Özay Şendir

Yaklaşık 10 bin evin kül olduğu Los Angeles yangınlarının maliyetinin 50 ila 150 milyar dolar arasında olduğu söyleniyor.

İsrail’in 70 bin ton bomba attığı, altyapısını yok ettiği Gazze’yi yeniden inşa etmenin maliyeti 50 milyar dolar seviyesinde.

ABD sosyal devlet değil, evi yananlar ve yangın dolayısıyla tahliye edilenler, başlarının çaresine bakmak zorundalar.

Gazze’de üretim yapmak için makine, atölye binası, insan gücü kalmadı, Filistin’in bu rakamın altından kalkması neredeyse imkânsız.

Zengin ya da yoksul ülke olmak, Los Angeles ya da Gazze’de yaşamak fark etmiyor, sosyal devlet yoksa her koyun kendi bacağından asılıyor.

6 Şubat depremlerinin maliyeti 104 milyar dolar, bunun 57 milyar doları insanlarımızın yaşadığı konutlarda meydana gelen hasar.

Türkiye, sosyal bir devlet olduğu için vatandaşına başının çaresine bak demiyor, evini, şehrini yeniden inşa ediyor.

ABD’nin Irak’ın kuzeyinde kullandığı peşmergeleri vardı.

CIA tarafından eğitilen yaklaşık 2 bin 500 kişilik bu grup, 1996’da Pasifik’teki Guam Adası’na kaçırıldı sonra ABD’ye götürülüp, tutuklananlar da oldu.

ABD, Afganistan savaşı sırasında binlerce kişiyi kullandı sonra Kabil’den kalkan son uçağın tekerleklerine asılan insanları gördük.

Washington bugüne kadar kendisine güvenenleri hep yarı yolda bıraktı ve bu konuda felaket bir imajı var.

Çin’e karşı Japonya’dan, Güney Kore’den, Hindistan’dan destek bulmaya ihtiyacı olan ABD’nin Suriye’den hemen çekilmesini ve “YPG ile artık işimiz kalmadı” demesini beklemek büyük hata olur.

ABD, YPG’yi zamana yayarak terk edecek.

Savunma Bakanı Austin’in “DSG bizim için iyi bir müttefik oldu. Ancak bir noktada DSG’nin Suriye ordusuyla entegrasyonu sağlanabilir” sözü önemli.

PKK’nın Suriye kolunun, Suriye ordusuna entegrasyonu demek, ellerindeki ABD yapımı silahların devre dışı kalması demek.

ABD, Rusya’ya bir sürü yaptırım uyguluyor. Washington’ın yeni planı, varili 60 dolara satılan Rus petrolünü taşıyan tankerlere yaptırım uygulamak.

Buna karşın ABD, 2024 yılında Rusya’dan gübre ithalatını rekor seviyeye çıkardı, rakam milyar doları aştı.

Petrol ve doğal gaz yaptırımlarını Rusya savaşı finanse edecek para bulamasın diye açıklayıp milyar dolar ithalat yapan ülke ABD…

Biden Yönetimi, neden petrol ve doğal gaza takık sorusunun cevabı bir başka rakamda saklı.

Washington, 1989’dan beri en yüksek petrol ihracatı rakamına Mart 2023’te ulaştı.

Doğal gazda da durum farklı değil, ABD’nin doğal gaz ihracatı 2024’te, 2023’e oranla yüzde 6 arttı, yeni 3 tesis de devreye gireceği için 2025’te ihracatın yüzde 20 artacağı hesap ediliyor.

ABD’nin ilke daha doğrusu ilkesizlikleri meselesinde tek örnek Rusya değil.

Arabesk kelimesi Türkçeye Fransızcadan geçmiş bir kelime. 

Endülüs’teki İslam eserleri başta olmak üzere ince taş işleme ve bezeme sanatına verilen ad. 

Batı’da müzik ve şiir için de kullanıldığı biliniyor. 

Türkiye’de arabesk deyince hepimizin aklına sadece bir müzik türü geliyor. 

Bir zamanlar, devletin en karşı olduğu, kültürel meşruiyeti olmayan, yoz müzik diye tanımlanan bir dal. 

Kimi müzik ansiklopedilerinde arabesk kelimesinin karşısında bir müzik türü olarak ele alınamayacağı yazılıdır. 

***

BELFAST:

Uzun bir yol gittim, yolun yarısında mesafeler kilometre yarısında mil ile gösterilmişti.

İki kere kahve aldım, birisinde euro diğerinde sterlinle ödeme yaptım.

