Serkan Ünsal

2018’de ilk yazım hem ülkemiz hem girişim ekosistemi için güzel ve iyimser bir tablo çiziyor. Bu nedenle hem heyecanlıyım hem de mutluyum. Hafta başında girişim veya yatırım dünyasından birileriyle röportaj yapma niyetim vardı fakat startups.watch’a 2017’nin son günlerinde yapılan yatırımlar girildikçe bu güzel tabloyu paylaşayım istedim. Öncelikle şunu söyleyim, 2010 yılından beri Aralık aylarını karşılaştırdığımızda girişimlere rekor düzeyde yatırım yapıldı. Aralık ayına ait halen yeni yatırım haberleri geliyor fakat şu ana kadarki toplam tutar 29 milyon doları geçmiş durumda. Yatırım alan girişim sayısı ise 21. Üstelik bu rakama girişiminin genel merkezini yurt dışına taşıyan Türkler dahil değil.

Geçmiş yılların Aralık aylarına baktığımızda 2016 yılında 2.3 milyon dolar, 2015 yılında 11.7 milyon dolar, 2014 yılında 1.9 milyon dolar, 2013 yılında 3 milyon dolar, 2012 yılında 150 bin dolar, 2011 yılında 16 milyon dolar, 2010 yılında ise 6.2 milyon dolar erken aşama yatırımlar yapılmıştı. Bu anlamda 2017 Aralık ayı en yakın takipçisi 2011 yılının bile neredeyse 2 katı ediyor.

Peki 2017 yılının özelliği ne derseniz, bunun birkaç sebebi var. Öncelikle ACT ve DCP gibi teknoloji

2017 Türkiye girişim ekosistemi için oldukça hareketli geçti. Aslında bu yazı yayınlandığında açık-lanmasını beklediğim 4-5 yatırım daha var ama onları hariç tutarak bir zaman tünelinden geçelim istedim. Bu sene 100 milyon doları geçen bir satın alma olmadı. Güzel bir çıkış hikayesi bu senenin yıldınızı parlatmak adına güzel olabilirdi.

Yurt dışında 2017 yılının yaz ayları Silikon Vadisi’ndeki bazı yatırımcıların cinsel taciz suçlamaları ile geçti. Bu nedenle tüm teknoloji haber siteleri bu haberlere odaklandı. Amerika’da sonbahar ayla-rında ise biraz olumsuz bir hava vardı “Silikon Vadisi’nden son dönemde neden AirBnB veya Uber gibi milyar dolarlık girişim çıkmıyor” sorusu gündeme oturdu. Kasım ve aralık ayları ise tüm dün-yada Bitcoin konuşulan aylar oldu. Tüm yatırımcılar, girişimciler işi gücü bırakıp Bitcoin tartıştı, aldı, sattı, makaleler yazdı.

Türkiye’de ise genel anlamda kurumsal girişim sermayesi, globalleşmek ve kitlesel fonlama en çok gündem maddeleriydi. Ay ay Türkiye’deki önemli olaylara bakarsak aşağıdaki gibi bir tablo çıktı.

Ocak
Arasta Bilgi teknolojileri babil.com adlı kitap sitesini satın aldı. Bu senenin en büyük yatırımlarından biri olan iyzico yatırımı

Türkiye’de girişimlerin bu sene erken dönemde aldıkları yatırım miktarı 67 milyon dolara kadar çıktı. Peki girişimini yurt dışına taşıyan, “bu işin merkezi Silikon Vadisi, boğulacaksam büyük denizde boğulayım” diyip Amerika’nın yolunu tutanlar ne kadar yatırım aldı derseniz, bu rakam 35 milyon dolar. Türkiye dışındaki tüm ülkelerdeki Türk girişimcilerin girişimlerini sayarsak bu rakam 77.3 milyon dolar. Yani arada 10 milyon dolarlık bir fark var. Kişisel görüşüm bu sene 2017’nin son günlerinde Türkiye’den veya yurt dışından çok büyük bir yatırım haberi gelmezse kafa kafaya bir sene geçti diyebiliriz.

