Partilerin dış politikası (4) Dışişleri Bakanlığını bırakıp tamamen siyasete atılan İsmail Cemin lideri olduğu Yeni Türkiye Partisinin programı, dış politika konularını oldukça kapsamlı ve ayrıntılı biçimde işliyor. (Bunda Cemin üslubu hissediliyor...)Bildirgenin dış politika bölümünde ağırlık AB üzerinde. YTP AB üyeliğine verdiği büyük önemi ve önceliği şöyle ifade ediyor: "Türkiyenin tarihsel gelişim sürecinde, Atatürk Cumhuriyetinin çağı paylaşma hedefinde, en önemli aşama ABdir. Türkiyenin ABye tam üyelik hedefi bir toplumsal değişim prosesidir. Türkiyemizin çağı paylaşma mesajıdır. Türkiye bu mesajı kaçırmamalıdır."YTPnin dış politika hedeflerinin içinde "Avrasya bütününde bir çekim merkezi olmak", Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya ve Ortadoğu ile sıkı bağlar kurmak da geliyor. Bildirgede şöyle deniyor: "Türkiyenin iki hedefi, ABye üye olmak ve gelişen Avrasya bütününün merkezinde belirleyici bir ülke olmaktır. Bunlar birbiri ile çatışan değil, birbirini tamamlayan hedeflerdir".***DOĞRU Yol Partisinin seçim programında, hedefler "Türkiyeyi büyükler arasında büyük ülke yapmak", tam demokrasiyi kurmak, Türkiyeyi çağdaş ülkeler arasına katmak şeklinde özetleniyor. Dönüşüm projeleri bölümünde, Türkmenistandan ve İrandan gelecek gaz - boru hatlarının gerçekleşmesine ve Güneydoğu ve Akdeniz bölgesinden ihtiyaç fazlası suyun dış pazarlara satılmasına yer veriliyor.DYPnin programında da ABye tam üyelik öncelikli bir hedef olarak gösteriliyor ama aynı zamanda Türki cumhuriyetlerle bağlara da önem veriliyor ve 21. yüzyıl, Türkiyenin ve Türk dünyasının yüzyılı olacaktır" sloganı kullanılıyor.Saadet Partisinin seçim bildirgesinin dış politika bölümü de, ayrıntılı biçimde çeşitli sorunlara değiniyor. Genel ilkeleri içeren giriş kısmından sonraki ifadeler, SPnin de ABye verdiği önemi ortaya koyuyor ve Türkiyenin AB kriterlerine uyması zorunluluğunu vurguluyor. SP Türki Cumhuriyetleri, İslam Konferansı, D - 8ler ve komşular ile bağların güçlendirilmesini de öncelikli hedefleri arasında sayıyor.***GENÇ Partinin programının kısa dış politika bölümünde "Türkiyenin başta Avrupa olmak üzere, dünya politikasında ağırlıklı bir yeri olması gerektiği" belirtiliyor ve "Türkiye askeri, politik ve ekonomik olarak bölgemizin en önemli gücü olduğunun bilinci ile ağırlığını koymalı ve çözüm üreten bir konumda yer almalıdır" deniliyor.GPnin lideri Cem Uzanın seçim meydanlarındaki konuşmaları ise, bu genel ifadelerin ötesinde daha çok Batıya, ABDye, IMFye karşı sert çıkışlar içeriyor ve Partinin bu ülkeler ve kurumlarla olan ilişkileri baştan değiştirmeyi amaçladığı mesajını veriyor...Bu açıdan bakıldığında, GP, farklı biçimde de olsa, DEHAP ve Türkiye Komünist Partisi (TKP) gibi geleneksel dış politikadan ve diğer partilerin paylaştığı hedeflerden ve stratejilerden ayrılıyor.***SEÇİM kampanyasında şu ana kadar parti liderleri ve adaylar dış konular üzerinde açıkçası fazla bir şey söylemediler. Seçim bildirgeleri genel (çoğu bilinen) görüşler içeriyor.Oysa bu seçimler, AB, Kıbrıs, Irak gibi ivedi meselelerin çok ayrıntılı biçimde tartışılması, net fikir veya önerilerin ortaya konması gereken bir dönemde yapılıyor. Bu da klasik seçim bildirgeleri veya hamasi seçim nutukları ile olacak iş değil. Artık seçmen daha yüksek standartlar bekliyor... skohen@milliyet.com.tr SEÇİMLERE katılan belli başlı siyasi partilerin seçim bildirgelerine göre izleyecekleri dış politikaya ilişkin kısa dizimizi, bugün YTP, DYP, SP ve kamuoyu araştırmalarında sürpriz bir çıkış yapan GP ile tamamlıyoruz.