Son üç yıldır Türkiye ekonomik kriz yaşıyor; İç ve dış borçlanma gereği sürüyor. Yabancı sermaye girişi yerinde sayıyor, yurt dışına kaçan para geri gelmiyor. Bu tablo içinde, yalnızca bir firma 4 milyar dolar yatırım yapıyor. Telecom İtalia Mobile (TIM) ve Tükiye İş Bankası ortaklığı ile 2000 yılında 3 milyar lisans bedeli ödenerek kurulan GSM 1800 operatörü Ariadan sözediyorum. Nüfusun yüzde 50si Rakiplerinin 47 ve 56 ayda edindiği 1 milyon 100 bin abone sayısına, 15 ayda ulaştı. Kurulduğu günden beri Ericsson ile işbirliği içinde olan Aria, geçtiğimiz Temmuz ayında imzalanan yeni bir anlaşmayla bu yazın sonunda 300 Radyo Baz istasyonu (RBS) kurulumunu tamamladı ve Ege, Akdeniz sahillerinin tümünü iletişim şemsiyesi içine aldı. Toplam 2 bin 500 baz istasyonu, ürün çeşitliliğini sağlayan teknoloji, hizmet kalitesinin arttırılması derken, Aria, 3ün üzerine 1 milyar dolar daha koydu. 2005 yılına kadar koyduğu hedeflerin yüzde 90nına ulaştı. Telekomünikasyon sektöründe bin kişiye yeni istihdam olanağı sağladı. Aklınıza gelmez mi, Aria kriz ortamında Türkiyeye gelmekten memnun mu? diye bir soru.Benim geldi ve Aria Genel Müdürü Giuseppe Farinaya, bir yüzyılı aşkın bir süredir Türkiyede yatırımı bulunan Ericssonun Genel Müdür Yardımcısı Stefano Celsininin de bulunduğu yemekte bu soruyu sordum....Öncelikle anladığım şu ki; GSM alanında gerçek bir rekabet ortamı doğdu. O nedenle tarifelerden başlayarak, hizmete kadar tüm yenilikler peş peşe gelmeye başladı. Turkcell ve Telsimin sektörde yol aldıkları bir noktada, Aria sıfırdan başlamayı göze aldı. Lisans anlaşmasına göre 3 yıl içinde tamamlaması gereken yükümlülüğünü, 1 yılda yerine getirdi ve Türkiye nüfusunun yüzde 50sini kapsama alanı içine aldı. Sanat mı, teknoloji mi? Farina "En az 25 yıl kalmak için geldik. Kriz zamanında yatırım yapmaya devam eden bir şirketiz. Ülkenin gelişmesine parelel olarak da yatırımlarımız sürecek" diyor.Arianın ortaklarından İş Bankasını bilemiyorum (Genel Müdür Ersin Özince ile bu konuda görüşmediğim için) ancak İtalia Telecomun tutumu açık. Bugünlerde Arianın tanıtımlarda kullandığı "iletişim sanattır" sloganı, Arianın konuya biraz da felsefi bir açıdan yaklaştığını gösteriyor. Hayatı kolaylaştıran ürünler sunmak ve bu ürünlerin de hemen rakipler tarafından taklit edilebilir olmamasını sağlamak için getirdikleri teknoloji çok daha ucuz değil. Brezilyaya da girdi Avrupada Türkiyenin yanı sıra Yunanistanda yüzde 64lere varan ortaklığı var. Çek Cumhuriyeti ve İspanyada yüzde 4ler düzeyinde ortaklıkları bulunan TIM, Venezuella ve Peruda da hizmet veriyor. Borç yükü nedeniyle ekonomisi duvara çarpan Brezilyaya bakalım. Bu ay sonuçlanacak seçimler nedeniyle yabancı bankaların kredilerini uzatmak istemedikleri Brezilyanın, 300 milyar dolarlık kamu borçlarını ödeyemeyeceği konuşuluyor. İtalia Telecom (TIM), bu ülkeye daha yeni 1 milyar dolarlık yatırım yaparak ilk GSM servisini açtı. Ha İtalya, ha Bodrum Türkiyede yaşamaktan başlıyoruz..."Burası (Bodrum) İtalyadan farksız. İstanbulun her köşesi ayrı bir zenginlik. Ayrıca Kapadokya ile İtalyanın bir bağı var; Kapadokyadan kaçan keşişler italyaya gelmişler."Muhabbet Türkiyenin turistik değerleri üzerine kurulmuş olsa, Farinanın söyleyecek sözü telekomünikasyondan hiç az değil gibi gözüküyor ama ben Avrupa Birliğine geçiyorum."Çok ciddi olarak çalışmalıyız" diyor Farina, kendini de bu topraklara koyarak.Seçim sorusu da sormak gerekiyor tabii, "Berlusconi (İtalyanın işadamı başbakanı) ile Cem Uzan arasında bir benzerlik var mı?"GSM rakibi Uzan hakkında olumsuz bir söz söylememeye özen gösteriyor ancak benzerlikle ilgili de ip ucu edinemiyorum.Ortadan yol izliyor, "Halk seçecek! ülkeye hizmet için kim gelirse gelsin, biz ona sıcak bakarız."Kritik ifadeye dikkatinizi çekerim; "ülkeye hizmet!" syilmaz@milliyet.com.tr Teknoloji ile pazarlamayı yanyana getirme stratejisinden sözeden Farina ile bir İtalyan olarak da sohbet etmek istiyorum.
