Bu rakamlar Merkez Bankasının IMFye verdiği tablodan alınan rakamlar... Halbuki yaygın bir inanış vardır. "Türk halkının yurtdışındaki bankalarda en az 80 milyar doları, hayır - hayır en az 200 milyar doları vardır" denilir... İsteyen "tevatür"e inanır, isteyen "Merkez Bankası" rakamına inanır...Merkez Bankası, Hazineden, DİEden, Uluslararası Ödemeler Bankasından, IMFden topladığı bilgilere kendindeki bilgileri ekleyerek her yıl Türkiyenin toplam döviz varlıkları ile döviz yükümlülüklerini kağıda döker, hazırladığı tabloyu IMFye verirmiş.Anka Ekonomi Bültenini hazırlayan arkadaşlarım bu tabloyu bulmuşlar. Yayımladılar. Ben de bu tabloyu özetledim. Bu yazının altında sayın okuyucularıma sunuyorum.Bu tablonun teknik adı: "Türkiyenin uluslararası döviz pozisyonu". Bu tablonun amacı, "Türkiyeye yurtdışından gelen döviz ile, Türkiyenin yurtdışındaki döviz varlığının her yılki büyüklüğünü ortaya koymak. Türkiyenin döviz açığı ne kadar? Büyüyor mu? Küçülüyor mu? Onu izlemek.Türkiyenin dışarıdaki varlıkları, halkın mevduatı, bankaların parası. Türk müteşebbislerinin yurtdışındaki yatırımları, Türklerin yurtdışında satın aldıkları hisse senedi - tahvil gibi yatırımlardır.Bunların (kayda geçen kısmının) toplamı 2002 yılında 62.8 milyar dolar imiş, 2003 yılında 74.5 milyar dolar olmuş. Türklerin yurtdışındaki varlıkları bir yılda 11.7 milyar dolar artmış.Yabancıların Türkiyedeki varlıkları (Türklerin döviz yükümlülükleri) ise, yabancılara kredi borcumuz, yabancıların satın aldıkları hisse senedi, tahvil ve bono borcumuz, yabancı sermaye yatırımları için gelen paralardır.Bunların toplamı 2002 yılında 150.0 milyar dolar iken, 2003 yılı sonunda 35.7 milyar dolar artarak 185.7 milyar dolara ulaşmış.Borçlarımız (yükümlülüklerimiz) ile dışarıdaki döviz varlıklarımız arasındaki fark da bizim "döviz pozisyonu açığımızı" gösterir. Açığımız 2003 yılı sonunda 87.2 milyar dolar iken, 2003 yılı sonunda 111.2 milyar dolara tırmanmış.Bu rakamları değerlendirirken, şunu dikkate alınız. Dışarıdaki varlıklarımız döviz olarak hesaplanıyor. Döviz borçlarımız genelde Türk lirasından dövize çevriliyor. 2003 yılında Türk lirasının değerlenmesi nedeniyle döviz yükümlülüklerimiz olduğundan büyük görünüyor. 2003 yılında yükümlülüklerde ve döviz açığında olağandışı büyüme görüntüsü ortaya çıkıyor.Sayın okuyucularıma IMFnin ve yabancıların Türkiyenin döviz durumunu nasıl izledikleri hakkında bir fikir vermek için bu yazıyı yazdım. Özet tabloyu veriyorum. Merkez Bankası kayıtlarına göre, halkımızın yurtdışındaki mevduatı 2002 yılı sonunda 9.8 milyar dolardı. Halkımız 2003 yılında dışarıya 1.6 milyar dolar daha çıkardı. Yıl sonunda yurtdışındaki mevduat 11.4 milyar dolara ulaştı. 2002 2003 Fark(I) DIŞARIDAKİ DÖVİZ VARLIKLARIMIZ 62.8 74.5 11.71) Halkın Mevduatı 9.8 11.4 1.62) Bankaların Parası 9.9 9.8 -0.13) Yatırımlar 5.8 6.1 0.34) Tahvil, Bono, Hisse Senedi 0.8 1.9 1.15) MB Döviz Rezervi 28.1 35.2 7.16) Diğer Varlıklarımız 8.4 10.1 1.7(II) DIŞARIYA DÖVİZ BORÇLARIMIZ 150.0 185.7 35.71) Kredi Borcumuz 107.0 119.7 12.72) Tahvil, Bono, Hisse Senedi Borcumuz 24.1 33.6 9.53) Yabancı Yatırımlar 18.8 32.3 13.54) Diğer Borçlarımız 0.1 0.1 -(III) DÖVİZ AÇIĞIMIZ (Döviz Pozisyonu) -87.2 -111.2 -24.0 Kaynak: TC Merkez Bankası guras@milliyet.com.tr Türkiye'nin Dış Varlıkları Dış Yükümlülükleri (yıl sonları - milyar dolar)