Amerika’da bu sene en çok yatırım alan ve kurucularından en az biri Türk olan girişimler arasında SwipeSense, CYVision, Carbon Health, CivicSolar, UberCloud gibi girişimler var. Diğer ülkelere baktığımızda ise İngiltere’den Push Doctor, Hollanda’dan IoTNETOP gibi girişimler dikkat çekiyor. Bu girişimlerin en büyük ortak özellikleri global bir girişim olarak yola çıkmanın ve ilk günden orada kurulmaları. Global bir girişim olarak yola çıkmanın faydası şu, ilerleyen yatırım turlarında daha büyük yatırımlar alıyorsunuz ki bu da Türkiye ile yurt dışı arasındaki makasın açılmasına

Geçtiğimiz ay 19 girişim yatırım aldı ve erken aşamada yapılan yatırımlar toplamda 66 milyon dolara ulaştı. Bu rakam Aralık ayında hiç yatırım yapılmasa bile tüm yılların üzerinde demek. Yani erken aşamada yapılan yatırımlarda rekor kırıldı. Burada dikkat edilmesi gereken noktaları da vurgulamamız gerekiyor. 66 milyon doların yarısını 7 girişim almış, diğer yarısını ise 119 girişim almış. Yani bu sene erken aşama yatırımların rekor kısmasında öncülük eden girişim sayısı 7. Onlar olmasaydı rakamlarımız yarıya düşecekti.

Girişim ekosisteminin bu aralar en çok tartıştığı konulardan biri “Yatırım ve finansman mı az?” yoksa “Girişim ve girişimci mi az ?” Bu soruların cevaplarını rakamları değerlendirerek bulmaya çalışalım. Bu sene şimdiye kadar 112 tane girişim erken tohum veya tohum yatırım almış. Yani ürünü geliştirme ve ilk müşterileri kazanma konusunda finansman ihtiyacı çok yok gibi gözüküyor. Eğer iyi bir ekip, iyi bir hayata geçirme planı ve iyi bir pazar varsa girişimcilerin Türkiye’de tohum yatırım bulması çok zor değil.

Bu hafta Kalkınma Bakanlığının davetlisi olarak Ankara’da bir çalıştaya katıldım. Orada da dile getirdiğim ve birçok katılımcının da hemfikir olduğu konu “fikir

Geçtiğimiz haftalarda Peak Games’in haberiyle sevinmiştik, bu sefer de yine oyun sektöründen dikkat çekici bir oyunu gündeminize taşımak istedim. Eray ve Simay Dinç adlı iki kardeş 2015 yılında Recontact: Istanbul adında ilginç bir oyun yapmışlardı. Mobese kameralarının gözüyle bir bulmacının içinde buluyordunuz kendinizi. O oyun oldukça ses getirmiş ve Apple tarafından Türkiye’nin en iyi mobil oyunu seçilmişti ve Los Angeles New Media Film Festivalinden en iyi uygulama kategorisinde ödül almıştı.

Yaklaşık bir sene önce kolları sıvayan iki kardeş bu sefer Ahmet Ümit ve ünlü oyuncuları da dahil ederek yaklaşık bir ay önce Recontact:Istanbul Eyes of Sky’u lanse ettiler. Eray ve Simay ile neler yaptıklarını ve planlarını konuştuk.

S. Ünsal : Eray, Simay sizleri tanıyabilir miyiz ?

Eray Dinç : Ben iletişim okudum. Video sanatı sergilerim oldu. Festivallere filmlerimi gönderiyordum.

Simay Dinç : Women in Games Turkiye'nin kurucusuyum. Oyun dünyasında kadın sayısının artması için çalışmalar yapıyorum.

Girişimcilik belirsizliğin çok olduğu geçici bir dönem. İş modeli, müşteri, ürün bir çok belirsizliklerin içinde bir de çok hızlı büyümeniz gerekiyor. Bu zorlukları aşmak için ise en iyi yöntem hızlandırma programları. Hızlandırma programları ortalama 12 hafta süren, girişimciyi pazara ve yatırımcılara hazırlamak için yoğun eğitimler ve mentorluklar içeren ve girişimcilerin mezuniyetini de “Demo Day” adlı yatırımcılarla buluşturma günüyle organize eden programlar diye özetleyebiliriz.

