ABD Türkiye’den Irak’a karşı askeri harekatla ilgili neler istiyor? İncirlik ve diğer bazı üslerin kullanılmasına, hatta ABD Kara Kuvvetleri’nin Türk topraklarında konuşlandırılmasına izin verilmesini mi? ABD Türkiye’nin Irak’ın olası bir karşı saldırısına karşı hava savunma sistemini güçlendirecek füzeleri vermeye hazırlanıyor mu?
Dün Türk medyasının bu konuda yayımladığı heyecan verici haberler, haklı bir kaygı ve telaş yarattı. Bu haberler sanki savaşın eşiğine geliniyor, ABD Türkiye’yi harekata katılmaya zorluyor, Ankara da buna boyun eğiyor gibi bir izlenim bıraktı...
Bu spekülasyonlara yol açan olay, önceki gün, ABD’nin Ankara’daki Büyükelçisi Robert Pearson’ın Dışişleri Bakanlığı’ndaki randevusu ile başlayan, daha sonra Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı ile, Dışişleri Bakanı’nın da Cumhurbaşkanı ile yaptığı görüşmeleri ile devam eden bir dizi gelişmedir...
***
DÜN bizim de yetkili ağızlardan duyduklarımız, bunun aslında bir "rastlantılar silsilesi" olduğudur. Örneğin ABD Büyükelçisi Dışişleri Müsteşarı ile görüşürken, Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı ile toplantı halinde olması, "Irak’la ilgili bir şeyler oluyor" söylentilerine yol açmış, daha sonra - hele akşamüstü Büyükelçi’nin yeniden Bakanlığa gelmesi üzerine - spekülasyonlar yeni bir hız kazanmıştır. Bir Türk yetkilisinin deyişi ile, "fiziki deplasmanlar" kaynağından sağlıklı haber sağlayamayan gazetecilerin "hayal gücü"nü zorlamıştır!
Gerçekte ABD Büyükelçisi’nin yaptığı görüşmelerin bir kısmı, geçenlerde Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz’in ziyareti sırasında ele alınan ve daha çok Türkiye’nin gündeme getirdiği talepler (Afganistan’daki Türk kuvvetlerine yapılacak yardım, "Awacs" uçaklarının verilmesi ve Türkiye’nin ABD’ye ihracatı artmasına yol açacak nitelikli sanayi bölgesi projesi gibi) ilgili. Pearson bu konuda Türkiye’ye bazı "iyi haberler" getirdi... Bunun yanı sıra, Irak konusu da konuşuldu, ama Wolfowitz ile yapılan görüşmelerde dile getirilenlerin dışında yeni bir talep gelmedi. Veya daha önce dile getirilen beklentiler konusunda, Türkiye’nin kesin yanıtı istenmedi.
Türkiye zaten olası bir Amerikan müdahalesinde yapacağı katkının sınırlarını çizmiş bulunuyor. ABD de Türkiye’nin konu ile ilgili kaygılarını biliyor. Başbakan Ecevit’in önceki akşam ATV’deki sözleri, bu pozisyonu açıkça ortaya koydu. Türkiye’nin askeri ve ekonomik hazırlıklarını yapmakta olduğu doğrulanmış oldu...
***
BU arada Washington’dan gelen haberler, ABD’nin pek de savaşa hızla yaklaştığı izlenimini vermiyor. Aksine, ABD’de şimdi Irak’a karşı askeri bir müdahalenin yararları ve zararları da enine boyuna tartışılıyor.
ABD Genelkurmay Başkanlığı’ndaki bazı üst düzey subaylar, müdahaleye karşı çıkıyor veya bu konuda acele edilmemesini istiyor. Dün ABD Senatosu, Irak politikasını görüşmeye başladı. Dışişleri Komisyonu Başkanı Senatör Joseph Biden, Başkan Bush’un Irak’ı vurmak konusunda henüz bir karar almadığını belirtti ve bir müdahale olacaksa bunun bu yıl içinde gerçekleşeceğine inanmadığını açıkladı...
Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de Bush yönetiminin askeri seçeneğe başvuracağının henüz kesinleşmediğini, ekonomik ve siyasal opsiyonları da göz önünde bulundurulduğunu söyledi...
Nihayet ABD basınında, askeri bir müdahalenin maliyeti çıkarılıyor ve bunun 80 milyar dolar gibi çok yüksek bir meblağ tutabileceği - şu sırada Amerikan ekonomisinin geçirdiği kriz çerçevesi içinde - belirtiliyor...
Kısacası, her ihtimale karşı hazırlıklı olmakla beraber, şimdilik telaşa gerek yok!