Serkan Ünsal

Girişimcilikle ilgili en güzel desteklerden biri geçtiğimiz sene İstanbul Ticaret Odası’ndan geldi. Geçtiğimiz sene kurdukları Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM) önce Eminönü’nde, şimdi de Fulya’da süper bir merkez açarak girişimcilere kucak açtı. Ben de merak ettiğimiz için bu hafta Fulya’daki merkezlerine gittim ve hem merkezi inceledim hem de neler yaptıklarını dinledim. BTM Direktörü İbrahim Elbaşı ve Girişimcilik ve Ticarileşme ofisinden Sena Cebe’ye merak ettiğim soruları yönelttim.

S. Ünsal : BTM Nasıl kuruldu? Dünyada benzeriniz yok sanırım.

İ. Elbaşı : Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM), İstanbul Ticaret Odası (İTO)’nun kurduğu ve faaliyetleri İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) tarafından desteklenen multi-fonksiyonel bir girişimcilik merkezidir. BTM, vakıf olarak kurulmuş olup, girişimciliği startup ekseninde çalışan ve yaygınlaştıran sosyal bir yapıdır. Bir ticaret odası iştiraki olması ve dünya çapında daha önce bizzat ticaret veya sanayi odası tarafından kurulan böyle bir merkez olmaması BTM’yi farklı kılan bir unsurdur. Zira İstanbul Ticaret Odası gibi dünyanın en büyük odalarından birinin (400k+ üye) kendi ağını, fiziksel ve entelektüel sermayesini böyle bir

Döviz kuru malum son günlerin en gündem konusu. Peki bu konunun girişimcilikle ne ilgisi var diyebilirsiniz. Şöyle ki girişimcilerin de döviz cinsinden ödeme yaptıkları yerler var ve döviz cinsinden gelir elde edenler var. O yüzden girişimcileri de gündemi yakından takip etmek zorunda.

Girişimciler bu tip majör döviz kuru değişikliklerine karşı ne yapmalı?

Öncelikle ilk yapılması gereken tabi ki girişimlerin en büyük maliyetleri TL cinsinden yerli ve milli benzerlerinden alması gerekiyor. Kendi girişimime baktığımda en büyük maliyetler sunucu barındırma, kod barındırma, ve eposta hizmeti olarak gözüme çarpıyor. Bu işleri yapan Türk girişimler bulmak şu an benim de ilk önceliklerim arasında.

Peki “dövizle yaptığımız harcamaları Türk Lirası cinsinden maliyetlere mi dökmektir?” derseniz tabi ki değil. Bir girişimcinin yapması ya da planlaması gereken ilk iş globale açılmak. “Yerel startup” diye bir kavram yok. Tüm girişimcilerin bunu duvarlarına asması gerekiyor. Startup kelimesi doğası gereği ölçeklenebilir bir iş olmayı içeriyor. İlk günden hatta ürünü geliştirme aşamasında bu ürünü Brezilya’daki, Japonya’daki, Estonya’da biri de nasıl kullanır, aynı ihtiyacı var mı diye düşünmek

Temmuz ayı yatırımlar tutar olarak geçen aya göre düştü fakat adet olarak geçen aydan daha fazla yatırım yapıldı. Bunun sebebi ise ODTÜ Teknokent’in kurduğu Growth Circuit Ventures’ın 7 ön-tohum yatırım yapmasıydı. Ön-tohum da olsa girişimlerin prototip veya ilk ürünü şekillendirme aşamasında yatırım alması oldukça değerli. Yatırım alan girişimleri sitelerinden ve kurucularından dinlediğim kadarıyla tek tek tanıtayım.

Arya

Yapay zeka destekli finansal asistan sistemi olan girişim, online döviz alım satım geçmiş işlem verilerinizi inceler. İşlem stratejinizin hangi piyasa koşullarında kazandırdığını, hangi koşullarda zarar ettirdiğini öğrenir. Böylece işlem açmadan önce, piyasa koşullarının kendi işlem stratejinize uygun olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Arya Finans Asistanı Growth Circuit Ventures’dan ön-tohum yatırım aldı ve bir yandan globalleşme planları için Silikon Vadisini tanımaya çalışanlardan.