Hızlandırma programlarını ya üniversiteler organize ediyor, ya özerk yapılar ya da girişimciliğe destek olmak isteyen büyük kurumlar organize ediyor. Geçtiğimiz 15 günde birçok kurum girişimcilerini mezun etti ve yatırımcılarla buluşturdu.

İş Bankasının Workup Programı da İş Bankasının girişimcilere destek vermek için kurduğu hızlandırma programı. Geçtiğimiz çarşamba günü mezun ettiği 9 girişim için “Demo Day” düzenlendi.

Workup programında sahne alan girişimler ise şunlar :

Banamama.co : Evcil hayvan sahipleri için abonelik tabanlı düzenli yaşam platformu olan Banamama 2016 yılında kurulmuş. Emre Özdemir ve Ege Sencan tarafından kurulan girişimin şimdiden 1000’e yakın kişi abonesi olmuş.

Boostfy :

Dün BigBang 2017 etkinliği tabiri caizse ana baba günü gibiydi. İTÜ Arı Teknokent desteğiyle birbirinden güzel İTÜ Çekirdek girişimleri sahne aldı, sahne alamayanlar ise standlarıyla gelen yatırımcılara, kurumlara ve basına kendilerini anlatma fırsatı buldu. Birçoğu da günün sonlarına doğru hem ödül aldı hem yatırım aldı. Toplamda ise 17 milyon liraya yakın ödül dağıtıldı ve yatırım yapıldı.

Daha önceden sahne alacak girişimleri incelemiş ve neredeyse yarısını beğenmiştim. Stantlarda da birbirinden güzel girişimler görünce hem ülkemiz adına sevindim hem de emeği geçenlere teşekkür etmek istedim. Stantlarda konuştuğum girişimcilerden aklımda kalanları sizlere aktarayım istiyorum. Eminim siz de "Türkiye'de böyle girişimler mi varmış?" diyeceksiniz.

AxolotlBio: Axolotl Biyosistemler, geliştirdiği 3D biyo-yazıcı sayesinde hastalardan alınan kök hücreleri kullanarak yapay doku ve organ üretebiliyor. Yakın gelecekte yedek karaciğerimiz, yedek böbreğimiz olacak diyebiliriz.

Asya Biyomedikal: Şeker hastaları için geliştirilen bu çözümün iki ürünü var. Birincisi size bir lens veriyor ve bu lens ile kan şekeriniz arttığında lensiniz renk değiştiriyor ve şekerinizin arttığını anlıyorsunuz.

2017 yılının en gözde girişim alanlarından biri fintech oldu ve fintech dendiğinde ise akla ilk gelen girişimlerden biri iyzico. Kurucu ortaklarından Barbaros Özbugutu ile keyifli bir sohbet gerçekleştirdik, 2017 ve 2018’i konuştuk.

S.Ü.: 2017 yılı fintech ekosistemi için nasıl geçti? 2018'de bizi neler bekliyor?

Barbaros Ö. : 2017 fintech'lerin kurulma ve pazarı tanıma yılıydı. 2018 ayrışma ve kendi alanlarını yaratma yılı olacak. iyzico için ise 2018, iyziLink ve Korumalı Alışveriş gibi yeni ürünlerini daha gelişmiş özellikler ile geniş kitlelerin kullanımına sunma yılı olacak.Hedefimiz önümüzdeki 5 yıl içerisinde 1 milyardolar değerlemeye ulaşarak, Türkiye’nin ilk unicorn’uolmak.

2018'de bölgesel bir oyuncu olmak için adım atacağız. Doğu Avrupa bizi oldukça heyecanlandırıyor. Bu konuda ekip olarak farklıpazarlara giriş stratejileri üzerine çalışıyoruz. 2018'de faaliyet alanımızı genişletereksadece Türkiye'nin değil Güney Doğu Avrupa’nın önde ödeme çözümü olma yolunda harekete geçeceğiz.

2018 yılında üç haneli büyümeye devam edeceğiz. 2017’yi %100’ün üzerinde büyüyerek kapatıyoruz. Stratejik planlarımızı bunu sürdürecekşekilde oluşturuyoruz.

S.Ü. :Daha önce İran açılımı