Çin ile askeri işbirliği

BEİJİNG


Çin'e bir haftalık resmi bir ziyarette bulunan Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök, bugün Beijing'de Çinli meslektaşı ile Türk - Çin eğitim işbirliği anlaşmasını imzalayacak.
Bu anlaşmanın şu sırada gerçekleşmesi, olaya ayrı bir anlam ve değer kazandırıyor. Belgrad'daki Çin Büyükelçiliği'nin bombalanmasından sonra Beijing'in ABD ve NATO ile arası açılmıştır. Son olarak Washinton'da, Çin'in ABD'nin stratejik silah sırlarını çaldığı konusunda yayımlanan rapor da, krize tuz - biber eklemiştir...
Orgeneral Özkök ve yanındaki 9 kişilik askeri heyet, böyle bir ortam içinde Çin'i ziyaret ediyor. Ve de NATO üyesi Türkiye, şu sırada Çin ile askeri bir anlaşma imzalıyor.
Nereden bakılırsa, dikkati çeken anlamlı bir olay bu...
* * *
TÜRKİYE ile Çin arasında, coğrafik uzaklığa ve ideolojik farklara rağmen, son 2 - 3 yılda ciddi bir yakınlaşma oldu. İki tarafın siyasi ve askeri liderleri karşılıklı ziyaretlerde bulundu (Ecevit ve Cem geçen yıl Beijing'i, Çin Meclis Başkanı Li Peng geçen nisanda Ankara'yı ziyaret etti)...
Türk askeri heyetinin şimdi Çin'deki temasları ve bugün Beijing'de imzalanacak askeri işbirliği anlaşması bu yakınlaşmaya yeni bir boyut kazandırıyor. Son olaylar nedeniyle havanın bulanık olması dahi Türkiye ile Çin'in askeri bir anlaşmaya imzalarını koymalarına engel olmuyor...
Türk - Çin ilişkilerinde yeni bir gelişme de, Türk Hava Yolları'nın Beijing seferlerinin başlamasıdır. Böylece iki ülke arasındaki uzaklık, sadece 10 saatlik bir zaman birimine sığdırılabiliyor. Bunun da turizme, ticarete, kültürel temaslara katkıda bulunacağı umuluyor.
Ancak şimdilik THY'nin Beijing seferleri çok zayıf gidiyor. Burada THY'nin güzel bir bürosu açıldı; ama tanıtım ve pazarlama işi gereği gibi yapılmadığı için Çin'deki müşteri potansiyeli henüz kullanılamıyor...
Aynı durum ticari ilişkiler için de söz konusu. Geçenlerde Çin'de açılan "Expo - 99" Fuarı'na 118 ülke katıldı; ama ne yazık ki Türkiye bunların arasında yerini almadı! Gene geçenlerde açılan Uluslararası Mermer Fuarı'nda İtalya'dan Yunanistan'a kadar pek çok ülkeden yüzlerce firma katılırken, Türkiye'yi sadece 3 firma, ufak bir pavyon ile temsil etti...
* * *
TÜRK - Çin ticari ilişkileri, Türkiye açısından çok dengesiz gelişiyor: İthalat 800 milyon dolar; ihracat ise sadece 36 milyon dolar! Ticaret hacmi için belirlenen hedef 2 milyar dolar. Ancak bu gidişle, bunun da ağırlığı ithalatta olacak...
Nedeni de Türk işadamlarının buralara "ne satarız" değil, "ne alırız" fikri ile gelmesidir.
Herhalde Türkiye'nin de birçok diğer ülkeler gibi Çin'e satabileceği çok şey bulunur. Aynı şekilde, yabancı firmalara ortak girişim konusunda büyük imkanlar tanıyan Çin'de, Türk şirketlerine de yer vardır. Yeter ki bu ilgi duyulsun, buralara gelinerek ciddi çalışmalar yapılsın. Çeşitli ülkelerden binlerce firmanın yaptığı gibi...
Evet, Türk - Çin ilişkileri iyi gidiyor. Ankara ve Beijing bu yakınlaşmayı, kendi çıkarları açısından önemli ve gerekli sayıyor. Ancak bu ilişkilere, pratik yarar sağlayacak bir içerik kazandırmak da şarttır. Özellikle ekonomik alanda bunu gerçekleştirmek hükümete ve kamu işletmelerine olduğu kadar, özel sektöre de düşüyor...



Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr