Zeynep Aktaş

Piyasada gerçekleşen işlemlerde yüksek frekanslı işlemlerin payı artıyor. Robot işlemlere karşı bireysel yatırımcılar korumasız. Piyasa aktörleri ise bu işlemlerin getirdiği sorunları tartışıyor. 2020’de düzenleme gelebilir mi?Karmaşık algoritmik işlemlerle saniyenin altında gerçekleşen hisse alım satımları, güçlü bilgisayar işlemleri ve hız, 2019’da yatırımcıların gündeminde fazlasıyla yer aldı. Hız ve işlem yönünden bireysel yatırımcıların ilerisine geçerek emir iptal etme avantajı ile hareket edebilen yüksek frekanslı işlemler bireysel yatırımcıları mağdur ediyor. Piyasa aktörleri ise söz konusu işlemlerin piyasaya getirisi ile oluşan haksız rekabetin nasıl dengelenebileceğini tartışıyor.




Yüksek frekanslı işlemlerde kâr sağlayan iki ana etmen bulunuyor. Yüksek hacimlerle küçük fiyat farklılıklarından yararlanma ve saniyenin altında gerçekleşen alım ve satımlarla bireysel yatırımcının önüne geçebilme olanağı.

Faiz riskinin yönetilmesini sağlayan ve değişken faizli kredilerin de önünü açan TLREF mekanizması karşılık buldu. EBRD, bu kapsamdaki ilk kredisini Enerjisa’ya sağlıyor

Borsa İstanbul tarafından uluslararası standartlarla uyumlu bir şekilde oluşturulan Türk Lirası referans faiz oranı TLREF 17 Haziran’dan itibaren hesaplanmaya ve yayımlanmaya başladı. TL’yi güçlendirmeye ve faizleri aşağı çekmeye yönelik adımlar arasında yer alan TLREF ile finansal piyasalarda derinliğin artması hedefleniyordu.
Gerçekleşmeler de TLREF faiz oranlarının karşılık bulduğunu görüyoruz. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nca (EBRD), Enerjisa’ya 100 milyon dolar karşılığı Türk Lirası finansman sağlanması onaylandı. EBRD’den konuya ilişkin yapılan açıklamaya göre, Enerjisa’ya sağlanacak finansman, bankanın Türk Lirası Günlük Referans Kur (TLREF) mekanizması kapsamındaki ilk kredi olacak. Enerjisa, krediyi elektrik dağıtım hizmeti sağladığı bölgede şebeke altyapısının iyileştirilmesi, sürdürülebilir ve kesintisiz enerjinin sağlanması ve teknoloji

Borsa İstanbul, 20 ayın zirvesine giderken, faizlerdeki düşüş eğiliminin devam etmesi ve emeklilik fonlarındaki hisse oranının artırılması kararlarından güç aldı. Fonlardaki hisse oranının artırılması BIST 100 Endeksi’ni zirveye taşıdıBorsa İstanbul yılın zirve seviyesine tırmandı. Borsadaki şirketlerin piyasa değeri 191 milyar dolara çıktı. 7 Ayda şirketlerin piyasa değeri dolar bazında yüzde 44 arttı. Borsadaki yükselişte emeklilik şirketlerinin alımlarının etkili olduğu görülüyor.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), geçtiğimiz mayıs ayında aldığı kararla emeklilik sistemi altındaki standart ve likit fonların içeriklerini yeniden düzenledi. Buna göre standart fonların portföylerinin en az yüzde 10’u hisse senetlerine, para piyasası fonlarının da en az yüzde 25’i devlet tahvillerine ayrıldı.

Merkez Bankası ekonomiyi canlandırmak için atakta. Yılın son toplantısında faizi 200 baz puan daha düşüren Merkez Bankası böylece son 4 toplantıda 1200 baz puan indirim yaptıMerkez Bankası dün yılın son faiz toplantısında faizi bir kez daha önden yüklemeli düşürdü.
Ekonomik verilerdeki dengelenme ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son faiz kararı sonrası eli rahatlayan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, fırsatı değerlendirerek faizi 200 baz puan daha indirdi. Bu yıl düzenlenen 8’inci faiz toplantısında Merkez, politika faizini yüzde 14’ten yüzde 12’ye çekti.

Bu toplantının hemen öncesinde gerçekleşen Fed toplantısı da Merkez Bankası’nın elini rahatlattı. Makro ekonomik verilerdeki düzelme eğilimi Merkez Bankası’na faiz indirimi fırsatı tanımıştı.

Fed elini rahatlattı
Küresel ticaret savaşları 2019’da ekonomilerde dalgalanmalar oluşturmasına rağmen finansal piyasalarda risk alma iştahı sürdü. Merkez bankaları ise en önemli rolü üstlendi. Türkiye’ye bakıldığında Merkez Bankası’nın fiyat hareketleri

Merkez Bankası (TCBM) 12 Aralık’ta yılın son faiz kararı için toplanacak. Son 3 toplantıda yüksek faiz indirimi yapan TCMB’nin, yılın son toplantısında da yüksek faiz indirimine gitmesi bekleniyor.

Ekonomide dengelenme sürecine girildiği bir dönemdeki toplantı, Merkez Bankası’nın elinin rahat olduğu bir zamanda gerçekleşiyor.

Yarınki olağan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında alınacak olan faiz kararı kadar verilecek mesajlar da önemli.

Beklenti 200 puan

TCMB 2020’ye ilişkin toplantı sayısını yayınlayarak gelecek yıla ilişkin sinyalleri de verdi. Daha aktif bir merkez bankası göreceğiz. Toplantı sayısı 8’den 12’ye çıkıyor. Her ayki toplantılarla gerekirse sözlü yönlendirmelerde bulunulabilecek.

Piyasaların ortalama faiz indirim beklentisi 200 puan. Bu indirime 25 puan daha eklenebilir. Ekonomiyi canlandırması beklenen bu indirimlere 2020 itibari ile bir süre ara verilebilir.

Sonrasında toplantılar aylık olacağı için düşük oranda faiz indirimleri görebiliriz. Verilere baktığımızda gösterge faiz ve politika faizi arasında 200 baz puan fark var. Faiz

Borsada yabancı payı 14 yıl aradan sonra ilk defa 60.83 seviyesine geriledi. Yabancılar, hisseleri tutma süresini kısaltıyor, büyük hisselerdeki paylarını düşürürken küçüklere yöneliyor

Bütün bir yılın değerlendirilme dönemine yaklaşıyoruz. Borsa açısından bu yılı diğerlerinden farklı kılan yabancıların davranışı. İlk defa yabancı satışı ve paylarındaki düşüşe rağmen Borsa İstanbul, zirvesine yakın bulunuyor. BIST 100 Endeksinin yılbaşından bu yana değer artışı ise yüzde 19,28 oldu. Geçtiğimiz yıl ise yüzde 20,86 değer kaybetmişti.

Yabancıların son 14 yıl içerisinde davranışları değişti ve hisse senetlerini elde tutma süresi zaman içinde kısaldı. Aynı sürede işlem aralıkları arttı ve likit hisselerden kademe kademe uzaklaştılar. İlk başta bankacılık sektöründe yoğunlaşan yabancılar sonrasında sanayi firmalarına kaydı. Şimdilerde de BIST 100 dışındaki hisselere yönelmekteler. Bununla birlikte borsadaki hareketin yüzde 76’sını gerçekleştiren 25 hissenin ortalama yüzde 60’ını ellerinde bulunduruyorlar. Endeks

Yılın 11 ayını geride bırakırken yüksek getirileriyle spor ve bilişim sektörü hisseleri yatırımcıların yüzünü güldürdü. Gündemde en fazla yer alan teknoloji ve futbol, aynı zamanda yatırımcıların da getiri radarında yer alıyor.


Yılbaşından bu yana Cumhuriyet altını yüzde 23.95, BIST 100 yüzde 17.13, dolar yüzde 8.78, euro yüzde 4.59 getiri sağladı. Tüketici enflasyonu yüzde 10.59, üretici enflasyon da yüzde 6.71 oldu.

Özellikle de spor kulüpleri. 2018 yılı itibariyle satış gelirleri 3 milyar TL’yi bulan dört büyük spor şirketin toplam borcu 7,4 milyar TL seviyesinde bulunuyor ve özsermayeleri 2,2 milyar TL ekside.

Piyasalarda risk göstergelerinin gerilemesinin sürmesi halinde yeni bir dönem başlıyor. İvmenin devamı, TL varlıkların 18 aylık dönemde olumlu yönde hareket etmesini sağlayacak.Endeks 1.5 yıl aradan sonra ilk defa 106 bin seviyesinin üzerine çıktı ve haftayı 106.588’den tamamladı. Hisse senetlerinin toplam piyasa değeri TL bazında tepe seviyeye çıkarak 22 Kasım itibariyle 1 trilyon 49 milyar TL oldu. Dolar bazında ise şirketlerin piyasa değeri 184 milyar dolar. Nisan 2013’te yakalanan 340 milyar dolarlık zirvenin ise hâla altında. Şirketlerin piyasada kârlarının kaç katına işlem gördüğünü gösteren fiyat kazanç oranı ortalaması ise son kapanışlara göre 9.96. Bu seviye 12 olan standart değerin ve 15 olan yükseliş dönemlerindeki ortalamaların altında. Borsadaki döngüsel hareket fiyat/kazanç oranlarının kriz dönemleri dışında standart ortalamalarda hareket ettiğini gösteriyor. Makro verilerdeki iyileşme ve artan şirket kârları, piyasalarda olumlu yöndeki rüzgarın devamını sağlayabilecek nitelikte.





Ciddi mesajlar