Zamanında bir davada davacı veya davalı olanlar bilir; hakim bazen karar vermeden önce bir bilirkişi atar. Genellikle de bilirkişinin vereceği rapora göre davayı sonuçlandırır. Hakim, her konuda bilirkişi atamaz. Çözümü uzmanlık, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişi atar.
Bilirkişilik yargının en önemli kurumlarından. Sebebi, sadece uzmanlığa duyulan ihtiyaç değil. Raporların yazımının çok uzun sürmesi davayı uzatmakta, bazen hazırlanan raporlar denetime elverişli olmamakta ve karar vermeye yeterli somut tespitler sunmamakta, uyuşmazlığın esasına anlaşılamamakta, kısaca bilirkişi aslında “bilirkişi” olmamakta, sürekli ek raporlar, yeni bilirkişi raporları alınmakta.
Bilirkişilik ücretlerinin harcanan mesai ve emeğe göre çok düşük olduğu da bir gerçek. Bu sebeple az da olsa, kötü yola sapıp taraflardan menfaat elde etmeye çalışan bilirkişiler de yok değil. Avukatlık asgari ücret tarifesinin ya da baroların tavsiye niteliğindeki ücret tarifelerinin bilirkişilik ücretlerinin belirlenmesinden esas alınması kanaatimce bu soruna çözüm olabilir.
Mahkeme bilirkişi atayınca, tarafların ilk işi, bilirkişinin bir tanıdığını aramak, bilirkişiye ulaşmaya çalışmak oluyor. Bilirkişilerin “kim” olduklarını mahkemeler değil, en iyi avukatlar bilirler. Avukatlara bilirkişi siciline kayıtlara itiraz hakkı verilmesi iyi olurdu. Bilirkişinin uzman olduğu konuda bilerek gerçeğe aykırı rapor yazması, mahkemeyi de yanıltma anlamına gelir.
Bilirkişi sorununu çözmek için tüm Adalet Bakanları özel çaba sarf etmişlerdir. Bu konuda en çok çaba sarf edenlerden birisi de Sayın Bekir Bozdağ olmuştur. Bilirkişilik kurumunu düzene sokmak ve yargılamaya gereği gibi yardımcı olmasını sağlamak için “Bilirkişilik Kanunu” çıkarıldı.
Artık, bilirkişilerin etik ilkeleri ihlal ettiğini, taraflı ve mahkemeyi yanlış yönlendirici rapor yazdığını iddia edenler, şikayetlerini Bilirkişilik Bölge Kurulu Başkanlığına yapacaklar.
Hâkim, uyuşmazlığı çözecek hukukçu olduğu için, kendisi aslında “hukukun bilirkişisi”dir, bu sebeple hukuki konularda hukukçu bilirkişi atanması yasaktır. Bu yasak hem HMK md 266’da vardı hem de yeni Bilirkişilik Kanunu’nda var. Ancak “hukukçu bilirkişi”ler eskiden de atandılar, yapısal sistem değişmedikçe bundan sonra da atanacaklar.
Yılda 1.500 kadar davaya bakan bir hakimin haksız rekabetten akreditife, borsa hukukundan sigortaya, bankacılık hukukundan taşımacılığa kadar kendi içinde ayrı uzmanlık gerektiren sayısız hukuki konuyu çözüme kavuşturacak kadar araştırma yapmaya ne zamanı ne de enerjisi olabilir.
Şef garson da var
Hakimler büyük özveri ile çalışsalar da, insanüstü varlık değiller. “Hukukçu bilirkişi”lerin “bilirkişilik”lerinden değil, mahkemenin işyükünü hafifletici yardımlarından faydalanmanın verilen karar için bozma sebebi olmayacağı açık. Sadece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu’nda tam 12.706 bilirkişi kayıtlı. Bilirkişilik Daire Başkanlığı’nın belirleyeceği “muhtar”dan “şef garson”a, “ikinci el spotçu”dan “kılavuz kaptan”a, “hidrologtan” “profesör”e bir çok meslek sahibi bilirkişilik yapılabilir.
Bilirkişilik başvuruları 15 - 31 Ekim arası yapılmakta. Artık gelecek sene, siz de bilirkişi olduğunuzu düşündüğünüz alanla ilgili uzmanlığınızı kanıtlayan belgelerle Bölge Adliye Mahkemeleri Adalet Komisyonları’na bilirkişilik yapmak üzere başvurabilirsiniz. Adaletin tecellisine sizin de katkınız olsun! Bundan daha yüce bir duygu olabilir mi?
Ticaret mahkemelerinden haberler: Çocuk adına hesap açma
Baba, kendi adına hesap açmak istemediği için, çocuğu adına bir yatırım hesabı açtırıp, Borsa’dan bazı şirketlerin hisse senetlerini satın alır ve zaman zaman Borsa’da işlem yapmaya başlar. Daha sonra aile saadeti bozulur ve boşanır. Mahkeme velayeti anneye bırakır. Baba çocuğu adına açtığı hesabı, boşanma sorunları içinde unutur. Sonradan öğrenir ki, çocuğun velayetine sahip olan anne çocuğun yatırım hesabındaki hisse senetleri üzerinden Borsa’da alım satıma başlar. Baba hemen çocuğun yatırım hesabındaki hisse senetlerinin aslında kendine ait olduğunu, bu sebeple annenin çocuk adına olan yatırım hesabı üzerinden işlem yapmaması için ihtiyati tedbir talebi ile dava açar.
Karar; çocuk adına açılan hesaptaki her şey, çocuğa bağış niteliği taşır ve velayete sahip olan anne veya baba çocuk lehine olduğunu düşündüğü işlemleri yapabilir.
Dünyanın binbir türlü hali var, çocuğunuz adına bir şey satın alıyor veya hesap açtırmak istiyorsanız, 18 yaşına gelene kadar devir ve işlem yasağı koyun, ya da müşterek hesap açtırın.
Sorularınız - Cevaplarımız
Kira depozitosunu üç aylık kira bedeli olarak ödemiştim. Şimdi bir kira bedeli değerine düştü. Kaybımın telafisi var mı?
1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren kira güvence parası da denilen kira depozitosunun, kiracı ve kiralayan adına müşterek açılacak gelir getiren bir banka hesabına yatırılması gerekli. Kiralayan bunu kabul etmemişse, bankaların ortalama faiz oranı üzerinden kendisinin faiz ödemesi gerekir. Depozitonun banka hesabına yatırılmasında ısrar edin.
Adli tebessüm
- Teksas’ta barda kavgaya karıştım. Tutuklandım. Acil yardımınıza ihtiyacım var.
- Avukatlık ücretim?
- Avukatlık ücretiniz sorun değil, avans olarak 100 bin doları hesabınıza havale ettim!
- Beni bekleyin, iki şahit ayarlayıp ilk uçakla Teksas’a geliyorum!
İlk söz son söz olsun:
Ne kadar başarılı bir iş adamı olursanız olun, küçük bir hukuki hata, tüm emeğinizi boşa çıkarır.
Önleyici hukuki danışmanlık sizi korur!