Füze politikası

Sami KOHEN

YARIN Ankara'da Başbakan Mesut Yılmaz'ın başkanlığındaki bir toplantıda "füze krizi" masaya yatırılacak. Genelkurmay yetkilileri hükümet üyelerine ve Dışişleri mensuplarına, özellikle Güney Kıbrıs'ın ve diğer komşu ülkelerin "füze silahlanması"nın Türkiye için ne ölçüde bir tehdit oluşturduğu hakkında bilgi verecek. Bu konuda ilk kez yapılacak olan bu brifingde, çevredeki bu yeni gelişme karşısında Türk savunma sisteminin durumu ve yeni ihtiyaçları ele alınacak. Ayrıca S - 300 füzelerinin Kıbrıs Rum Kesimi'nde konuşlandırılmasını önlemek için Türkiye'nin askeri ve diplomatik alanlarda neler yapması gerektiği konusunda fikir alış - verişi yapılacak.
Bu brifingin, günlerden beri füze bunalımı üzerinde dolaşan haberlerin yol açtığı spekülasyonları ve tedirginliği yatıştıracağını umuyoruz.
Öncelikle etrafa yayılan söylentilerin doğruluk derecesini saptamak gerekiyor: Rusya gerçekten zamanından (Ağustos 1998'den) önce, Güney Kıbrıs'a S - 300'leri sevketmeye başladı mı? Açıkçası bu konudaki bilgilerin bir "desinformation" ürünü veya şaşırtmaca balonu" olması olasılığı da var. Türkiye, spekülatif haberlere karşı da olsa, şimdiden tepkisini ve kararlılığını göstermek için, Boğazlardan geçen gemileri sıkı takibe tabi tutuyor. Ancak, bu ve diğer önlemleri hayata geçirmeden önce, ihbar kabul edilen bilgilerin iyice doğrulanması gerek.
Herhalde Ankara'daki brifinde bu konuya bir açıklık getirilecek...
* * *
ASIL açıklığa kavuşturulması gereken konu, Güney Kıbrıs'a S - 300'lerin yerleştirilmesinin - ve daha genel olarak yakın çevremizdeki füze silahlanmasının - Türkiye için ne ölçüde bir tehdit oluşturduğudur. Buna bağlı olarak, ikinci konu da, Türk savunma sisteminde, füze dengesinin korunması için ne gibi stratejiler oluşturulduğudur.
Kıbrıs Rum kesiminde S - 300 gibi sofistike silahların konuşlandırılmasının Türkiye için gerçekten ciddi bir tehdit teşkil edip etmediği Ankara'da tartışma konusudur. Özellikle bazı askeri çevreler, "savunma silahı" sınıfına giren S - 300'leri, Türkiye'nin bölgedeki hava üstünlüğünü bozabileceği gerekçesi ile, Türkiye için bir tehlike olarak görüyorlar. Bu çevreler ayrıca Rum yönetiminin bundan cesaret alarak daha uzlaşmaz ve hatta saldırgan bir tavır alacağını, füzelerin konuşlandırılması konusunu da "adanın silahlandırılması" (yani fiilen 35.000 Türk askerinin geri çekilmesi) için bir "pazarlık" kozu olarak kullanacağını düşünüyorlar...
Ankara'da Güney Kıbrıs'a S - 300'lerin sevkine daha soğukkanlılıkla bakanlar da var. Bunlara göre, Rumlar Türkiye'ye - ve KKTC'ye - karşı füzeleri kullanmaya cesaret edemez. Rum yönetimi bunun Güney Kıbrıs için bir felaket getireceğini biliyordur. Klerides herhalde füze bunalımını daha çok diplomatik platformda kullanmak niyetindedir. Dolayısıyla Türkiye, Rumların oyununa gelmeden önlem almalı ve ABD başta olmak üzere, yabancı güçlerin devreye girmesini sağlamalıdır.
Ankara'daki brifingden sonra, bu konuda hangi görüşün ağır basacağını herhalde daha iyi anlayacağız...
* * *
GÜNEY Kıbrıs'a S - 300'lerin yerleştirilmesine karşılık Türkiye'nin alabileceği bir dizi önlem vardır elbet. "Önleyici" önlem olarak füze rampalarını "vurmak", en "uçtaki" seçenektir. Bunun ağızlara sakız yapılması ve karşı tarafın bunu bir "savaş nedeni" sayacağı tepkisine çanak tutulması çok yanlıştır.
Bu aşamada yapılması gereken şey, krizi kızıştıracak beyan ve davranışlardan sakınmak ve karşı tarafın füzeleri konuşlandırmasını önleyecek girişimleri soğukkanlılıkla sürdürmektir.
Bu arada açıkçası politikacılar ne kadar az konuşurlar ve "hamasi beyanlar"dan kaçanırsa, o kadar iyi olur.
Nihayet, gerek Güney Kıbrıs'ın gerekse İran, Irak ve Suriye gibi komşularımızın hızlı biçimde füze silahlanmasına girişmesi - ayrıca Rusya'nın Ermenistan'da füze üslendirmesi - yakın çevremizde askeri dengeleri değiştirebilecek bir gelişmedir. Türkiye'nin, savunma sistemini füzelerle geliştirmek konusunda boş durmadığı muhakkak. Bir askeri yetkilinin deyişiyle, Türkiye bu alanda yaptıklarını davul zurna ile ilan etmiyor...
Yarınki brifingde bu yöndeki çalışmalar ve ileriye dönük projeler de masaya yatırılacak...



Yazara EmailS.Kohen@milliyet.com.tr