Sinan Genim

Bir Türk-İslam filozofu olan Fârâbî, 870-950 yılları arasında yaşar. Fârâbî klasik Helen felsefesi, özellikle de Helen siyaset felsefesi ile İslam siyaset düşüncesini birbiriyle uzlaştırmaya çalışan ilk filozoftur. Fârâbî’nin bu çabası gerek İslam düşüncesini gerekse kendisinden sonra gelen diğer filozofları derinden etkiler. Platon tarafından da ele alınan “İdeal Devlet” ideal toplum  öğretisiyle İslam’ın birçok temel görüşü arasında çarpıcı benzerlikler mevcuttur.

Fârâbî’ye göre, Helenler  felsefenin yaratıcısı değil, felsefe geleneğinin yalnızca bir halkasıdır. Felsefe öncelikle Kaldeliler arasında ortaya çıkmış, onlardan Mısır’a ve daha sonra da Helenlere intikal etmiştir. Helenlerden de Süryanilere geçmiş  ve nihayetinde Arapların eline, yani bir anlamda ana yurduna geri dönmüştür. (s. ix)

“İslam’ın çeşitli anlaşılma biçimleri veya anlaşılma seviyeleri mevcut olabilir ve nitekim de mevcuttur. Bu seviyelerden

Artemis Tapınağı ile ilgili çok sayıda hikâye olduğu gibi tarihi kaynaklara başvurarak benzer hikâyeler de oluşturulabilir. Kibele kültü, Artemis heykeli, Artemis Tapınağı’nın öyküsü ilgi çekici senaryolarla dünyanın ilgisine sunulabilir. Artemis Tapınağı kazılarına hız verilip, çıkan buluntular esas alınarak tapınağın bir kopyasının inşasına başlanabilir.

Antik Dünya’nın “Yedi Harikası”ndan biri de Efes’teki Artemis Tapınağı’dır. Efes kentinin adı Hitit belgelerinde “Apasa” olarak geçer. Bilge Umar, “Apasa / Ephesos, Astarpa / Kaystros Irmağı (Küçük Menderes) kıyısındadır. Dolayısıyla, Apasa adının Apa-          (A)ssa, Akarsu kenti sözcüklerinden türetilmiş olması gerekir” demekte. Apasa bir Luvi kentidir. Anadolu’ya doğru gerçekleşen Helen istilası ile birlikte adı “Ephesos”a dönüşür. Şehrin kuruluşunun geçmişi çok daha eski dönemlere MÖ 6000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Şehri çevreleyen Arvalya

2020 yılı başlarında korona virüsü nedeniyle vefat eden rahmetli dostum Hüseyin Öztürk’ün çocukları hatırasına hürmeten onun adı ile bir “Dua kitabı” bastırmışlar. Kitabı okumaya başladığımda dikkat çekmesi için kırmızı renkle basılmış olan “Tevbe İstiğfar Duası” ile karşılaştım. Hz. Peygamber’e atfedilen bir hadisten alınan “Günahlarından tövbe eden hiç günah işlememiş sayılır” sözü beni bu konuda bir kez daha düşünmeye sevk etti.  

Kul hakkına dikkat et! 

Daha küçük bir çocukken bana “Kul hakkı”nın önemi anlatıldı ve bu konuda dikkatli olmam nasihat edildi. Hayatım boyunca bu konuda dikkatli olmaya çalıştım, bilerek kimsenin hakkını yediğimi söyleyemem ama bazı sözlerim ile kişileri gücendirdiğim olmuştur. “Acaba bu hakkı nasıl ödeyeceğim?” diye zaman zaman kendi kendime sorarım. İnancımıza göre kul hakkının vebali yüce Allah katında oldukça fazladır. Cenab-ı Hakk’ın kul hakkı için, “Benim yanıma her şey ile gelin

Berlin’de yürürlüğe giren yasa ile yeni binaların brüt alanının yüzde 30’luk bölümünün, mevcut binaların net alanının yüzde 30’luk bölümünün güneş enerjisi kurulumu için tahsis edilmesi gerekmekte. Bu uygulamayla şehrin elektrik ihtiyacının yüzde 25’lik bölümünün güneş enerjisinden karşılanması amaçlanmakta.

Avrupa’nın geçtiğimiz kış yaşayacağı enerji sıkıntısı hakkında sohbet ettiğim, Berlin’de yaşayan dostum Yunus Hacıoğulları bana bir mail yolladı; “Solarcity Berlin / Güneş Şehri Berlin.” “Bu da nereden çıktı, Berlin’in güneşle ne alakası var?” derken küçük çaplı bir araştırma yaptım ve Berlin Eyalet Senatosu’nun 17 Haziran 2021 günü kabul ettiği “Güneş Yasası” ile “2023 yılından itibaren şehirdeki binaların çatılarında güneş enerjisi kurulumunun yapılmasını zorunlu hâle getirir” açıklaması ile karşılaştım. Berlin Senatosu tarafından yapılan bu açıklamaya göre 1

Doğu klasiklerinin en önemli eserlerinden biri olan “Şahnâme”nin yazarı Firdevsî’dir.  

Firdevsî, 935 yılında İran’ın Türkmenistan’a sınır bölgesindeki Tûs şehrinde doğar. Part İmparatorluğu Dönemi’nde (MÖ 247-224) Susia adını taşıyan şehir, daha sonra Tûs adıyla anılmaya başlar. Firdevsî döneminde entelektüel açıdan önemli bir şehirdir. Firdevsî’nin doğumundan yüz yılı aşkın süre önce Horasan Seferi’ne çıkan ünlü Abbasi halifesi Harun Reşid 24 Mayıs 809 günü bu şehirde vefat eder.   Bazı kaynaklar doğum yılı olarak 935 tarihini vermesine karşılık “Şahnâme”deki açıklaması dikkate alındığında Firdevsî 940 yılında doğmuş olmalıdır. Çocukluk dönemi ve eğitimi konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Onun yetiştiği dönemde, İran’ın İslam öncesi tarihine ait Pehlevî dilinde yazılmış bazı eserler ortaya çıkmış ve bunlar yeni Farsçaya tercüme edilmeye başlanmıştır. Özellikle, Sâsânî

Timbuktu’da yüz yıllar boyunca toplanan el yazmaları, günümüzde 700 bini bulan büyüklüktedir. Şehirde toplam altmış adet özel ve halk kütüphanesi bulunmaktadır. 1988 yılında Timbuktu tarihi merkezinin bazı bölümleri Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.

Zaman zaman televizyon izlerken gözüme takılan, bazı kitaplarda fotoğraflarını büyük bir hayranlıkla seyrettiğim şehirlerden biri de Timbuktu’dur. Şimdi sakın “Nereden çıktı bu şehir?” demeyin. Bir insan ilgi alanını ne kadar geniş tutarsa günlük sıkıntılardan o kadar uzak kalabiliyor. İçinde yaşadığımız günler yalnız ülkemiz insanı için değil, tüm insanlık için sıkıntılı geçiyor. Çevre ile ilgimizi kesip ne kadar içe kapanırsak mutluğumuz da o kadar zarar görüyor. Buna karşın dünya dönmeye devam ediyor ve zaman öyle böyle geçiyor. Hâlbuki, merak ve heyecan bizleri bir süreliğine meşgul ediyor ve bu sayede günlük çekişmelerin dışında kalabiliyoruz. Bu nedenle

Pandora efsanesi ilk olarak Hesiodos’un eserlerinde kendine önemli bir yer bulur. Prometheus efsanesine gerek “Theogonia” (570-612) adlı kitapta gerekse “İşler ve Günler” (42-105) adlı kitapta uzun uzadıya yer verilir.

Prometheus

Pandora efsanesi, Tanrı Zeus’un intikam hırsından doğar. Efsanenin gerçek kahramanı Prometheus’dur. Zeus’un kuzeni, Titanların soyundan gelen Prometheus dört erkek kardeşten biridir. Prometheus ve kardeşlerinin düşünce gücünden büyük pay aldıkları, akıldan yana üstün oldukları ve bu üstünlükleri nedeniyle Zeus’a karşı gelmeye yeltendikleri söylenir. Akıl gücünün kendi tekelinde olduğuna ve bu güç sayesinde dünya egemenliğini ele geçirdiğine inanan Zeus ise bu gücün başkalarında da olduğunu bilmenin getirdiği öfke ile doludur. Prometheus da bu öfkeyi körükler. Aklını, geleceği önceden görme gücünü Zeus’u aldatmak, kuşkulandırmak, küçük düşürmek için kullanır. Ünlü trajedi yazarı

Babil’in Asma Bahçeleri’nin hiçbir zaman kesin olarak saptanamadığını, hatta varlığının bile kanıtlanamamış olduğunu baştan belirtmek gerekir. Diğer taraftan Babil kazıları devam etmektedir, bize kadar ulaşan bu efsane gerçek olmasa da Babil şehri “Antik Dünyanın Yedi Harikası” içinde yer almaya değer bir şehirdir.

27 Mayıs 2023 günkü yazımda sizlere Dünya’nın “Yedi Harikası”ndan biri olan Gize Piramitleri’nden bahsetmiştim. Bu yazımda da bir diğer harikadan, “Babil’in Asma Bahçeleri”nden söz etmek istedim.

Babil’in Asma Bahçeleri’nin hiçbir zaman kesin olarak saptanamadığını, hatta varlığının bile kanıtlanamamış olduğunu baştan belirtmek gerekir. O hâlde bu konuda ne söylenebilir? Gerek erken dönemlerde gerekse modern çağda bu bahçeler konusunda çok sayıda düşünce gerçekleştirilirse de kesin bir kanıta, bu yapılara ait herhangi bir kalıntıya ulaşmak şimdilik mümkün olmamıştır.

Babil’in tarihi

Semavi kitaplarda “Babil” adı geçerse de