Masafi-i umumiyye (toplam giderler) bütçesi ikiye ayrılmış: (1) Düyun-ı umumiyye (faiz giderleri). (2) Hidemat-ı umumiyye (faiz dışı harcamalar). Osmanlı'nın 1909 gider bütçesinde faize ayrılan ödeneklerin payı yüzde 31.2, faiz dışı harcamalara ayrılan pay yüzde 68.8 oranında.1854 Kırım Savaşı borçlanmasıyla başlayan ve 1879 düyun-ı umumiyye ile sonuçlanan 25 yıllık borçlanma dönemi sonunda, Osmanlı bütçesinin her yıl yüzde 30 dolayındaki kısmını faize ayırmış. Osmanlı Devleti Maliye Nezareti'nin istatistik mecmuası "İhsaiyat-ı Maliye"nin 1909 yılına ait ilk sayısı, "tam basım" olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlandı. Bu yayında, Osmanlı devletinin 1909 yılı bütçesi var. İktisatçı Nazif Ekzen, yüz yıl önceye ait bu bilgilerden hareketle, "Acaba yüz yıl sonra durum nedir?" diyerek bir değerleme yapmış. Nazif Ekzen'in değerlemesi Anka Günlük Bülteni'nde yayımlandı.Nazif Ekzen diyor ki, "1988 yılından sonra giderek tırmanan iç borçlanma sonunda, TC bütçeleri de Osmanlı bütçelerindeki (faiz ve faiz dışı harcamalar şeklindeki) ikili yapıya dönüştü. 2000'li yılların başında toplam bütçe harcamalarından yüzde 50 pay alır hale gelen faiz harcamaları, son iki yıldır yüzde 30'lar dolayına indi ama, gene de tek başına bütçedeki en büyük harcamayı oluşturuyor."Yedi yıldır istikrar politikası uygulanıyor. Ama 2007 (başlangıç) bütçesinde faiz harcamalarının payı yüzde 25.9 oranında. Kaderimiz faiz ödemek Osmanlı döneminde yurtdışından borçlanıldığından, "düyun-ı umumiyye" faizi yurtdışına gidiyordu. TC Hazinesi'nin borçlanması "iç borç" gibi görülüyor ise de bu borçlar için ödenen "yüksek reel faiz" de (genelde) yurtdışına transfer ediliyor.Kamu hizmetlerinde ileri ölçüde daralma sağlanmasına rağmen, Hazine net borçlanmayı sürdürüyor. Normal olarak Hazine'nin bütçenin (gider-gelir) açığı ölçüsünde net borçlanmaya gitmesi beklenir. 2003-2006 yılları arasında dört yılda bütçe açıkları toplam 80 milyar YTL. Buna karşılık Hazine'nin gerçekleştirdiği net borçlanma 101 milyar YTL oldu. Osmanlı'ya benzedik Toplam harcamanın dağılımı Toplam harcamanın dağılımı Faiz (%) Faiz dışı (%)Osmanlı bütçesi1909* 31.2 68.8TC bütçeleri2003 41.7 58.32004 40.0 60.02005 28.7 71.32006 26.4 73.62007 25.9 74.1 Kaynak: Nazif Ekzen'in araştırması.Açıklama: 1909 bütçesi, 1908 yılında ilan edilen II. Meşrutiyet'in sonrasında Osmanlı Meclisi'ne sunulan ilk bütçedir. guras@milliyet.com.tr Osmanlı bütçesi ve TC bütçelerinde faiz harcamalarının ağırlığı
