Savaş benzetmesi yanlış değil; ama olanları Üçüncü Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak göstermek, yanıltıcı olur. Çünkü bu, topyekün, konvansiyonel savaş sınıfına girmiyor...
Pearl Harbor baskını benzetmesi, yarattığı dehşet ve şok bakımından, bir ölçüde doğru. O meşum Japon saldırısından sonra ABD, belli olan düşmana, yani Japonya'ya karşı savaş ilan etmişti. Ama bu kez, ortada bilinmeyen, görünmeyen bir düşman var. En azından şimdilik düşman olarak adresi belirlenen bir devlet yok ortada. Dolayısı ile, ABD savaşı genel ifadesi ile terörizme ve teröristlere karşı ilan ediyor; ama bu arada onun arkasındaki gücü de aramaya devam ediyor.
* * *
BİZ bu nedenle ABD'deki korkunç olaydan sonra, bir "yeni tür savaş"tan söz etmiş, bunun Birinci ve İkinci Dünya Savaşı'ndan veya Kore ya da Vietnam Savaşı'ndan farklı olduğunu belirtmiştik. Şimdilik bu yeni tip savaşın temelinde, Fransız siyasal bilimcisi Dominique Moisi'nin deyişi ile "hiper - terörizm" yatıyor.
Bu savaşı daha karmaşık ve zor hale getiren de terörizmin bu yeni şeklidir. New York ve Washington'da girişilen terör eylemleri, benzerlerinden de farklı - ve çok daha dehşet verici. Yoksa buna da "post - modern terörizm" mi desek acaba?
* * *
ADINI ne koyarsak koyalım, bu yeni savaş türü, dünyada çok şeyi değiştirmeye aday. Ancak bu değişikliğin ne olacağı da şimdilik belirsiz.
Bunu "baba" Bush zamanında ortaya atılan "yeni dünya düzeni"ne benzetenler var. Körfez Savaşı'ndan sonra, "baba" Bush, bu terimi kullanmıştı. Şimdi de, "oğul" Bush'a yakın çevreler, oluşturulmakta olan stratejilerin, yeni dünya düzenine yol açacağından söz ediyorlar. Bunun "düzen" mi, yoksa daha önceki gibi "düzensizlik" mi olacağı zamanla anlaşılacak...
Hele "düşman"ı gizleyen perde kalksın, adres netleşsin, ABD ne yapacağını göstersin, ondan sonra...
* * *
ŞOKU hala üstünden atamayan Amerikan halkı, ne yapılacaksa bir an önce yapılmasını istiyor. Dün yayımlanan bir ankete göre halkın yüzde 80'i "derhal askeri harekat"tan yana. Ama Bush yönetimi daha sabırlı ve temkinli davranmak eğiliminde. Doğrusu da budur. Yoksa daha önce Sudan'ın bombalanması gibi vahim hatalar da yapılabilir.
Öyle görünüyor ki Washington'un kısa vadedeki stratejisi, olayın failleri ve arkasındaki güçler hakkında sağlıklı bilgiler elde etmek ve bu arada terörizme karşı bir nevi "küresel seferberlik" ilan etmektir.
ABD bunda adım adım ilerliyor. İçeride bazı ipuçları bulunuyor. Dışta, uluslararası destek sağlanıyor. Hem yalnız NATO'dan, AB'den değil, Rusya'sı ve Çin'i ile, bütün dünyadan. Ayrıca Pakistan'dan, hatta bazı Arap hükümetlerinden de... Bu, Körfez Savaşı sırasında oluşan "koalisyon"dan çok daha geniş bir cephe...
* * *
ABD'nin, bu cephenin de desteği ile belirleyeceği düşmana cezalandırıcı ve caydırıcı sert karşılığı vermekte gecikmeyeceği kesin.
Bunun adresi ne olacak? Harekat nasıl gerçekleştirilecek? Ne gibi sonuçlar alınacak?
Şu anda bu sorular ancak çeşitli spekülasyonlara konu olabilir. Kesin olarak söylenebilecek şey, bunun uzun bir mücadele olacağıdır.
Pearl Harbor baskınını izleyen savaşın yıllarca sürdüğü (ve ancak atom bombasının kullanılması ile son bulduğu) hatırlanırsa, konvansiyonel kuralları aşan bu "post - modern terörizm"le mücadelenin kısa zamanda sonuçlanmayacağı da açık.
Bu mücadelenin karşılıklı misillemelerle, dünyanın çeşitli yerlerine yayılarak şiddetlenmesi olasılığı da var...
Tüm dünya için zor ve huzursuz bir dönem başlıyor.