İlk bakışta Türkiyenin ABye yaklaşması, ABDden uzaklaşması veya ona karşı mesafeli davranması olasılığını yaratmıyor mu? Ayrıca ABDnin Türkiye konusunda AB üzerindeki baskıları, bazı Avrupa ülkelerinin (özellikle Fransanın) sert tepkilerine yol açmıyor mu? O halde Washingtonun böyle bir gayret içinde olmasında ne çıkarı var?ABDnin önde gelen düşünce kuruluşlarından "Atlantik Konseyi"nin "ABnin Eşiğinde Türkiye: Avrupanın Kararı ABDnin Çıkarları" başlıklı raporu, bu soruları açık şekilde yanıtlıyor.Bu 27 sayfalık rapor, aralarında ABDnin eski Ankara Büyükelçisi Morton I. Abramowitzin de dahil olduğu 6 uzmanın, Türkiye ve belli başlı AB üyelerinin başkentlerinde yaptıkları incelemelerine ve vardıkları sonuçlara dayanıyor...* * *SONUCU hemen nakledelim: ABnin Türkiyeye aralık zirvesinde müzakere tarihini vermesi ve üyelik sürecini başlatması, hem Türkiyenin, hem ABnin ve hem de ABDnin çıkarınadır. Bunun aksi her üç taraf için de ciddi sakıncalar yaratacaktır...Türkiyenin ABye katılmasının sadece Avrupa için değil, ABD için de önemli bir gelişme olacağını belirten rapor, şu saptamayı yapıyor: "Türkiyenin birçok konuda Avrupanın pozisyonuna katılması, sonuçta ABDnin Türkiyeyi transatlantik sınırın öbür ucunda bulması mümkün... Ancak unutmamalı ki, (Türkiyenin ABye katılamaması halinde) bu, Ankaranın Batıyla bağlarının gevşemesi, bölgesel baskılara ve istikrarsızlığa sahne olması sonucunu yaratacaktır."Raporun diğer bir yerinde de, ABDnin Türkiyenin AB üyeliği konusundaki "heyecanının" Türkiyenin stratejik öneminden kaynaklandığı, Washingtonun bölgede güçlü, demokratik bir Türkiyenin varlığını kendi çıkarları gereği saydığı belirtiliyor.Bu izahat, ABDnin Türkiyenin AB üyeliğine neden aktif bir destek sağladığı sorusunun yanıtını veriyor.* * *BU bağlamda diğer bir soru da, Washingtonun - özellikle bazı AB üyelerinin gösterdiği ters tepkiler nedeniyle - bu desteği nasıl vermesi gerektiğidir.Rapor bu konuda bir dizi tavsiyede bulunuyor: Örneğin, ABD; Fransa ve Almanya gibi "hassas" ülkelerde kampanyasını çok dikkatli şekilde yürütmeli, daha çok ABye yeni katılan 10 ülkeyi ikna etmeye çalışmalı, sadece ABdeki hükümetlerle değil, etkin sivil toplum gruplarıyla da yakın işbirliği kurmalıdır. Diğer önemli bir tavsiye de, bu lobi faaliyetinde Avrupalılara Türkiyenin AB üyeliğinin İslam dünyasıyla ilişkileri üzerinde yapacağı olumlu etkinin, Türkiyenin bölgesel stratejik öneminin, bunun AB için sağlayacağı avantajların anlatılmasıdır.Aslında Türkiyenin, AB ülkelerinde geniş bir kampanyaya hazırlandığı şu sırada, rapordaki bu tavsiyeleri değerlendirmesinde fayda vardır...* * *RAPOR, AB Komisyonunun "Aralık ayına giden yol" başlıklı bölümünde, Komisyonun - kaydedilen ilerlemelerin tamamlanması kaydıyla - Türkiyeye tarih verilmesine olumlu baktığını, Avrupa Parlamentosunda ise farklı sesler yükselebileceğini, ancak sonunda Konseyde verilecek kararın "siyasi" olacağını belirtiyor. Rapor son olarak Türkiyenin net bir "evet" beklediğine işaret ediyor ve "evet ama" veya "hayır" şeklindeki bir kararın ise, bütün taraflar için çok olumsuz sonuçlar vereceği uyarısında bulunuyor.Umarız uzmanların objektif kaleminden çıkan bu rapor, AB çevrelerinde de yankı bulur... skohen@milliyet.com.tr ÖTEDEN beri ABDnin Türkiyenin AB üyeliğine neden hararetle destek verdiği merak konusu olmuştur.
