NATO dün Balkanlar'da üçüncü misyonuna başladı. Makedonya'ya sevkedilmekte olan 3500 kişilik uluslararası gücün görevi, bundan önce Bosna - Hersek'te ve Kosova'da NATO kuvvetlerinin üstlendiği misyonlardan farklı.
Bu kez hedef, "barışı korumak", çatışan güçler arasında konuşlanmak veya ateşkesi denetlemek değil. Makedonya'daki görev, 30 gün gibi kısa bir sürede, "Arnavut isyancıların" silahlarını toplamaktan ibaret.
İlk bakışla oldukça basit görünen bu misyon, Makedonya'da 13 Ağustos'ta imzalanan "barış anlaşması"nın yaşama geçirilmesi açısından çok önemli. Eğer NATO bunda başarılı olursa ve ateşkes durumu devam ederse, Makedonya'nın yeni statüsünü belirleyecek olan Anayasa değişikliği de gerçekleşebilecek.
Basit görünen bu misyon aslında çok zor: İsyancıların elinde kaç silah var? (Onlar 2 bin derken, Makedon makamları 80 binden söz ediyor). Militanlar bunların hepsini teslim eder mi, yoksa toprağa mı gömer? Bu 30 gün içinde provokasyonlar olursa ve ateşkes bozulursa, NATO gücü ne yapacak? Çekip gidecek mi?
Hasılı, NATO görevi başlarken, Makedonya barıştan epey uzak görünüyor...
* * *
ÖNCEKİ gün Ankara'ya gelen Makedonya Dışişleri Bakanı İlinka Mitreva ile yapılan görüşmelerde, karşılıklı olarak ateşkesin, NATO misyonunun ve siyasal çözümün başarı şansları üzerinde duruldu, umutlar ifade edildi.
Türkiye hem NATO misyonunun, hem de 10 gün önce varılan siyasi anlaşmanın destekçisi.
Bu desteğin değeri nedir?
Makedonya Türkiye'nin tutumuna ve rolüne oldukça önem veriyor. Şu kritik dönemde Bayan Mitreva'nın Ankara'ya gelişi de bunun bir göstergesi.
Konuk Bakan, Başbakan Ecevit ile görüşmesi sırasında, Makedonya'nın siyasal destek kadar, ekonomik yardıma da ihtiyacı olduğunu belirtti. Mesajı algılayan Başbakan, açıkça Türkiye'nin halen ekonomik kriz geçirdiğini ve bu yüzden mali yardımda bulunmayacağını ama aktif siyasal desteğini sürdüreceğini söyledi.
Bir yetkilinin deyişi ile "Türkiye, Balkanlar'da önemsenen, etkisi hissedilen, herkesin kendi tarafında görmek istediği bir ülke. Türkiye'nin bölgedeki pozisyonu ve rolü, ekonomik krize rağmen, devam ediyor."
* * *
TÜRKİYE Makedonya'daki NATO gücünde - 150 kişilik bir birlikle - "askeri katkı"sını yapacak. Ankara, Bayan Mitreva'ya söylediği gibi, son imzalanan anlaşmaya da tam siyasi desteğini veriyor...
Bu arada, Makedonya'daki Türkleri ilgilendiren bir husus var: Makedon Meclisi'nin onaylaması beklenen Anayasa değişikliği, Arnavutların yanı sıra, Türklere de bazı yeni haklar sağlayacak.
Anlaşmaya göre, hangi bölgede Arnavutça ve Türkçe konuşanların sayısı yüzde 20'yi buluyorsa, orada o dil resmen ikinci lisan olarak kabul edilecek. Makedonya'da bu durumda olan Manastır başta olmak üzere 8 belde ve kasaba var.
Yeni anayasal düzenleme ile, Makedonya'da Türkler de daha rahat yaşayacaklar. Yeter ki, ateşkes tutsun ve barış kurulsun...
