Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Tüketicinin ödediği vergiler bir yıl önceye göre yüzde 48 oranında arttı.Eğer tüketicinin geliri ve buna bağlı olarak harcamaları artmış olsa... "Ne iyi!" diyeceğiz... "Çok harcayan, çok vergi veriyor" diyeceğiz... Geliniz görünüz ki, tüketicinin geliri artmıyor. Buna karşılık tüketicinin vergisi artıyor... Vergi yükü giderek daha büyük ölçüde tüketicinin sırtına biniyor... İşte yanlış olan da bu...Bu yazının altındaki tabloda yılın ilk 5 ayında devletin normal gelirlerini nereden topladığı gösteriliyor.Sağlıklı bir vergi sisteminde şahısların ve şirketlerin beyanname vererek "doğrudan" ödedikleri vergiler vergi gelirinin esasını teşkil eder. Bizde yılın ilk 5 ayında toplanan 37 katrilyon vergi geliri içinde beyanname ile ödenen Gelir Vergisi'nin payı sadece 0.4 katrilyon lira. (Stopaj / kaynakta tevkifat yoluyla ödenen Gelir Vergisi 5.5 katrilyon lira.) Şirketlerin Kurumlar Vergisi'nin payı sadece 0.6 katrilyon lira. (Şirketler KVK'ya göre geçici vergi olarak 2.7 katrilyon lira vergi ödedi.)Eskiden "Gümrük Vergisi" önemli bir vergi kaynağı idi. Gümrüklerden vergi kalktığı için günümüzde önemini yitirdi. Yılın ilk 5 ayında Gümrük Vergisi tahsilatı sadece 0.3 katrilyon lira.Petrol ve doğalgazdan alınan Özel Tüketim Vergisi ise devlet için çok önemli bir kaynak oldu. Yılın ilk 5 ayında bu kaynaktan gelen para 5.3 katrilyon lira.Devlet için bir başka önemli vergi kaynağı, çoluk çocuğun içtiği kolalı içkilerden, halkın kullandığı sigaradan ve içkiden alınan vergiler. Yılın ilk 5 ayında bu kaynaktan da Hazine'ye 1.8 katrilyon gelir geldi.Motorlu taşıtlardan çok vergi alındığı sanılır. Yılın ilk 5 ayında motorlu taşıtlardan alınan vergi 0.5 katrilyon lira, ek vergi 0.2 katrilyon lira. Ek vergiye rağmen motorlu taşıtlardan alınan vergi 0.7 katrilyonu aşmıyor.Şimdi bu tabloya bakarak "kolay çözüm formülü" arayanlar "vergiyi artıralım" diyebilir. Ne var ki, verginin artırılması ekonominin harekete geçmesine ve büyümesine bağlıdır. Üretim olacak, tüketim olacak ki, vergi artsın... Hiçbir şey yapılamaz mı? Yapılabilir. Gelir ve Kurumlar Vergisi'nde beyanname yaygınlaştırılabilir. Faize vergi konulabilir... Ama işte o kadar... Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi gibi tüketicinin ödediği vergilerin toplamı yılın ilk 5 ayında 20 katrilyon lirayı aştı. Toplam vergilerin yüzde 66'sı dolaylı vergilerden oluşuyor. Devletin gelir kaynağı (vergiyi kim ödüyor?) ocak - mayıs (trilyon TL) (1) Gelir Vergisi 6.180 (a) Beyannameli 442 (b) Stopajlı 5.504 (c) Diğer 234 (d) Tahvil bono faizi 0.000 (2) Şirketlerin vergisi 3.387 (a) Beyannameli 622 (b) Geçici vergi 2.765 (3) Servetten alınan vergiler 799 (4) KDV ve Tüketim Vergisi 17.725 (a) Dahilde alınan KDV 5.553 (b) Özel Tüketim 7.716 (c) İthalde alınan KDV 4.456 (5) Mal ve hizmetlerden alınan diğer vergiler 2.298 (6) Diğer gelirler ve fonlar 6.669 Toplam vergi geliri 37.058 guras@milliyet.com.tr