Blok-Z

Elektrik dağıtım şirketlerinin küçük ölçekli elektrik üreticilerinin ücretlerini yönetmelerine yardımcı olan Blockchain çözümleri sunuyor. Blockchain ve enerji konuları sıcak konular. O yüzden bu girişimi takip etmenizi öneririm. Bu girişim de Growth Circuit Ventures’dan ön-tohum

Teknolojiyi kullanarak devletin işleyişini iyileştirmeye, daha iyi götürmeye ve günün sonunda vatandaşın ve kurumların daha hızlı, daha verimli hizmet almasına yönelik girişim kümesine Devlet Teknolojileri veya İngilizce adıyla “govtech” deniyor. Bu kavramı biraz genişletirsek akıllı şehirciliğe, regülasyon teknolojilerine uzanıyor. Civictech ise daha çok vatandaşın odak olduğu girişim kümesi ve govtech kavramından biraz ayrışıyor ama ikisini bir arada kullananlara da çok rastlayabilirsiniz. Ben de bu yazımda ikisini bir arada kullanacağım.

Govtech diyince vatandaş olarak aklımıza ilk gelen e-devlet. Özellikle son dönemde soy ağacı sorgulama ile popülerliğini kazanmış olan platform son yıllarda atağa kalkmış gözüküyor fakat yapılacak daha çok şey var.

Kurumlar olarak govtech dediğimizde ise Mernis, Ticaret Odası, Internet Vergi Dairesi gibi platformlar akla geliyor. Son yılların en gözde regülasyon teknolojilerinden olan e-Fatura konusu da bu alanın en dikkat çeken gelişmelerinden biri. E-faturanın ne kadar önemli olduğuyla ilgili çok kısa bir bilgi vereceğim. Şöyle düşünün, daha önceden devlet o ay ne kadar tahmini vergi oluşacağını 15-20 günde öğreniyordu, şu anda anlık olarak

Geçtiğimiz salı günü startups.watch tarafından Türkiye Girişim Ekosistemi 2018/2 etkinliği düzenlendi. Etkinlikte 2. çeyrekte girişimlere yapılan yatırımlar, satın almalar ve kurumsal yatırımcılık gibi bir çok konu konuşuldu. Aldığım notlar ve gözlemlerimi sizler için kaleme aldım.

Blockchain Soru Cevap Köşesi

Geçtiğimiz haftalarda Türkiye Bilişim Vakfı liderliğinde Bankalararası Kart Merkezi’nin de katılımıyla Blockchain derneği kurulmuştu. Bu konuyla ilgili BKM Genel Müdürü Soner Canko etkinlikte sahne aldı. Soner Canko blockchain konusunda hem farkındalığın artması hem blockchain çözümü sunan firmaların artması için çağrıda bulundu. Girişimciler için böyle platformlar olması oldukça güzel. Girişimcilere duyurulur.

2. Çeyrek Nasıl Geçti?

Core Strateji kurucusu İhsan Elgin’in aktardığı bölümde Earlybird yatırım fonunun yaptığı iki büyük yatırıma rağmen 16 girişim toplamda 8.5 milyon dolar yatırım toplayabildi. Bu tutar son yılların en kötü çeyreği anlamına geliyor. Tabi burada geçen seneki fonların bazılarının olmayışı, yeni kurulan fonların henüz yatırıma başlamaması en büyük etken.

İlk yarı yarı yıla baktığımızda ise toplamda 34 girişim 27.5 milyon dolar yatırım almış. Sene sonu

İstanbul’un en büyük problemi nedir dersek herhalde herkes ilk sıraya trafiği koyar. Bu problemi çözmeye kendini adamış biriyle, Ali Halabi ile Volt Lines’ı konuştum. Öncelikle Ali’nin hikayesinden bahsedeyim. Beyrut’ta yaşarken iş için 2012’de İstanbul’a gelmiş ve İstanbul’a hayran kalmış. Çalıştığı yerden dokuz ay sonra istifa ederek kentsel hareketlilik (urban mobility) üzerine kafa patlatmaya başlamış ve bir çok fırsat olduğunu görüp talep bazlı araba paylaşım işine girmiş. Dört yılda 1.3 milyon dolar yatırım almış. Nisan 2017’de pazarın ihtiyaçlarıyla örtüşmeyince girişimini kapatmış fakat lokasyon, rota, navigasyon konularında çok şey öğrenmiş.

İlk girişimini kapattıktan sonra Ali aynı konuyu kurumlara götürmüş fakat kurumların en büyük probleminin çalışan servisleri olduğunu öğrenince bu konuda ne gibi problemler olduğunu incelemeye başlamış ve 2017 Ekim ayında Volt Lines fikri ortaya çıkmış. Volt Lines en kısa tanımıyla paylaşımlı çalışan servisi platformu. İstanbul’da 50 binden fazla çalışan servisi var ve Ali’nin söylediğine göre bu araçlardaki verimlilik %9 civarında. Yani trafiği meşgul eden binlerce koltuk var! Volt Lines ile çalışan servisi için bütçesi olmayan

Nisan ve Haziran ayları girişimlere yatırım anlamında oldukça kötü geçmişti, Yaz aylarında daha da kötü geçerse girişim ekosisteminin morali iyice bozulur diyorduk ki hem geçen hafta Trendyol haberi ile morallendik, hem ACT Ventures’ın Segmentify’daki hisselerinin bir bö-lümünü kat kat fazlasıyla başka bir yatırımcıya satmasıyla morallendik, hem de Haziran ayında Nisan ve Mayıs ayının toplamından daha çok yatırım yapılmasıyla moral bulduk.

Haziran ayında 6 girişim toplamda 2.6 milyon dolar yatırım aldı. Tabi ki bu tutar geçen sene aylık bazda 31, 42 ve 43 milyon dolarlık yatırımların yanında hiçbir şey değil ama bu sene aktif yatırıma başlamış girişim sermayesi fonunun daha az olduğu gerçeğini düşünürsek hiç de fena değil. Tabi bir de Trendyol’da sadece ikincil işlem (secondary transaction) yapılmadığı, sermayeye de para konulduğu söyleniyor. Detaylar çıktığında eğer bu tutar da Haziran’da gerçekleştiyse Haziran ayı Trendyol sayesinde gelmiş geçmiş en iyi ay olacaktır fakat tabi ki kendimizi kandırmamamız gerekiyor. Her sene yatırım miktarlarını 1-2 büyük girişime bağlarsak tüm ekosistemi değil küçük bir bölümünü kalkındırmış oluruz. Bize her ay 9-10 Seri A yatırım, 3-4 Seri B

Bir ay önce Zynga’nın Gram Games’i satın alması ile sevinmiştik ki daha bu sıcak gelişmenin heyecanı dinmemişken peş peşe güzel haberlerle gururumuz biraz daha katlandı. Bu hafta önce ACT Venture Partners’ın yatırım yaptığı Segmentify girişimindeki hisselerinin bir kısmını Esor Investments’ın 4 katına aldığını öğrendik. Bu tip mevcut hisselerin satılmasına yani yeni hisse ihraç etmeden mevcut hisselerin el değiştirmesine “Secondary Transaction” deniyor ve bu işlemler bir anlamda mevcut hissedarın çıkış yapması “exit” etmesi anlamına da geliyor. Yani ACT Ventures bir kısım yatırımını dörde katlamış oldu. Bu yatırımcı için de süper bir gelişme, ekosistem için de süper bir gelişme. Çünkü yatırımcılar fonlarını ne kadar katlayabilirse yeni fonlar o kadar iştahla kuruluyor, ekosistem o kadar sağlıklı sayılıyor.

Tam ACT Ventures haberi fonlar için güzel oldu derken bu akşam asıl flaş haber geldi. Çin’in devi Alibaba’nın Trendyol’un mevcut yatırımcıların hisselerini kat kat fazlasıyla satın aldığı haberi geldi. (Bu da İngilizce tabiriyle secondary transaction olarak geçiyor) Demet Mutlu tarafından 2010 yılında kurulan girişimde startups.watch’a göre Emre Kurttepeli, Tiger Global, KPCB ve