Türkiye de Suriye ile görüşmeye hazırlanıyor

Suriye ile İsrail arasında barış sürecinin başladığı bir sırada, Türkiye ile Suriye'nin de yakınlaşma yönünde bazı adımlar atması bekleniyor.
Bu adımların ilki, büyük olasılıkla ay sonunda veya şubatın başlarında Türk ve Suriye Dışişleri bakanlığı müsteşar yardımcılarının Şam'da bir araya gelmesi ile gerçekleşecek.
Bu toplantıda iki ülke arasında siyasal, ekonomik, kültürel alanlarda ilişkilerin geliştirilmesi için neler yapılması gerektiği görüşülecek.
Ankara'da bu konuda yapılan çalışmalarda bazı fikirler ve öneriler belirlenmiş bulunuyor. Bu fikirlerden biri, çalışma gruplarının oluşturulması; bir diğeri de bir "ilkeler bildirisi"nin yayınlanmasıdır.
Türk yetkililer, iki komşu ülke arasındaki soğukluğun ve gerginliğin artık geride kalması ile, şimdi verimli bir diyaloğun başlamasını mümkün görüyorlar.
* * *
TÜRKİYE ile Suriye arasındaki ilişkiler son 10 yılda özellikle PKK'nın Şam yönetimi tarafından desteklenen faaliyeti nedeni ile ciddi bunalımlar geçirmiştir. Zaman zaman Hatay ve su sorunu da ilişkileri daha da germiştir.
1998'in sonlarında Ankara'nın PKK ve Öcalan konusunda yaptığı sert uyarılar, Suriye'yi nihayet politikasını değiştirmeye ve Türkiye'nin önerdiği mutabakatı imzalamaya sevk etmiştir. O yılın ekim ayında gerçekleşen Adana anlaşmasından sonra, Hafız Esad yönetimi Öcalan'ı sınıdışı ettiği gibi PKK'nın ülkedeki faaliyetini durdurmuş ve bu alanda Türkiye ile işbirliği yapmaya razı olmuştur. Nitekim geçen yıl iki tarafın askeri ve istihbarat görevlileri bazı ortak çalışmalar yapmışlardır.
Bu gelişmenin yarattığı müsait hava, şimdi komşuluk ilişkilerine yeni bir anlayışla yaklaşmak olanağını veriyor. Bir yetkilinin deyişi ile, özellikle ticarette yapılabilecek çok şey var. İki ülke arasında "kendiliğinden oluşan" ve halen 700 milyon doları bulan ticari ilişkiler, daha çok geliştirilebilir. Bunun için bazı "hukuki boşluklar"ın öncelikle doldurulması, örneğin çifte vergilendirme, yatırımları teşvik gibi anlaşmaların imzalanması gerekiyor.
Ya su meselesi? Yetkililer Türkiye'nin Suriye'ye 500 metreküp - saniye yerine halen bunun üç katı su vermekte olduğunu belirtiyorlar. "Bu konunun ikili görüşmelerde, bir ihtilaf olarak değil, bir işbirliği alanı olarak ve bilimsel ölçütlere göre ele alınmasını istiyoruz" diyen üst düzey bir yetkiliye göre, Türkiye bu işi Suriye ile direkt olarak halletmek ve "Ortadoğu barış sürecine bulaştırmamak" kararındadır.
* * *
SON günlerde İsrail - Suriye barış görüşmeleri vesilesi ile, Türkiye'nin su ile ilgili pazarlığın içine çekilebileceği yolunda çıkan haberler, Ankara'da ihtiyatla karşılanıyor.
Bir hükümet mensubu, Türkiye'nin bu konuda endişeli olmadığını ve İsrail - Suriye görüşmelerinde su konusunda Türkiye'yi zorlayacak herhangi bir hususun yer almasını beklemediğini söyledi.
Bir Dışişleri yetkilisi de, Ankara'nın Ortadoğu barış sürecine Suriye'nin katılmasından memnunluk duyduğunu, bunu hararetle desteklediğini ve bu süreçte Türkiye'nin çıkarlarına karşı herhangi bir gelişmenin olacağına ihtimal vermediğini belirtti. Aksine, yetkilinin deyişi ile bölgede tam barışın kurulması, Türkiye'nin daha büyük rol oynamasına ve bütün ülkelerle ilişkilerini daha geliştermesine yol açacaktır.
Ankara'nın Suriye ile yakınlaşmayı hedefleyen inisiyatifi de bu düşünceye dayanıyor.



Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr