Serkan Ünsal

Daha önceki yazılarımda söylemiştim, Türkiye’de yatırım destekli girişim ekosistemi 2009-2010 yıllarına dayanıyor. Trendyol, Peak Games ve Markafoni “yatırım alarak nasıl büyünebileceğini” Türkiye ekosistemine öğretti ve sonrasında bugünkü ekosistem şeklini aldı.

Peki 2010 yılında kurulan girişimler şu anda ne durumda?

Startups.watch verilerine bakarak kaba bir analiz yaptım. 2010 yılında ürünü olan ölçeklenebilir iş modeli peşinde koşan 344 girişim kurulmuş. Bunların %31’i komple yok olmuş, %65’i yaşıyor ama bunların arasından sitesi çalışıyor gibi gözükenleri ayıklamak zor. Onları başka bir analiz için bir ara kabaca ayıklamıştım, o zaman yok olan oranı 2 katına çıkıyordu. Onları halen yaşıyor varsayarak analizimize devam edelim. Bu 344 girişimden 13 tanesi şirketini satmış veya devretmiş. Yani %4’ü çıkış yapmış diyebiliriz. Tabi 10 milyon dolar üzerine şirketini satan sayısına baktığımızda ise 1 çıkıyor (Trendyol). Yani kaba bir tahminle 2010 yılında girişim kurmuş olsaydınız şu anda 10 milyon dolar üzerine girişiminizi satıp çıkma ihtimaliniz 1/344’tü (Binde 3). 10 milyon doların altına girişimleri incelediğimizde bazıları maliyetine satmış veya çok az üstüne satmış gözüküyor.

Türkiye’de geçtiğimiz sene girişimlere yapılan yatırımların ciddi şekilde düştüğünden bahsetmiştim. Bunun ekonomik konjonktür ile çok ilgili olmadığından da bahsetmiştim. Bazı fonların sürelerinin dolmuş olması ve geçen sene kurulan kurumsal fonların da yatırımlara henüz başlamamış olması geçen seneki yatırım miktarlarının düşmesindeki en büyük sebeplerdi.

Etrafımdaki kişilerden bu aralar en çok duyduğum sorulardan biri ise “Yabancı yatırımcı Türk girişimlerine ilgili mi ? Kaçıyorlar mı yoksa daha çok mu ilgilenmeye başladılar?” gibi sorular sıkça karşıma çıkmaya başlamıştı. Bunun cevabını araştırmak için önce son beş yıldaki yatırım adetlerini ve oranlarını inceledim. 2018 yılı enteresan bir şekilde son 5 yılda en çok yabancı yatırımcının dahil olduğu yıl olmuş. Her 6 erken aşama yatırımdan 1’ine yabancı yatırımcı da para koymuş. Yüzde olarak söylersek 2018 yılındaki erken aşama yatırım turlarının %17.2’sinde yabancılar da var. Önceki senelere baktığımızda ise 2017’de bu oran %8.1, 2016’da %11 , 2015’te %12.1, 2014’te %12.1 olarak karşımıza çıkıyor.

Geçtiğimiz sene bu kadar yüksek oran çıkmasını sağlayan yabancı yatırımcılar kimlerdi derseniz isimleri ise şunlar : Amadeus Capital,

Geçtiğimiz şubat ayında son 12 ayın en düşük yatırımı yapıldı. Genel merkezi Türkiye olan sadece 3 girişim (hisse bazlı) toplamda 300 bin dolar civarı bir yatırım alırken, Türklerin yurt dışında kurdukları 3 girişim 6.5 milyon doların üzerinde yatırım aldı. Türkiye’den bir girişim ise “convertible note” şeklinde finansman buldu. Tabi bunlar açıklananlar. İlerleyen haftalarda geriye dönük açıklananlar olursa da burada yine anlatırım.

212 ikinci fonundan yatırım yapmaya başladı fakat ilk yatırımları mart ayında açıklandığı için bu listede yok. Kurulmasını beklediğimiz ve şu anda Hazine’nin değerlendirme sürecinde olan TÜBİTAK 1514 programına başvurmuş 10 fondan henüz ses yok. Hazine süreci tamamlandıktan sonra oradan 4-5 fon gelirse önümüzdeki aylarda girişimlere yatırımlar tekrar hızlanır. Bu fonların kurulması ne kadar gecikirse girişim ekosistemi o kadar az yatırım alır bu sene.

