüyor.