Serkan Ünsal

Girişimlere Kasım ayındaki yapılan yatırım miktarları ve geçtiğimiz haftalarda yapılan fakat yazmaya fırsat bulamadığım BTM Sahne etkinliği en dikkatimi çeken girişimcilik konuları oldu.

Kasım Ayında 9 Girişime 3.1 Milyon Dolar Yatırım

Kasım ayı aslında diğer aylara göre yatırım anlamında çok sakin geçiyordu fakat Big Bang 2018 etkinliğinde açıklanan yatırımlarla ay sonu hareketli geçmiş oldu. 9 girişime toplamda 3.1 milyon dolar yatırım yapıldı. Tabi bu tutar az ama daha önceki yazılarımda söylediğim gibi bu sene zaten geçen senenin yarısı civarında yatırım yapılıyor. O yüzden tutarların küçüklüğü ile ilgili çok yorum yapmıyorum. 2019’da 1514 ile kurulacak fonlarla zaten çok daha iyi seviyelere geleceğiz. Gelelim yatırım alan girişimlere;

ICMS

ClouPlay, tivu.co, ClouMedia ve Canlı Etkinlik ürün ve markalarının da çatı şirketi olan ICMS’e Timuçin Bilgör melek yatırımcı olarak yatırım yapmış.

İyi Bir Hareket

İyi Bir Hareket sosyal etki odaklı yeni nesil bir sosyal hediye platformu. Kadın, engelli, zanaatkar ve küçük üreticilerin emeğiyle hazırlanmış hediyeleri içeren bir platform. Girişim Zekeriya Polat’tan yatırım almış.

Money Shower

Dün İTÜ ARI Teknokent bünyesinde bulunan İTÜ Çekirdek’in her yıl düzenlediği Big Bang etkinliği vardı. Geçen sene çok beğendiğim için bu sene de en çok beklediğim etkinliklerin başında geliyordu. Bu sene de beklentilerimin üstünde bir etkinlik oldu. Fuaye alanındaki girişimcileri dinlerken Türkiye’nin geleceği ile ilgili umutlarım katbekat arttı.

“Türkiye’den bir şey çıkmaz, çoğu girişim kopya, teknoloji üretilmiyor…”diyen herkes seneye Big Bang etkinliğine gelsin, ne dediğimi çok iyi anlayacaktır. Etkinliğin ilerleyen saatlerinde açıklanan ödül ve yatırımların toplam değeri ise 21 milyon TL’ye ulaştı.

100’den fazla girişim dinledim, hepsini yazmam mümkün olmadığı için en aklımda kalanları kısa kısa sizlere anlatmaya çalışayım.

BraceHealth

Parkinson hastalarının gereksiz ilaç kullanımını azaltarak diskinezi krizlerinin önüne geçmeyi sağlayacak hastaların koluna takılan bir takip cihazı.

Bren

Vücut hareket ve sıcaklığından enerji üreterek şarj cihazı veya powerbank taşıma ihtiyacınızı ortadan kaldıran giyilebilir hibrit enerji üreteci.

Bu haftanın en önemli konusu KWORKS ve BTM Sahne’nin “Demo Day”leriydi. “Demo Day” kavramını daha önceden anlatmıştım, girişimcilerin belli bir mentorluk ve eğitim sonrası yatırımcıların karşısına çıktıkları etkinliğe “Demo Day” deniyor. BTM Sahne’nin Demo Day’i Perşembe akşam olduğu için onu önümüzdeki haftalarda aktaracağım. Gelelim “KWORKS Demoday’18” izlenimlerime.

KWORKS, Koç Üniversitesi Şişli yerleşkesinde, girişimcilere yol gösterici ve maliyet azaltıcı destekler sunan, dünyaya meydan okuyan teknoloji girişimlerinin hayata geçmesi ve finansal kaynaklara erişimi için zemin hazırlayan bir girişimcilik merkezi.

Öncelikle şunu söylemem lazım; “Girişim ekosisteminde çok etkinlik oluyor, etkinlik enflasyonu var” tartışmaları son bir iki yıldır var. Ben de çok etkinlik olduğu yönünde arada serzenişte bulunuyorum fakat etkinlikler ticari bir kaygıyla yapılmadığı sürece, iletişim amaçlı yapıldığı sürece bence çok olmasında sıkıntı yok. KWORKS etkinliğinde bir çok yatırımcı, mentor, ekosistem paydaşı bir araya geldi ve açıkcası oldukça entellektüel bir ortam oluştu. Ben de etkinlik sonunda bir şeyler öğrenerek çıktığımı hissettim ve mutlu oldum.

Etkinlik panel kısmı ve girişimcilerin

Bu haftanın en önemli konusu TÜBİTAK’ın yeni fonlarla ilgili açıklaması oldu. Daha önceki yazılarımda anlatmıştım “yeni fonlar” geliyor diye. Konunun tarihçesini aktarırsak fon kurmak isteyen yatırımcılar ve yatırımcı adayları teknopark ve teknoloji transfer ofislerini (TTO) de yanına alarak TÜBİTAK ve Hazine’nin desteğini istemişlerdi. Geçtiğimiz haftalarda TÜBİTAK değerlendirmeleri tamamlanan süreç sonunda bu hafta TÜBİTAK 10 fon adayına destek olacağını açıkladı. 500 Istanbul, Actus-Addwise TechOne, Angelfund, Arz Portföy, Boğaziçi Ventures, Idacapital, Collective Spark, DCP, Mükafat PYŞ, Pharmamed gibi (fon isimleri ileride farklı olabilir) fonlar teknoparkları, TTO’ları da yanına alarak bu sürecin ilk kısmını tamamlamış oldular. Bundan sonraki süreç Hazine’nin değerlendirmeleri olacak gibi gözüküyor.

Kurulacak olan bu fonların üç temel faydası olacak.

- Birincisi yatırım anlamında 2017’nin çok gerisinde kalan 2018 yılından sonra, 2019 yılı tekrar hareketlenme yılı olacak. Yani tekrar yatırımcı bolluğu yaşayacağız. Yapılan açıklamaya baktığımızda “100 Milyon TL’lik bütçe ayrılan TÜBİTAK Tech-InvesTR çağrısı kapsamında bu tutara ek olarak fonlara katılacak Teknoloji Geliştirme

Geçtiğimiz hafta Dealroom, Atomico ve LocalGlobe ortaklaşa bir rapor yayınladılar ve Avrupa’da girişimlerin aldığı yatırımlarla ilgili istatistikler paylaştılar. Bu raporda en çok dikkatimi çeken konu tohum yatırım alan girişimlerin Seri A yatırım alabilme oranlarıydı. Tekrar hatırlatmak gerekirse tohum yatırım girişimin halen ürün geliştirme ve pazarı test etme aşamasında genelde melek yatırımcılardan aldığı yatırıma deniyor. Seri A ise fonlardan alınan ilk ciddi yatırıma deniyor. İki yatırım türünün de zamanla evrildiğini de hatırlatmak gerekiyor. Bundan altı yedi yıl önce daha ürünü lanse etmeden de tohum yatırım alınabiliyordu, batan girişim oranı arttıkça bu koşul biraz daha zorlaştı ve günümüzde artık ilk faturalarını almaya başlamış girişimlerin aldığı yatırıma tohum yatırım deniyor.

Rapora geri dönecek olursak Avrupa’da tohum yatırım almış bir girişimin 36 ayda Seri A yatırım alma oranı %19. Yani 100 tane tohum yatırım almış girişimin 36 ayda sadece 19 tanesi bir girişim sermayesinden Seri A yatırım almayı başarıyor. Diğer 81 tanesi neden alamamış diye sorabilirsiniz. Bunun bir çok sebebi olabilir ama en önemli sebep bu 81 girişimin Seri A yatırım alacak şartları

Geçtiğimiz ay genel merkezi Türkiye olan yedi girişim erken aşamada 1.8 milyon dolar yatırım aldı. Yatırım turlarının bir tanesi Seri A, diğer 6 tur ise tohum yatırım olarak yapıldı. Tüm yıla baktığımızda ise 73 girişim erken aşamada yaklaşık 46 milyon dolar yatırım aldı. Geçen sene ile karşılaştırırsak geçen sene ilk dokuz ayda 121 girişim erken aşamada yaklaşık 76 milyon dolar yatırım almıştı. Yani yatırım miktarı geçen seneye göre %40 civarında düşmüş. Yatırım alan girişimler ise şunlar :

Lisa

Instagram’a fotoğraf atarken hangi fotoğrafı atarsanız daha çok ilgi göreceğini anlayan yapay zeka destekli bir servis. Web sitelerinde yazdığına göre neredeyse her ülkeden kullanıcıları var ve şimdiye kadar 120 bin fotoğraf Lisa tarafından seçilerek Instagram’a yüklenmiş. Kurumsal versiyonunda ise hem bir markanın tüm fotoğraflarını organize edebiliyor, hem de A/B testi yapmanızı sağlıyor.

MasterFi

MasterFi bir iş analitiği çözümü ve MasterFi kullanarak şirketler satış ekiplerinin saha çalışmalarından elde ettikleri veriler ışığında, mevcut global satış portföylerini analiz edebiliyorlar. Satış personeli analizi, müşteri portföy analizi ve oyunlaştırma gibi modüller içine MasterFi tohum

Bu hafta İtalyan Ticaret Merkezi’nin (ITA) davetlisi olarak Milan’da girişim ekosistemini incelemeye gittim on bir girişimle birebir görüştüm ve bir çok yatırımcı ile sohbet etme fırsatı buldum. Türkiye Girişim Ekosistemi ile de karşılaştırma fırsatı bulduğum için Milliyet okurları için ve girişimciler için izlenimlerimi paylaşmak istedim.

İtalyan organizatörler neleri bizden daha iyi yapmışlar?

ITA’nın en iyi yaptığı şey 20 ülkeden 40 yatırımcıyı İtalyan girişimcilerini incelemek için getirmek olmuş. Benim bildiğim kadarıyla bu kadar farklı ülkeden bu kadar yatırımcıyı getirdiğimiz bir girişimci etkinliği hiç olmadı. Bu 40 yatırımcının profillerini de inceleme fırsatı buldum, neredeyse tamamı erken aşama yatırımcı. Burada tabiki önemli olan yatırımcıları getirmek değil. Yatırımcıları bir şekilde getirdiğinizi varsayalım, girişimleriniz kötü ise yatırımcılar ülkelerine kötü izlenimlerle gidebilirler. 2013 yılında Türkiye’de katıldığım bir girişimcilik etkinliğine Accel gibi büyük yatırımlar yapan yatırımcılar gelmişti ve Türkiye’de yılda yıllık cirosu 100 milyon doların üstünde cirosu olan teknoloji alanındaki girişimlerin sayısını duyunca bir daha da gelmemişlerdi. O yüzden doğru

Çarşamba günü teknoloji ve girişim dünyası Webrazzi Summit etkinliğinde buluştu. Ben de işlerim nedeniyle ilgilendiğim kısımları Internet üzerinden canlı izledim. Özellikle yatırımcıların olduğu panel dikkat çekiciydi. “Türkiye Girişim Ekosisteminde ne eksik?” sorusu ve cevapları en dikkatimi çeken konu oldu.

Türkiye’deki girişimcilere sorarsanız “yatırımcı eksik” der, yatırımcılara sorarsanız “hızlı büyüyen girişimci eksik” der. Startups.watch platformu tarafsız ve merkezi bir yapı olduğu için hem yatırım tarafını hem girişimci tarafını inceleyen biri olarak aslında yatırımcı tarafında da eksikler var, girişimci tarafında da eksikler var diyebilirim. Bunu üç başlıkta değerlendirmek mümkün.

Girişimci Eksikliği

Girişimcimiz çok gözüküyor fakat her bilişim şirketi kuranı, terzi usülü bilişim çözümü sunanı girişimci olarak saymazsak (uluslararası ölçekte büyüyebilecek olanları kastediyorum) her sene ortalama 500 girişimci ürün odaklı bir girişim kuruyor, bu girişimlerin de ortalama 50 tanesi tohum yatırım alıyor. Türkiye gibi büyük bir ülke için bu sayıların bir sıfır fazla olması gerekiyor. Yani her sene teknolojik bir ürünü olan 5000 girişim çıkması gerekiyor, bunların da 500