Türkiye’deki Yatırımlar

Inooster

Oyunlas¸tırma ile motivasyon ve verimliligˆi arttırarak, s¸irketlerin belirledikleri hedeflere ulas¸malarını sagˆlayan bir platform olan Inooster Albaraka Türk’ün geçtiğimiz sene kurduğu yatırım fonundan yatırım aldı.

Kartoon3D

3 yaş ve üstü herkese Türkçe, İngilizce ve

Bugün 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Başlıkta yazdığı gibi Türkiye’de hem kadın hem de girişimci olmak cümlesinin girişimci olmak kısmına sayfalarca yazı yazabilirim fakat kadın olmak kısmına yazmam imkansız. Ne kadar empati yaparsak yapalım, bunu en iyi anlatabilecekler kadınlar. Yine de istatistiklere bakarak birkaç yorum yapabilirim. Bu nedenle startups.watch’un bu hafta yayınladığı kadın girişimcilerle ve yatırımcılarla ilgili rapordan notlar paylaşayım istedim.

Türkiye’de 2010-2018 yılları arasında kurulmuş girişimlerin (teknoloji alanındaki) %13.6’i ile %17.6’sı kadın girişimciler tarafından kurulmuş. Genel ortalamaya baktığımızda ise bu oran %14 civarında. Tabi burada bir erkek ve bir kadın tarafından ortak kurulmuş girişimler de var.

Globaldeki rakamlara baktığımızda benzer oranlar var. 2010 yılında global ortalama %9 iken bu oran 2018 yılına gelirken %17’lere kadar çıkmış. Bu oranların tabiki daha çok artması ve %50 olması gerekiyor. Bunun için erkeklerin de kadınların da yapması gereken neler var bilmiyorum. Özellikle girişimci olmaya çalışan kadınlar sosyal medyadan bana problemlerini, zorluklarını yazarsa memnuniyetle burada ilerleyen haftalarda dile getiririm.

Gir

Bu hafta yeni fonları tanıtmaya devam ediyorum. Bu sayede girişimcilerin hangi aşamada hangi yatırımcıya gitmesi gerektiği konusunda yol göstermiş olacağımı ümit ediyorum. Bu hafta röportaj yaptığım yatırımcı ise ikinci fonlarını duyuran 212’nin partnerlerinden Ali Karabey.

S. Ünsal : 212 kurucularının kısaca hikayelerini alabilir miyiz ? 212 kurulana kadar nelerle uğraştınız ?

Ali Karabey : 212’yi 2011 senesinde Türkiye’de yüksek teknoloji üreten şirketlere yatırım yapmayı hedefleyerek kurduk. Ben Avusturya Lisesi’nden mezun oldum ve üniversite eğitimimi University of Michigan’da Finans ve Ekonomi dalında tamamladıktan sonra kariyerime Arthur Andersen’ın New York bürosunda teknoloji, telekomünikasyon şirketleri alım-satımı ve private equity danışmanlığı yaparak başladım. Morgan Stanley ve Deutsche Bank’de finans profesyoneli olarak çalıştım.

212’nin partnerlerinden Numan Numan ise Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nin ardından Marmara Üniversitesinde Yüksek Lisans yaptı. GTE’nin Tokyo’da ardından Moody’s ve AC NIELSEN gibi şirketlerin sahibi olan D&B Corp’ta görev aldı. CreditSuisse’e ve ardından GoldmanSachs’a geçti. Önce Tokyo ve sonra Asya Pasifik bölümündeki teknoloji

2019 yılında yeni fonlar geliyor fakat ilk çeyrek kurulmalarını beklemiyorum diye daha önceki yazılarımda söylemiştim. 2019’un ilk aylarıyla ilgili yatırım beklentim o nedenle biraz düşüktü. Yatırım adedi olarak yine beklediğim gibi gerçekleşti ve sadece 4 yatırım yapıldı. Tutar olarak ise Modanisa sayesinde yatırım tutarı beklentilerimin çok üstünde gerçekleşti.

