Dehşet gününün ertesinde, New York'un Dünya Ticaret Merkezi'nin bulunduğu bölgenin görüntüsü, ilk saatlerdeki tablodan pek farklı değildi: Yıkılan dev gökdelenlerin oluşturduğu geniş enkaz yığını... Hala yükselen alevler ve kentin üzerine yayılan duman tabakası... Kurbanların arasında canlı bulma çabası... Ve devam eden şok...
New Yorklular ve bütün Amerikalılar için, "ertesi gün", (bu başlığı taşıyan ünlü filmde olduğu gibi) olay günü kadar korkunç ve dehşet verici idi...
Nasıl olmasın ki? ABD halkı, şimdiye kadar, hiçbir savaşta, kendi toprağında (hem de New York'un ve Washington'un candamarı sayılan bölgelerinde) böyle bir yıkımla karşılaşmamıştı. Bu nedenle neye vardığını anlayamamıştı bile...
Amerikalıların bu şoku ve travmayı atlatması kolay olmayacak. Yaşlı gözler artık New York'un siluetinden silinen ünlü "ikiz kuleler"i daha uzun zaman arayacak. Onlar için "ertesi gün" daha çok sürecek...
* * *
ABD yöneticileri için, "ertesi gün", yeni bir dönemin başlangıcını simgeliyor. Nitekim Amerikan yetkilileri bu trajediden gereken sonuçları çıkarıp yeni stratejiler belirlemek üzere kolları sıvamış durumdalar.
* Kuşkusuz ilk öncelik, ABD'ye karşı bu yeni tür savaşı açanların kim olduğunu saptamaktır. Washington bu vahşetin sorumlularını cezasız bırakmayacağına göre, "düşmanın adresi"ni tam olarak bulmak durumundadır.
Bu oldukça zor bir iş; çünkü bu yeni cins savaşta, saldırgan - alışılagelen konvansiyonel harplerin aksine - "görünmeyen adam" rolünde! Bu bir kişi, bir örgüt, bir fraksiyon, devletin bir birimi, hatta perde arkasında devletin kendisi de olabilir...
Bu bakımdan girişilecek cezalandırma veya caydırma operasyonunun, doğru adrese yönelik olması gerekir.
* Diğer öncelikli konu, terörizme karşı savaşın etkin yöntemlerini geliştirmektir. Bir süper devlet olarak dünyanın en ileri savaş teknolojisine ve kudretli ordusuna sahip olan ABD'nin bu gücü, bir avuç terörist karşısında aciz kalabiliyor. Terör konulu romanları ile ünlü yazar Tom Clancy CNN'deki bir söyleşide, yarı şaka yarı ciddi "ABD bugün (olay günü) çok daha iyisini yapabilirdi. Galiba benim yazdıklarımı okumamışlar" diye konuştu!..
* Washington şimdi terörizmle savaş için yeni bir strateji, hatta yeni bir doktrin oluşturacaktır. Bu da, özellikle uluslararası dayanışmaya ve işbirliğine dayalı olacaktır. Yönetim yetkilileri dünkü demeçlerinde bunun işaretlerini verdiler. Hatta askerler, NATO'nun "bir üyeye karşı yapılan saldırı tüm üyelere yapılmış sayılır" ilkesinin terörizm alanında da uygulanması gerektiğini savundular. Bu ilkeyi içeren NATO antlaşmalarının 5. maddesinin dün akşam Konsey tarafından onaylanması, bu yönde atılan çok önemli bir adımdır.
* * *
TÜRKİYE bu gelişmeyi memnunlukla karşılıyor. Başbakan Ecevit dünkü demecinde bu alanda ABD'ye aktif desteğini bildirmiş, "yeni yöntem ve stratejilerin oluşturulması gereğini savunmuştur.
Bu beyan Ankara'nın temel pozisyonu doğrultusundadır. Peki, ABD'nin son saldırıya vereceği karşılığın, Türkiye'nin etrafındaki bölgede gerçekleşmesi halinde ne olacak? Ankara nasıl hareket edecek? Yeni durum Türkiye'yi nasıl etkileyecek?
Bunun da analizi yarına...