Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Gayri safi yurt içi hasılayla ifade edilen büyümenin yıl sonunda yüzde 6 civarında gerçekleşebileceği hesapları var. İngiliz Economist, bu rakamın yıl sonunda ancak yüzde 5.2 olabileceğini hesaplıyor. Geçen yılki büyüme yüzde 7.4 idi. Gelecek yıl büyümenin biraz daha azalacağını varsayabiliriz. Büyüme, gelecek yıl yüzde 3-5 arasında olacak. Büyüme böyle sürdükçe, bir ekonomik dalgalanma olmazsa, işsizliğin azalıyor olması lazım.Maliye, "faiz ışı fazla"da bir başarı hikâyesi yazıyor. 32 milyar YTL olarak öngörülen bu fazlanın, yıl sonunda 43 milyar YTL civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Bu yüksek tutar, vergi gelirlerindeki artıştan ve özelleştirme girdilerinden kaynaklanıyor. Yüzde 5 civarında olması hedeflenen enflasyon (TÜFE) yüzde 10 civarında olacak. Bu artışın, mayıs ayında karşılaştığımız mini döviz hareketlenmesinden kaynaklandığı ifade ediliyor. İyi "faiz dışı fazla"ya rağmen, kamunun iç ve dış borç stokları azaltılamıyor. Yıl sonu itibariyle, geçen yıla göre, iç borç stokunun yüzde 3 civarında artacağını, dış borç stokunun aynı kalacağını hesaplıyorum. Bu yüzdeler, önceki yıllara göre kötü sayılmaz.Özel sektörün dış borç stokunda ise, aşırı ve takibi gerektiren bir artış var. Yıl başında 88 milyar dolar civarında olan bu borç, haziran ayı sonunda 111 milyar dolara yükseldi. Yani, 6 ay içinde yüzde 27 artış gerçekleşmiş. Yıl sonunda, bu rakamın ilave yüzde 20 daha artacağı varsayılabilir. Demek ki, sıcak para girişinin dışında çok ciddi bir özel sektör yabancı para borçlanması var. Cari açıkla ilgili olarak hâlâ bir sorun yaşanılmamasının temel nedeni bu gibi görünüyor.Turizm gelirlerimiz düşüyor. Bu gelirler eylül sonu itibariyle 11.5 milyar dolar oldu. 2005 yılının aynı döneminde 12.5 milyar dolar idi. Yüzde 8 civarında bir düşüş var. Yıl sonunda da geçen yıla göre bu oranda, hatta biraz daha yüksek bir düşüşle karşılaşacağız. Borç stokları azalmıyor Merkez Bankası rezerv biriktirmede çok başarılı. Geçen yıl eylül sonu itibariyle 42 milyar dolar olan Merkez Bankası döviz rezervleri bu yıl aynı tarih itibariyle 59 milyar dolara ulaştı. Yıl sonu itibariyle, normal olarak bu rezerv biraz düşer. Rezerv miktarı tarihi rekor. Rezerv artışı ise, yüzde 40 ile cari açık hariç bütün ekonomik verilerdeki artıştan yüksek. Bu rezerv, aşırı döviz hareketlerini ve döviz krizi olasılıklarını engelliyor.Cari işlemler açığındaki tehlike sürüyor. Eylül ayı sonu itibariyle açık 25 milyar dolara yükseldi. Geçen yıl aynı dönemde açık 16 milyar dolar idi. İlk 9 ay karşılaştırıldığında artış yüzde 60'a ulaşıyor. Cari açığın yıl sonunda 34 milyar dolara ulaşabileceği hesaplanıyor. Cari açık, gayri safi milli hasılanın yüzde 7.9' u civarında ve dünyanın en kötü 3 rakamında biri. Gelecek yıl, bir kur düzeltmesi yaşanması neredeyse kaçınılmaz. Üst üste konulduğunda, ekonomik veriler hiç de kötü değil ve bu yıl da böyle bitecek gibi. Gelecek yılın ekonomiyi etkileyecek en büyük riski ise, ekonomik değil politik. ytoruner@milliyet.com.tr Merkez rezervde başarılı