2018 satın almaların yılı demiştik, 2019 da girişimlerin satın alması konusunda çok hızlı başladı. Masomo ve Citus Data girişimlerinin satın alınması sektörün “exit” anlamında da ne kadar hareketli olduğunu göstermiş oldu. Bu iki girişim de her ne kadar kurucuları Türk fakat genel merkezleri yurt dışında olsa da Türk girişimciler için cesaret verme anlamında oldukça değerli.

YATIRIMLAR

Modanisa

Tesettür giyim konusunda sadece Türkiye değil bölgemizdeki en önemli oyunculardan biri olan Modanisa dünyaca ünlü Goldman Sachs ve Wamda Capital’den yüklü bir miktar yatırım aldı. Yatırım tutarı açıklanmadı fakat startups.watch’a göre tahminen 15 milyon dolar birincil işlem, 10 milyon dolara yakın da ikincil işlem gerçekleşti (İleride resmi rakamlar açıklanırsa ayrıca bu köşede yazarım) Bu tutarlarla Modanisa 2019’un şimdiden en büyük

Yeni kurulan, kurulacak olan fonları sizler adına dinlemeye, tanıtmaya devam ediyorum. Bu hafta da ekosistemde uzun zamandır yer alan paydaşlardan kurulu bir ekiple biraraya geldim ve onları daha iyi tanımak adına sorular sordum.

S. Ünsal : AngelFund kurucularınin kısaca hikayalerini alabilir miyiz ? AngelFund'ı kurana kadar nelerle uğraştınız ?

Gülsüm Çıracı : AngelFund, üç kurucudan oluşmakta ben, Gamze Can ve Kaan Akın. Ben bugüne kadar hep girişimcilik ekosistemindeydim. Daha önce kadın girişimcilk, genç girişimcilik konularında Türkiye'nin farklı bölgelerinde Dünya Bankası, Avrupa Birliği, kamu kurumları ve özel sektör ile uzun yıllar çalışmalarım oldu. Bu süreç içerisinde yaklaşık 8.000 girişimci ile birebir çalıştım. 2014 de Startupbootcamp Turkiye'nin kurucu ortaklığını ve yöneticiliğini yaptım. 2016'dan itibaren de İstanbul Startup Angels girişimcilerle melek yatırımcıları buluşturduk. İstanbul Startup Angels ile toplam 27 girişime yatırım yapılmasına öncülük ettik.

AngelFund ortaklarından Kaan Akın ise Sabancı Üniversitesi Mekatronik mühendisliği ve matematik bölümlerinden mezun oldu. Mezuniyetinden sonra Boatbookings.com ve Yandex gibi çok uluslu teknoloji şirketleri,

Bu hafta yine girişimcilikle dolu bir haftaydı. Startups.watch 2018’e ait rakamları ekosistemle ve basınla paylaştı, yine aynı gün Türkiye’de girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak ve gençlerin kendi yollarından giderek iz bırakmalarını desteklemek için çalışan Girişimcilik Vakfı’nın galası vardı, yine aynı gün Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi’nin küresel doğan startuplar için güçlendirilmiş hızlandırma mekanizması winglobal programının lansmanı vardı. Perşembe günü de Revo Capital ve Startup Wi-se Guys’ın düzenlediği etkinlik vardı. Tabi hepsine birden katılmak çok zor, ben katıldıklarımla ilgili kısa kısa notlarımı paylaşayım.

Öncelikle Türkiye Girişim Ekosistemi 2018/2019’dan bahsedeyim.

Yatırım azaldı, satış arttı.

Startups.watch tarafından açıklanan rakamlarda girişim Türkiye’deki 100 girişim 2018 yılında melek ve girişim sermayelerinden 59 milyon dolar yatırım topladı. 2017 yılında 171 girişim 110.5 milyon dolar yatırım almıştı. Tutar olarak girişimler yüzde 46 daha az yatırım almış oldu. Bunun ana sebep-lerinin başında ise ilk fonlarını 2017’de kapatan girişim sermayesi fonlarının ikinci fonlarını hemen kurmaması yatıyor. 2018 yılında en çok yatırım alanlar girişimler ise