Metaverse, malum, günümüzün popüler kavramı. İnternetten sonra bizi bekleyen, hayatımızı kökten değiştirecek sanal evrenin adı. Bu kavram ve teknolojiye milyarlarca dolar yatırım yapılmakta. Geleceğin insanları -neyse ki ben onlardan biri değilim- muhtemelen evlerinde sanal gözlüklerle, 150’şer kiloluk gövdeleriyle hareket etmeden oturacak ve metaverse’deki sanal ama artık birincil olan hayatlarını mesut mutlu ve çılgınca yaşayacaklar. Evlerin toplanması, çamaşır bulaşık, yemek, çocuk bakımı, eğitim gibi konular için de robotlar yetişmekte nasılsa. Sosyal medya feed’lerinizde zaman zaman karşınıza çıkan insan görünümlü sevimli robotlar var ya, işte o günler için geliştiriliyorlar.
Seksten alışverişe her alanda hazırlıklar neredeyse tamam. Markalar metaverse için sanal koleksiyonlar geliştirip patent alma yarışına çoktan girdi. Gelecek kaçınılmaz olarak gelmekte. (Bu esnada dünyanın bazı ülkelerinde bazı insanlar da 2021 itibarıyla geleceğe bakıp yerli araba görüyorlar. Kapa parantez.)
Facebook’un kendini “Meta” adıyla yeniden yapılandırmaya girişmesi de beni artık şaşırtmıyor. Sanal geleceğe yatırım yapan Facebook’un metaverse’ün “meta”sından isim ve kimlik olarak faydalanması ve kendini gelecek için yeniden “Meta” adıyla tanımlamaya girişmesi boşuna değil. Facebook’un artık anneannelerin, dedelerin bayat espri, 15-20 yıllık karikatür, aşı karşıtlığı, tarihten resimler ve torun videosu paylaşım resmi platformu olduğunun herkes farkında. Yeni nesillere hitap edilecekse o iş buradan olmayacak.
Durum böyleyken, geçen hafta bir bilim kurgu yazarı Neal Stephenson’ın yeni kitabı “Termination Shock” yayımlandı. Kitap bugünlerin sıcak meselesi iklim kriziyle ilgili. Stephenson’ın kitabı yakın gelecekte distopik bir dünyada geçiyor. Çok uzak değil, 15-20 yıl sonrasından söz ediyoruz. Günlük hayatta sıradan hale gelmiş soğutmalı giysiler kullanılıyor. Ani yükselen sıcaklıklar sonucu şehirler hızla boşalmış,
serin yerlerde gecekondu şehirler oluşmuş, devamlı yenisi çıkan Kovid varyantlarını tespit eden özel teknolojiler geliştirilmiş. Zenginler dünyayı soğutmanın radikal yöntemlerini araştırıyor. Dev bir fırlatıcıdan stratosfere sülfür pompalanması planlanıyor. Bu bazı yerleri soğutacak ama başka yerleri de yaşanamaz hale getirecek. Elbette fakir fukara gene ezilecek.
Böyle iç açıcı bir dünya manzarası. Stephenson’ın spekülatif öngörülerini ciddiyetle ele almak lazım. Çünkü Stephenson 1992 tarihli “Snow Crash” adlı kitabında sanal evreni öngören kişi. “Metaverse” kavramının isim babası. Teknolojinin geleceğiyle ilgili saptamaları ve öngörüleri o kadar doğru ki Silikon Vadisi öncüleri ve babaları tarafından el üstünde tutuluyor.
Metaverse ilk kez bu kitapta kullanılıyor ve günümüzdeki gelişmelere bakarsak, 1992’den bugün hakkında yapılan bir öngörünün isabetini görüyoruz.
Başlıkta bir kitap dedim ama aslında iki kitap var sırada. Bir, “Snow Crash”. Çünkü bu kitabı okumadım, derhal yutmam lazım teknolojinin yakın gelecekteki yönünü anlamak için. İkincisi, “Termination Shock”. O da 15-20 yıl sonrasını görebilmek için.
Umarım, metaverse’ü 30 yıl önceden bilen adam iklim konusunda yanılıyordur.