Protestan mahallesine girerken şoför, İrlanda plakasından dolayı cama taş atılabileceğini, dikkat etmem gerektiğini söyledi.

Katolik mahallesinde, Sinn Fein’in merkezini ziyaret etmek için iki çelik kapıdan sorulara cevap vererek geçtim.

Protestan mahallesinde kaldırımlar İngiliz bayrağının renklerine boyalı, nüfusun yüzde 40’ını oluşturuyorlar.

Katolik mahallesi İngiltere’den ayrılmayı savunuyor, sokak renkleri enternasyonalist ama milliyetçiler, nüfusun yüzde 45’ine yakınlar.

ABD İLE İLİŞKİLER:

- Trump 20 Ocak’ta yemin edeceği için Türkiye-ABD ilişkileri açısından 2025 yılı 345 gün sürecek. Bu süre gelecek 10 yılın da şekilleneceği bir zaman dilimi olacak.

- Trump’ın bıraktığı Türkiye ile bulduğu Türkiye arasında ciddi bir fark var. Trump, Suriye’de gelişmelere tepki veren bir Türkiye bırakmıştı, şimdi Suriye’de belirleyici olan bir Türkiye buldu. Trump, Türkiye’yi F-35 programından çıkarmıştı, Kaan’ı üretme aşamasında ve Eurofighter alma hazırlığında ve dünya SİHA pazarının yüzde 65’ini elinde tutan bir Türkiye buldu.

- Türk-ABD ilişkilerinde 2025, YPG pazarlığıyla geçecek. Türkiye, sahadaki gerçeklikten yola çıkarak YPG’nin kendisini feshetmesini istiyor. ABD müesses nizamı ve Trump’ın yakın çevresine aldığı YPG severlerin yapacakları iki başkentin ya tamamen kopması ya da ilişkilerin hızlıca onarılması sonucunu doğuracak.

- Avrupa ülkelerinin NATO için gereken harcamayı yapmamasına kızgın olan Trump, Ankara’dan da Gayrı Safi Milli Hasıla’nın

İnsanlar, biten her yılın sonunda geride kalan 365 günü düşünür, hatalarından ders çıkarır, yeni yılda uygulamayı umduğu yeni kararlar alır. Hepimizin kişisel tarihi, yeni yıldan beklentileri, uygulamayı umduğu kararları farklı ama bir de hepimizin ortak paydası vatanımız var. Başka ülkelerin 10 ya da 20 yılda yaşadıklarını yine 365 güne sığdırdığımız bir yıl oldu 2024. İyisi ve kötüsü, doğrusu ve yanlışı, fırsatları ve riskleriyle bir yılı geride bırakırken, geçen yıldan kalanları derledik sizler için. Aylan bebeğin cesedi Eylül 2015’te vurmuştu Bodrum kıyılarına, o günden bugüne neredeyse 10 yıl geçti. Bu sene biz, babası nüfus kağıdı çıkarmaya gittiğinde evine düşen bomba ile ölen, ömrü kelebekten kısa süren bebeğin haberini yapmıştık, yılın son gününde de soğuktan ölen bebeklerin haberi var sayfamızda. Her yıl daha da geriye gidiyor işte insanlık…

OCAK

Alper Gezeravcı, 19 Ocak’ta “uzaya giden ilk Türk” olarak adını tarihe yazdırdı. Aldığı sekiz aylık eğitimin ardından SpaceX uzay aracıyla Uluslararası

- Bir gazete için yayımlandığı ülkede ve hatta dünya üzerinde gündem olabilmek çok önemlidir. 2024 senesini Türkiye’de çok kere, dünyada da çeşitli kereler gündem belirleyici gazete olarak kapatıyoruz. Suriye’deki yeni dönemde Şam ile varılacak deniz yetki anlaşmasına dair manşetimiz önce Yunanistan sonra da AB ülkelerinde gündem belirledi. Tıpkı Eurofighter uçaklarının satışına Almanya’nın yeşil ışık yakması, tıpkı Fransa’nın Meteor füzelerinin satışına onay vermesi haberleri, Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile yaptığımız röportaj, Milliyet’i dünyada referans gazete konumuna getirdi. Bu sonuç bize 2025’te daha çok çalışma sorumluluğu getiriyor, yeni yıla bunun bilincinde olarak giriyoruz.

- Türkiye’de ve dünyada gazetelerin yok olacağına inanan insan sayısı az değil. Önce radyo, sonra televizyon sonra internet çağı başladığında da benzer düşüncede olan çok insan vardı. Almanya’da ilk basılı gazete 1605 yılında piyasaya çıktı. Gazete olgusuyla