Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ancak, dış ticaret açığı ve cari işlemler açığı en hızlı artan ülke de Türkiye. Son bir yılda 25 ülke arasında bizden başka sadece Hindistanda (16.4 milyar dolar) dış ticaret açığı gerçekleşmiş. Buna karşılık, Rusyada aynı dönemde 65.7 milyar dolar, Brezilyada 28 milyar dolar, Güney Korede 26.5 milyar dolar, Endonezyada 27.9 milyar dolar, Arjantinde 14.4 milyar dolar ve Malezyada 20.4 milyar dolar dış ticaret fazlası var.25 ülke arasında en yüksek faiz oranları % 25.25le bizde. Bizden sonra gelen Brezilyayla aramızda 10 puandan fazla fark var. Paramız hala % 20 - 25 civarında değerli. Son kur yükselmesi, sadece % 15.1lik bir düzelmeye neden oldu. Dolar kuru bir yıl önce 1.435.500 lirayken şimdi 1.494.300 lira.Bu veriler, bizde geç olmayan bir süreç içinde, kurların yeniden yükselişe geçeceğinin habercisi. Yani, harcamaları sıfırlamış, para politikalarıyla piyasada para bırakmamış, böylece enflasyonu düşürmüşüz. Kısacası, kumda oynamışız. Kur fırlayınca, bir aptallık yapılmayacağını da kimse bilmiyor.Bu yazıda asıl bahsetmek istediğim ülke Zimbabve. İşte biz bu ülkeden çok iyiyiz. Bakın, dünyanın en bilgili (!) merkez bankası Başkanı Gideon Gono, Zimbabvede enflasyonla mücadele edeceğim diye ne yapmış: Enflasyonun yüksek kupürlü banknotlar nedeniyle oluştuğunu tespit etmiş ve bunları piyasadan kaldırmış,Aklına cin bir fikir gelmiş ve piyasaya merkez bankası tarafından basılan "hamiline yazılı çekler" sürmüş. Bu çeklerde vade olduğu için vade sonunda piyasadan kalkmakta ve enflasyona neden olmamaktaymış,Sonunda, enflasyonu % 600lerden % 448e düşürmeyi başarmış. Bunu becermek için de elindeki döviz rezervlerinin tümünü piyasaya sürüp yok pahasına döviz satıp hazineyi sıfırlamış. Tabii, bu arada başta politikacılar olmak üzere zenginler ellerindeki her şeyi dövize çevirip Güney Afrikada evler almışlar,Gono bununla kalmamış, ticari bankaların mevduatının yarısını merkez bankasında faizsiz tutmaları kararı almış. Bu suretle, bizim elde tuttuğumuz rekor kırılmış. Ama, bankaların, bu mevduatı piyasa faiz oranının yarısına merkez bankasının belirlediği firmalara kredi olarak vermeleri halinde paralar serbest bırakılmış. Tabii, henüz Zimbabvede, bizim Uzanlar gibi mevduatını gizleyen akıllı (!) bankacılar yokmuş.Gono, dışarıda yaşayan Zimbabvelileri paralarını ülkelerine getirmeye ikna etmek için aylar süren bir dünya seyahati düzenlemiş. Enflasyonun bir yılda 150 puan birden düşmesinin bu seyahat sayesinde olduğu söyleniyor.Başkan Mugabe de guvernörden geri kalmamış. Sorunların toprak mülkiyetinden oluştuğunu tespit edip herkesin malına el koymuş ve bunları tekrar mallarına el koyduğu vatandaşlara 99 yıllığına kiralamış. Böylece, gecekondu sorunu da çözülmüş; üstelik partililere de bir miktar toprak dağıtılmış. Bizimkiler duymasın, dehşet çözüm! ***Desenize, beterin beteri var. ytoruner@milliyet.com.tr The Economist dergisinin gelişmekte olan 25 ülke arasında (Türkiyeye ilişkin verileri Akbanktan alarak) yaptığı karşılaştırmada Türkiye % 8.9la tüketici fiyatlarıyla hesaplanan enflasyonda Venezüella (% 21.8) ve Rusyadan (% 10.2) sonra en yüksek orana sahip ülke. Ülkemiz % 16.5lik sanayi üretimi artışıyla Venezüella (% 43.2), Singapur (% 22.2) ve Çinden (% 17.5) sonra dördüncü ülke.