İNCİRLİK Üssü heyecanlı anlar yaşatmaya başladı. Günlük "Kuzey Keşif Operasyonları" sırasında, ABD uçakları ile Irak füze bataryaları arasındaki karşılıklı atışma, giderek Ankara'da ciddi kaygılar yaratan tehlikeli boyutlar alıyor.
Dün Başbakan Ecevit, Ankara temsilcimiz Fikret Bila'ya ABD'nin tutumundan duyduğu tedirginliğini "ölçüyü kaçırmış görünüyorlar" sözü ile ifade ettiği sırada, bir ihbar üzerine, İncirlik alarm durumuna getiriliyor, üssün kapıları giriş - çıkışlara kapatılıyordu. Irak'ın bir füze fırlattığı, buna da bir "Patriot" ile karşılık verildiği yolundaki bu söylentinin bir "balon" olduğu sonradan ortaya çıktı. Ama bu arada Türkiye, (borsasına varıncaya kadar) korkulu saatler yaşadı...
Benzer heyecanlı anların önümüzdeki günlerde yaşanmayacağı konusunda bir garanti yok. Bunun nedeni, İncirlik'ten yöneltilen Kuzey Irak'taki operasyonların, giderek kapsamı genişleyen, tehlikeli misyonlar halini almasıdır...
* * *
TÜRK ve Amerikan yetkilileri arasında varılan ve 6 ayda bir TBMM tarafından onaylanan mutabakata göre, İncirlik'te üslenen ABD (ve İngiliz) uçakları, "Kuzey Keşif Operasyonları" çerçevesinde, "uçuşa yasak" bölgeyi sıkı bir denetim altında tutmakla görevlidir. Türk askeri makamlarının kontrolü altında yürütülen bu misyonlar sırasında, eğer Irak ateş açacak olursa, bu uçaklar da "öz - savunma"ları için karşılık verebilirler.
Şimdiye kadar bu uygulamada herhangi bir olay çıkmadı; çünkü geçen aya kadar Saddam yönetimi, "uçuşa yasak bölge"de sesini çıkarmadı. Ancak aralık ayındaki bombardımandan sonra, Bağdat artık ülkenin kuzeyindeki ve güneyindeki uçuşa yasak bölgeleri tanımayacağını, o sınırlar içindeki yabancı uçuşları engellemek için ateş açacağını ilan etti. ABD - ve İngiltere - Saddam'ın bu yeni meydan okumasına karşılık, uçuşlara devam edileceğini ve gerekirse mukabil ateş açılacağını bildirdi.
Günlerdir Güney ve Kuzey Irak'ta bu karşılıklı zıtlaşma ve çatışma devam ediyor: Irak bataryaları ateş açıyor, ABD uçakları onlara füze yağdırıyor.
Yeni olan - ve Ankara'yı telaşlandıran - husus şu: ABD, kendi uçaklarına karşı "uçuş bölgesi" dışından da ateş açılması karşısında, yeni bir harekat stratejisi belirledi. Washington'da yapılan açıklamaya göre, bundan böyle ABD uçaklarına sadece "uçuşa yasak bölge"den değil, onun dışındaki "hava savunma sistemlerinden gelecek herhangi bir saldırıya uygun cevabı verecektir".
Bunun anlamı, ABD uçaklarının, kendilerini düşürmek isteyebilecek herhangi bir "kaynağı" (füze rampasını) bundan böyle hedef haline getireceğidir. Bu ise, Kuzey Keşif misyonunun amacı ve kapsamı konusunda bazı tereddütlerin doğmasına yol açıyor... Nitekim Ecevit'in dün "ölçüyü kaçırıyorlar" derken kastettiği de bu idi...
* * *
AMERİKAN diplomatik çevreleri, ABD'nin İncirlik ile ilgili mutabakatı aşan herhangi bir harekatın düşünülmediğini, her şeyin Türk askeri makamlarının bilgisi ve denetimi içinde yapıldığını ve "Kuzey Keşif" operasyonlarına katılan uçakların "Irak'ı bombalaması"nın söz konusu olmadığını söylüyorlar.
Bir yetkili şöyle konuştu: "ABD Türkiye'nin duyarlılığını biliyor. Dolayısı ile ABD, bu operasyonlar sırasında Türkiye ile anlaşmazlık yaratacak herhangi bir harekette bulunmayacaktır. Zaten bu konuda Türk Hava Kuvvetleri de olup bitenleri yakından ve dikkatle izlemektedir"...
Washington'da önceki gün ilan edilen yeni strateji için gösterilen gerekçe şudur: Uçuşa yasak bölgedeki operasyonlara katılan uçakların, görevlerini yapması için, kendilerini savunma yeteneğini kullanmaları gerekiyor. Saddam uçakları düşürmek için, başka mevkilerdeki sistemlerini devreye sokmaya kalkışıyor. Bunları bertaraf etmek, "öz savunma" hakkını kullanmak anlamına gelir...
Nedeni ne olursa olsun gerçek şudur ki, Kuzey Irak'taki operasyonlar, giderek tırmanan sıcak çatışmalara yol açıyor. Ve bu bağlamda İncirlik üssü de, tehlikeli senaryoların bir parçası haline geliyor...
Yazara E-Posta: s.kohen@milliyet.com.tr