Prof. Dr. Gülbin Gökçay: “Anne sütüyle beslenmek çocuk açısından büyük bir şans. Çünkü anne sütü çocuğu hastalıklardan koruyan bir ilaç gibidir. Anne sütüyle beslenen bebeklerde soğuk algınlığı veya ishal, zatürre gibi bulaşıcı hastalıklar çok daha az görülüyor”
Anne sütü deyince bir eczacı olarak benim aklıma hastalıklardan korunmak için en etkili ilaçlardan biri olduğu geliyor. 1-7 Ekim Dünya Emzirme Haftası sebebiyle konuştuğumuz İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülbin Gökçay da anne sütünü aynı benim gibi hastalıklardan koruyan bir ilaca benzetti. Gökçay anne sütünün hem bebek hem de anne için faydalarının neler olduğunu, sütü artırmak için annelerin nelere dikkat etmesi gerektiğini ve doğru emzirme süresiyle sıklığını anlattı.
“Anne sütü çocuğun zekasını artırıyor”
* İngiltere’de yapılan yeni bir araştırma anne sütüyle beslenen çocukların sosyoekonomik olarak daha üst sınıflara geçtiğini gösteriyor. Kısacası anneler emzirerek çocuklarının geleceklerine çok iyi bir yatırım yapmış oluyorlar.
* Anne sütüyle beslenmek çocuk açısından büyük bir şans. Çünkü anne sütü çocuğu hastalıklardan koruyan bir ilaç gibidir. Anne sütüyle beslenen bebeklerde soğuk algınlığı veya ishal, zatürre gibi bulaşıcı hastalıklar çok daha az görülüyor.
* Annenin çocuğunu emzirme süresi uzadıkça çocuğunun ileride diyabete, tansiyona, kalp hastalıklarına, obeziteye
ve birçok kanser türüne yakalanma
olasılığı da azalıyor. Avrupa’da şişmanlıkla mücadele için annelerin emzirmesi yaygınlaştırılmaya çalışılıyor.
* Anne sütüyle beslenen çocukların zekası artıyor, bu da ileride okul başarılarının yükselmesini sağlıyor. Bu çocuklarda ileriki yaşlarında şizofreni gibi kalıtımsal hastalıkların bile gelişme riski düşüyor.
“Emziren kadının kansere yakalanma riski azalıyor”
* Emzirmenin anneye de ciddi yararları var. Emzirmek annenin meme ve yumurtalık kanseri gibi bazı kanser türlerine yakalanma riskini düşürüyor. Emziren kadında hipertansiyon daha az görülüyor, menopoz sonrası kemik erimesi azalıyor.
* Tüm bebekler ilk altı ay su dahil hiçbir ek gıda verilmeksizin sadece anne sütüyle beslenmeli. Altıncı aydan sonra sebze püresi, meyve püresi veya yoğurda başlanabilir. Ek gıdalara başlansa da anne çocuğunu iki yaşına kadar emzirmeye devam etmeli.
* Doğduğunda bebek gücü yerinde olmadığı için meme ucunu tutamıyorsa anne sütünü sağıp kaşıkla veya fincanla çocuğuna verebilir. Bebeklerin günde en az sekiz kere, her bir emzirme en az 10 dakika sürecek şekilde emzirilmesi gerekiyor.
* İri doğan bebeklerde olası bir hipoglisemi (şeker düşüklüğü) sorununun önüne geçmek için bebeğin doğumdan
sonra her saat başı emzirilmesini tavsiye ediyoruz. Minik doğan bazı bebeklerde annesinin memesini sürekli emmek isteyebiliyor. Bu da normal.
“Yorgunluk süt yapımını azaltıyor”
* Bir anne sütünü artırmak istiyorsa doğumdan sonraki ilk 30 dakika içinde emzirmeye başlamalı. Sezaryenle doğumlardan sonra ise anne anestezinin etkisinden çıkıp kendine gelir gelmez emzirmeye başlamalı.
* Annenin bebeğiyle aynı odada olabildiğince uzun süre bir arada olması, tensel temas ve bebeğin meme ucunu uyarması sütünü artırıyor. Lohusalık döneminde annenin iyice dinlenmesi de gerekiyor çünkü yorgunluk süt yapımını azaltıyor.
* Özgüven azlığı da süt yapımını azaltıyor. Bebek her ağladığında anneye dönüp “Galiba senin sütün yetmiyor ya da senin sütün bebeğe dokunuyor” gibi yorumlar annenin özgüvenini zedeliyor. Oysa her annenin sütü çocuğu için en uygun süt ve en ideal besindir.
* Bebeklerin yarısına yakınında doğumdan sonraki ikinci haftada başlayan ve dördüncü ayda kendiliğinden geçen bir gaz sancısı oluyor. Bebekler bu yüzden ağlıyor. Anne “Yediklerime alerjisi mi var acaba?” deyip süt ürünlerini veya “Gaz sancısı mı yapıyor acaba?” diyerek sebze yemeyi kesiyor. Bu yanlış. Anne bir besini yediğinde sütünü içen bebek çok ağlıyor ve anne bunu üç kere gözlemliyorsa o durumda anne onu kesebilir.
“Aşırı egzersiz sütün tadını bozabiliyor”
* İlk altı ayda anneler, ağlaması kesilmediğinde bebeğin doymadığını düşünerek ek gıdaya başlamamalı. Bebek günde altı kere idrar yapıyorsa ve ilk altı ayda her ay en az 500 gram alıyorsa, yeterli anne sütünü de alıyor demektir.
* Anneler nezle gibi ufak hastalıklarda bebeğin sağlığını düşünerek emzirmeyi kesebiliyor. Oysa bebek o sırada annenin sütünden aldığı koruyucu proteinlerle bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
* Annelerin doğum sonrası egzersiz yapmaları gerekiyor ama egzersizde aşırıya kaçtıkları zaman sütlerinde laktik asit fazlalığı olabiliyor, onun tadı da bebeğe acı geliyor, memeyi emmek istemiyor.
* Kanser tedavisi gören, bazı depresyon ilaçlarını kullanan, brusella hastalığının akut döneminde olan veya AIDS’li annelerin çocuklarını emzirmesi önerilmiyor.
