Ukrayna savaşın eşiğinde. Batı kamuoyu ve dünya siyaseti, doğal olarak tüm dikkatini burada topladı. Afganistan, Ukrayna’dan Trakya kadar daha geniş, nüfusu da 6 milyon daha fazla. ABD ve onun koalisyon ülkelerinin işgalindeyken, medyada Afganistan’dan çok söz ediliyordu. Hele de, Amerika’nın bu ülkeyi eliyle Taliban’a teslim ederek geri çekilmesi sırasında Afganistan’sız gün geçirmedik. Ama dünyanın dikkati artık başka konulara kaydı.
Sahne ışıkları Afganistan’a dönük iken mesela her 5 saatte bir çocuğun mayına bastığı veya taraflar arasında kaldığı için öldüğüne ilişkin haberler okurduk. Gününe göre ya buradaki saat ya da ölen çocuk sayısı değişirdi. Şimdi İngiltere’deki bir STK, takipçilerini, sosyal medyada bir dilekçeyi imzalamaya çağırınca fark ediyoruz ki, Afganistan’da şu anda açlık var ve önümüzdeki bir ay içinde tam 5 milyon çocuk ölecek. “Ölebilir” veya “ölmesinden korkuluyor” değil, yapılan açıklamada “5 milyon çocuk ölecek” deniyor.
Taliban, koşa koşa hükumet dairelerine kurulup, hükumet yönetiminden ve uluslararası ilişkilerden haberi olan, şu geçiş döneminde ülkesine yardım için dünyanın dört bir yerinden koşup gelmiş, eski memurları, milletvekillerini, büyükelçileri, geldikleri yerlere geri gönderdi. Hatta bir Taliban yetkilisi, utanmadan, bu kişilere eski yönetimlere yardımcı olduklarından dolayı yargılanıp asılmadıkları için sevinmeleri gerektiğini bile söyledi.
Dağlarda başka teröristleri, rakip hizipleri kovalamak ve onlarla çatışmakla ülke yönetmenin birbirinden çok ayrı şeyler olduğunu bile idrak edemeyen Taliban yöneticileri, kendileri ve gözlerindeki ideolojik perde sebebiyle dünyayı fark edemeyen diğer bütün fanatikler gibi, her şeyi yapabileceklerini sandı. Bir diğer açmazları da, 20 yıldır ülkelerini işgal altında tutan ülkenin, her şeyi kendilerine teslim edip gitmesinin verdiği kibir girdabı oldu. Hele bu ülke, dünyanın en büyük askeri gücünü temsil eden ABD olunca, Taliban’ın kibir ve şımarıklığının ölçüsü kalmadı.
Hamid Karzai ve Eşref Gani gibi eski yöneticiler, “Şu kadar milyon doları alarak açtı” gibi yalan haberlerle küçültülmek istendi. Onlarla birlikte ABD işgaline rağmen Afgan milli şuurunu ayakta tutmayı başarmış olan memur ve subay kadrosu da kenara itildi. Aralarındaki husumetlerin ortaya çıkmaması için doğru dürüst bakan, başbakan, devlet başkanı bile seçmekten kaçınan Taliban, 6 ayda ülkeye tam bir “kıtlık getirmeyi” başardı.
Korona değil, bildiğimiz zatürree (akciğer iltihaplanması) sebebiyle her gün kaç çocuğun öldüğü bile bilinmiyor; çünkü Taliban, beceriksizliği sayesinde, ülkedeki doktorların yüzde 60’ının kaçmasına da engel olamadı. 4 çocuğun yattığı bir yatağın başındaki bir doktor, dışarıya kaçırılabilen bir videoda “Elimizde ilaç yok; ama bu çocuklar zatürreden önce açlıktan ölüyorlar” diye ağlıyordu.
Ülkede hayatta kalabilmek için başka bir facia daha devam ediyor. Bunu Perşembe günü ele alalım.
