BAŞBAKAN Mesut Yılmaz bu kez doğrusunu yaptı.
"Almanya'nın Sesi" televizyonuna verdiği demeçte, 27 Eylül'de Almanya'da yapılacak seçimlerin o ülkenin iç işi olduğunu ve Türkiye'nin Türk seçmenlerini Şansölye Helmut Kohl'e karşı yönlendirmesinin söz konusu olamayacağını söyledi.
Bu sözler, Başbakan'ın daha önce Almanya'daki Türk seçmenlerini "Lüksemburg'da yaşanan gelişmeleri dikkate alarak" oy kullanmaya çağıran demeci ile çelişiyor.
Hatırlanacağı gibi, Ağustos başlarında önce 'Milliyet'te, ardından Alman basınında yayınlanan bu demeç, Bonn'da sert tepkilere yol açmıştı. Şansölye Kohl'ün Hıristiyan Demokrat Partisi (CDU) ve kardeşi Hıristiyan Sosyal Birliği (CSU) bu çağrıyı "kaba bir müdahale" olarak nitelendirmiş, bunun iki ülkenin ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini öne sürmüştü.
Yılmaz'ın o demeci, Bonn'da muhalefet çevrelerinde de iyi karşılanmamıştı. Sosyal Demokrat Parti (SPD)'ye mensup bazı politikacılar ve genelde Alman basını Yılmaz'ın demecini Almanya'nın iç işlerine müdahale olarak algıladı.
Dahası var: Aynı demeç, Almanya'daki Türk toplumunda da farklı tepkilere yol açtı. Bazı Türk kuruluşlarının yöneticileri, açıkça Türk seçmenlerinin şu veya bu yönde yönlendirilmekten hoşlanmadıklarını ve Türkiye'nin uzantısı ya da "beşinci kol" görünümünü vermek istemediklerini açıkça söylediler...
Bu bakımdan, Yılmaz'ın "Almanya'nın Sesi" TV'sine Ankara'nın kesinlikle Türk seçmenleri yönlendirmek istemediğini söylemesi, çok isabetli olmuştur.
* * *
TÜRKİYE'de Kohl hükümetinin Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Lüksemburg zirvesinde sergilediği tutum nedeni ile, Almanya'yı o kararın tek sorumlusu olarak görenler var. Bu nedenle kamuoyunun bir kesimi, "Kohl giderse, bu iş düzelir" diye düşünüyor ve Almanya'daki seçimlerin Türkiye'nin eline güçlü bir "kart" verdiği kanısını taşıyor.
İlk bakışta, Türkiye'nin bu "seçim kartını" oynayarak, davranışlarını hiç beğenmediği Kohl'ün ve CDU'nun yenilgisinde etkili olabileceği düşünülebilir. Açıkçası Yılmaz'ın ilk demeci onun da bu izlenimi taşıdığını ortaya koydu.
Ne var ki, bu düşünce birçok bakımdan yanlış ve sakıncalı.
* Her şeyden önce, Alman vatandaşı olan Türklerin Ankara'dan birtakım telkinlerle yönlendirilmesi doğru değil. Almanların bunu kendi iç işlerine müdahale olarak görmeleri de doğal. Aksini düşünelim: Bir yabancı ülke, Türkiye'deki seçimler öncesi, "falan partiye oy vermeyin" derse, bizim tepkimiz ne olur?
* Almanya'daki Türk seçmenler, zaten CDU'ya pek oy vermezler. 1994 seçimlerinde "Türk oyları"nın sadece yüzde 6'sı Kohl'ün partisine gitti ki, o zaman, Lüksemburg kararı veya AB adaylığı sorunu yoktu. "Türk oyları" geleneksel olarak SPD'ye (1994'te yüzde 49), Yeşillere ve Liberallere yönelir. Şimdiki nabız yoklamaları da, bu ayki seçimlerde 160 bin Türk seçmeni arasında favori partinin (yüzde 60 oranında) SPD olduğunu gösteriyor. Bu bakımdan Ankara'nın resmi beyanlarla (ki buna CHP lideri Deniz Baykal da katıldı) Türk toplumuna sinyal vermesine hiç gerek yoktu...
* Eğer Kohl'e oy verilmemesi telkini, Almanya'nın Lüksemburg'da sergilediği tutumu esas alıyorsa, (ki öyle görünüyor), seçimleri Gerhard Schröder'in kazanması halinde, bu politikanın değişeceği, yani SPD iktidarının AB'nin kapılarını Türkiye'ye açacağı gibi safça bir düşünceye dayanıyor demektir. Gerçi Schröder, AB kapılarının Türkiye'ye açık tutulması gerektiğini savunan demeçler vermiştir, ama temelde onun - ve partisinin - bunun koşulları konusundaki görüşleri de CDU'nunkinden farklı değildir. Bu "üslup farkı" bir yana, SPD'nin Türkiye'deki insan hakları konusundaki büyük duyarlılığı da unutulmamalıdır...
Kısacası, Ankara'nın Almanya'da politikaları değiştirecek bir "seçim kartı"na sahip olduğunu düşünmek yanlış. Tabii bu, Türkiye'nin Almanya'daki Türklerle ilgilenmemesi anlamına gelmez. Aynı şekilde bu, "gurbetçiler"in (özellikle Alman vatandaşı olanların) bir "lobi" oluşturmasına da engel değil. Bunun için de Ankara'da "müdahale" izlenimini veren resmi beyanların yapılmasına ihtiyaç yoktur...
Yazara E-Posta: s.kohen@milliyet.com.tr